بررسی نگاه مساله مدار در حل مشکلات

زمانی که با یک مساله ریاضی روبه رو می شوید چه می کنید؟

آیا شروع می کنید به آه و ناله کردن واینکه...ای وای چرا کتاب ومعلم من را درک نمی کند و چنین مساله مشکلی را پیش روی من قرار داده!! من همیشه بد شانس بوده ام!! آخه چرا من !!و ...
فکر کنم شما هم با من هم نظر هستید که چنین واکنش هایی خیلی غیر حرفه ای و غیر معمول است.

در حالت عمومی ومعمول ابتدا مساله را با دقت می خوانیم معلوم و مجهول را مشخص می کنیم ، راه حل های پیش رو را بررسی می کنیم ،اگر لازم باشد از منابعی دیگر نیز کمک می گیریم و مساله را تا حل نکنیم دست بر نمی داریم.

تا آنجایی مصر به حل مساله هستیم که حتی اگر شده مساله حل شده را از روی کتاب های حل المسائل می خوانیم وسعی می کنیم یاد بگیرم تا مساله های مشابه را از آن روش حل کنیم.

بعد از حل مساله بی شک همه تجربه کرده ایم چه حال شعف و رضایت خاطری برای ما به وجود می آید .

حس اعتماد به نفس وتوانمند بودن.اینکه معلوماتمان به اندازه حل یک مساله بالاتر رفته است.


و یا در بازی شطرنج چگونه رفتار می کنید؟

آیا با یک کیش حریف میدان را خالی می کنید و فریاد شکست سر می دهید!!

تمام ذهنمان را متمرکز می کنیم تا بهترین حرکت را انجام دهیم ،حتی حرکت های بعدی را پیش بینی می کنیم و با مهارت خودمان را از کیش و مات نجات دهیم وبرعکس حریف رو کیش و مات می کنیم.برق شادی و رضایت را به وضوح در چشم های شما می توان دید.

مشکلات در زندگی همان مسائل ریاضی و حریف ما در بازی شطرنج هستند.



ادامه دارد...

زمانی که ما به مشکلات با دید یک مساله نگاه می کنیم آن می شود که با یک ذهن پویا به دنبال تجزیه و تحلیل و تشخیص صورت مساله می رویم .

سپس به دنبال راه حل می گردیم . در این راه امکان دارد نیاز شود از منابعی هم کمک بگیریم.

پس از حل مساله همان احساس شادی به سراغمان می آید . احساس اعتماد به نفس و توانمند بودن.

و مهم تر اینکه یک تجربه به داشته هایمان اضافه شده است.

تجربه ای که برای ما تولید آگاهی می کند.

پس در فرآیند حل مساله به آگاهی های ما نیز افزوده می شود.

مانند یک محصل که حل مساله های ساده دیگر ایشان را راضی نمی کند و با طی کردن سال های تحصیلی به آگاهی هایش اضافه می کند تا از پس حل مسائل سخت تر برآید ، در زندگی هم هنگام رویارویی با مشکلات و حل آنها به دنبال حل مسائل سخت تر خواهیم رفت.

برخورد با مشکلات از دید حل مساله علاوه بر ایجاد احساس رضایت و اعتماد به نفس موجب می شود به صورت اتوماتیک وار همانگونه که در ریاضیات به یک نظام خاصی می رسیم به ذهن و افکارمون نظم خاصی ببخشیم.

اینکه موجب کنترل ذهن می شود همین که ذهنمان را متمرکز می کنیم زوایای مختلف مساله را شناسایی کنیم و به دنبال راه حل می گردیم .

موجب می شود واکنش های احساسی و هیجانی را به حداقل برسانیم چرا که ذهنمان تحت کنترل برای حل مساله می باشد.

خلاقیت و ابتکار نیز یکی دیگر از دست آوردهای چنین رویکردی می باشد.

در ادامه یک تجربه ساده از روش حل مساله خواهیم داشت.



ادامه دارد...

در طول هفته برنامه ریزی کرده بودم که روز جمعه به کارهای عقب افتاده رسیدگی کنم.

همسرم در آن روز نیز برای خودش برنامه ریزی کرده بود و در منزل حضور نداشتند.

ساعت 9 شب شرایط خانه ما : نه ظرف ها شسته شده بود نه شام آماده کرده بودم تکالیف پسرم باقی مانده بود ، لباس های فردا ی آنها آماده نشده بود ،کل خانه به هم ریخته و کمدهای لباس هم بیرون در حال مرتب کردن، در این بین فرشته کوچولوی ما هم توجه صد در صدی بنده را خواستار بودند.

بسیار مستاصل بودم و ناراحت از اینکه این یک روز هم همسرم در کنارم نبود تا این همه تحت فشار نباشم آن چیزی که به ذهنم رسید این بود که تماس بگیرم با همسرم وبگویم شما اصلا من را درک نمی کنید وبرای کمک به من وقت نمی گذارید. در حقیقت دادگاه را به تنهایی برگزار کرده بودم و فقط قصد داشتم حکم نهایی را به اطلاع همسرم برسانم.

این یک برخورد احساسی و هیجانی بود.

به خودم ایست دادم پس این همه آموزه که فقط شعار نمی باشد . مکالمه ام را مرور کردم.

تماس گرفتم که تشریف بیارید بالا می خواهم راجع به موضوعی با شما صحبت کنم ، همسرم گفتند پشت تلفن بگو من هم گفتم نمی شود چون اگر پشت تلفن بگویم ممکن است بینمان بحث به وجود بیاید.

ایشان آمدند منزل.

ابتدا شرح مساله:

به هم ریختگی منزل را دیدند ، شرایط را برایشان توضیح دادم که ظرف ها را نشسته ام شام آماده نیست تکالیف پسرمان باقی مانده وباید برایش وقت بگذارم ، لباس هایتان برای فردا آماده نیست ، این کوچولو هم نمی گذارد من هیچ کاری انجام دهم . من به کمک شما نیاز دارم در غیر این صورت امشب شام نداریم ، پسرمان با تکالیف ناقص فردا به مدرسه می رود ، فردا هم مجبورید با لباس های کثیف به مدرسه و سر کار بروید.

مرحله بعد راه حل :

عزیزم من چیزی به ذهنم نمی رسد شما بگو من چه کار کنم . حتی راه حل را به عهده ایشان گذاشتم.

راه حل ایشان این بود که فرشته کوچک را با خودشان می برند تا من به کارها برسم . از نظر من این راه حل کافی نبود لذا بیان کردم این برای من کافی نیست نیاز دارم که تکالیف پسرمان را هم شما با ایشان کار کنید که همسرم قبول نکردند .

در این حال به همان راه حل همسرم اکتفا کردم .

از انجایی که راه حل همسرم کافی نبود موجب شد شام ساعت 11 شب آماده شود و بچه ها دیر بخوابند در نتیجه همسرم هم دیر تر بخوابد اما از آنجایی که راه حل از ایشان بود هیچ گله ای بابت تاخیر در خوردن شام و دیر خوابیدن مطرح نشد.

این یک مساله ساده بود که می تونست منجر به ایجاد یک مشاجره بدون هیچ نتیجه ای شود.

حل مساله : بخشی از تفکر است. حل مسئله که پیچیده‌ترین بخش هر عملیات فکری تصور می‌شود، به عنوان یک روند مهم شناختی تعریف می‌گردد که محتاج تلفیق و مهار یک سری مهارت‌های بنیادین و معمولی است

گام های حل مساله :
1-فهم مساله - دراین مرحله می باید درک کاملی از مسئله در ذهن خواننده بوجود آورید . این یعنی باید بفهمیم مسئله چه معلوماتی بما داده است وچه مواردی را از ما خواسته است.
2-انتخاب روش - در این مرحله با استفاده از درکی که از مسئله در ذهن ما وجود دارد یکی از روشهای حل مسئله مناسب با این مسئله را انتخاب می کنیم
3-اجرای روش - حال که روش مناسب را انتخاب کردیم ان را اجرا میکنیم
4-بازگشت به عقب - جوابهای بدست امده را با صورت مسئله مقایسه کرده و یکبار دیگر مراحل بالا را مرور می کنیم تا مطمئن شویم قسمتی از مسئله را اشتباه نرفته یا جا نینداخته باشیم


برای انتخاب یک روش یا همان راه حل مناسب وخوب می بایست به نکات زیر توجه کنیم.
1- این روش یک پشتوانه عقلی ومنطقی داشته باشد نه اینکه بر اساس هیجانات و احساسات انتخاب شده باشد.
2- مبتنی بر کیفیت باشد نه کمیت . به عنوان مثال راه حلی که در زمان طولانی تر جوابی با کیفیت بالاتر می دهد بهتر از راه حلی است که در زمان کوتاه تر نتیجه ای با کیفیت متوسط می دهد.
3- بر اساس معیار های اصولی و اساسی وماندگار انتخاب شود نه بر اساس سطحی نگری و چشم و هم چشمی
4- در مواردی که راه حل در مورد مشکلات در رابطه با افراد انتخاب می شود بر اساس خصوصیات و شخصیت واقعی و در حال حاضر افراد انتخاب شود نه آن چیزی که انتظار داریم و دوست داریم فرد آنگونه باشد.
5- امکان طرح الگوی رفتاری برای آن باشد. به عنوان مثال لازم است در راه حل از گفتمان استفاده شود الگوی رفتاری این گفتمان را داشته باشیم به گونه ای که ثمر بخش و قابل اجرا و درست باشد.

تاپیک زیر بسیار در این رابطه پر فایده می باشد.
http://www.hamdardi.net/thread-2407.html#post21484

سلام بی نهایت جان :72:

ممنون بخاطر تاپیک خوب و آموزنده ای که ایجاد کردی.

از نظر من چیزیکه باعث می شه نگاه مسئله مدار نداشته باشیم، ناامیدیه. اون لحظه ای که هیجانی رفتار می کنیم، امید نداریم که مشکل بوجود اومده قابلیت تبدیل شدن به یک یا چند مسئله ی قابل حل رو داشته باشه. و اون مشکل می تونه وجود نداشته باشه. برای همین هیجاناتمون تحریک می شن.

لطفا تاپیک رو ادامه بده. خصوصا مثال ها آموزنده خواهند بود. مثل پست شماره 3. و اگه صلاح می دونی از بقیه بچه ها هم بخواه که مواردی که در زندگیشون پیش اومده رو بنویسن.

باز هم متشکرم از تاپیک خوبت و وقتی که براش گذاشتی. :72:

موانع داشتن رویکرد مساله مدار در مقابل مشکلات :

افکار مخرب و منفی نگری موجب می شود که در مقابل مشکلات خویشتن دار نباشیم .
خویشتن داری یکی از فاکتورهایی است که موجب می شود بتوان احساسات وهیجانات را کنترل کنیم.
این پست در رابطه با تقویت خویشتن داری است:
http://www.hamdardi.net/thread-38729.html#post383345

یکی دیگر از دلایلی که موجب می شود در مقابل مشکلات احساسات وهیجان مدار برخورد کنیم و مانع از رویکرد مساله مدار می شود زود رنجی است.
http://www.hamdardi.net/thread-16465.html#post149202

اما یکی از شاه کلید ها برای اینکه بتوانیم در مقابل مشکلات از رفتار های احساسی و هیجانی پرهیز کنیم صبر است.
http://www.hamdardi.net/thread-19404.html#post180436

برای داشتن یک رویکرد مساله مدار اول از همه لازم می باشد که بتوانیم احساسات و هیجانات خود را کنترل کنیم که در انجمن زیر به صورت مفصل به آن پرداخته شده است.

هیجانات و احساسات

تاپیک زیر به عنوان کارگاه عملی در این رابطه ایجاد شده است.

http://www.hamdardi.net/thread-44770.html#post437304

از شما دوست عزیر دعوت می شود که ما را نیز از تجربیاتتون آگاه سازید.

سلام بی نهایت عزیز
ممنون به خاطر این تاپیک خوبت.اما حیف من مشترک نیستم نمیتونم توی کارگاه آموزشی شرکت کنم.
برای بالابردن خویشتن داری و صبر اول باید مصداق هاش رو تا حدودی بدونیم و بشناسیم. یعنی بتونیم حدودی تشخیص بدیم که رفتار مناسب تر چی هست؟ پس نگرش نسبتا درست خیلی مهمه.
بعد می رسیم به قدم بعدی یعنی تصمیم ؛اینکه تصمیم بگیریم تا تغییر رویه بدیم.مساله رو شناسایی کنیم.
قدم سوم اقدام هست و برنامه ریزی.
قدم چهارم حساب کشی و مراقبت هست.
قدم پنجم سنجش عملکرد هست.
قدم ششم استمرار در روند فوق تا رسیدن به نتیجه مطلوب.
نتیجه : نهادینه شدن عادت های خوب در ما.طوری که غافلگیر میشین.
لذت بردن از تغییر احساس آرامش و احساس زیبای رشد و شکوفایی.

به امید استمرار روزهای خوب برای شما
:72::72::72:

تاپیک مرتبط:

http://www.hamdardi.net/thread-28410.html

سلام بر بی نهایت عزیز
من یک مثال دیگه رو با اجازه عنوان می کنم

آخر تابستان برای مراسمی رفته بودیم به شهر همسرم
دو سه روز بعد که می خواستیم برگردیم همسرم به خانوادش اصرار کرد که بیاین با ما بریم خونمون

شرایط من اصلا برای مهمانداری مناسب نبود
دو تا دانشجوهام دفاع از پایان نامه داشتن پایان نامه هاشونو خونده بودم و اصلاحات انجام شده بود ولی هم باید اسلایدهاشون رو چک می کردم و هم اینکه سه روز بعد از اومدن به منزلمون باید می رفتم یه شهر دیگه که دفاع اونها برگزار می شد
ازطرفی با دوستم هماهنگ شده بودم که وقتی میریم اون شهر یکی دو روز بریم خونشون
اون دوستم هم داشت می رفت مسافرت و برنامه سفرش رو طوری ریخته بود که موقعی که من میرم اون شهر حتما حضور داشته باشه و در مسافرت نباشه

از طرفی به دلیل فشار پایان نامه ها یه مدت بود خرید برای خونه زیاد نکرده بودیم یعنی اصلا حوصله گوشت و مرغ پاک کردن نداشتم و خونمون تقریبا خالی بود

خلاصه که از هیچ نظر دلم هیچ مهمونی رو نمی خواست و کاملا برنامه هام به هم می ریخت
حالا این وسط همسر من به خانوادش اصرار می کرد که بیاین با ما بریم

وسط اصرار هاش من به یه حالت صرفا جهت اطلاع به همشون گفتم البته من یکشنبه صبح دفاع دانشجوهام هست اونم یه شهر دیگه
ولی دیگه کار از کار گذشته بود و همسرم کار رو خراب کرده بود

هنوز اونا تصمیم قطعی نگرفته بودن
با همسرم توی اتاق تنها شدم
گفتم حواست به کار من نبود که تعارف کردی (با لحن عادی)
گفت نه حواسم نبود ولی غریبه که نیستن فوقش خودت میری و میای بعدم من فقط تعارف کردم حالا اونا هم که با یه تعارف راه نمی افتن بیان

ولی این اتفاق افتاد و خانواده همسرم با ما راهی شدن

خوب کار از کار گذشته بود سعی کردم عادی باشم
مجبور شدم دیگه برای دانشجوها وقت نذارم و اونا رو به اون یکی استاد راهنماهاشون سپردم روز دفاعشون من هیچ تسلطی به اسلایدهاشون نداشتم و به نظرم خیلی ایراد داشتن حالا جالب این بود که کسی اون ایرادها رو متوجه نمی شد

توی اون چند روز سعی کردم بهترین پذیرایی رو انجام بدم که حداقل خاطره بدی برای اونها نشه و فقط خودم در جریان این ناراحتی باشم

همون شب که رسیدیم شهرمون با وجود خستگی زیاد رفتم خرید و مرغ و ماهی، اینا رو تا ساعت دو داشتم پاک میکردم
همه ساکها رو باز نشده گذاشتم توی اتاق اصلا وقت نمی شد سروسامونی به وسایل بدم

یه بدشانسی هم آوردم مادرشوهرم سرگیجه گرفته بود. البته دکتر اینا رفتیم و دکتر هم گفت به خاطر گوش میانی هست و این مشکل تا یکی دو ماه وجود داره

خلاصه که دقیقا یک روز قبل دفاع دانشجوها اونها رفتن ولی من همش فکر می کردم که اگر بمونن چی میشه چون اگر می خواستم از شب توی اون شهر نباشم باید صبح مثلا ساعت چهار راه می افتادم حالا با چه ماشینی؟ اگر همسرم هم میومد بچه ها رو نمی تونستم بذارم چون به جز مادرشوهرم کسی نمی تونه نگهشون داره و اون بنده خدا هم سرگیجه داشت و ازطرفی ممکن بود تا شب کارمون طول بکشه و اگر بچه ها رو هم می بردم و شب هم می موندیم که خیلی پذیرایی و مهمون داری مسخره ای می شد

خلاصه که خشم نهفته ای از همسرم داشتم خیلی ناراضی بودم از این تعارف بی موقع

حالا بقیه افراد شاید با ابراز هیجانی خشمشون مشکل دارن من گاهی اوقات با فرو بردن خشمم و پنهان کردن احساسم مشکل دارم. از اینکه خشمم رو نشون بدم احساس خوبی ندارم. احساس کوچک شدن دارم.
همشون میشن یه جنگ ذهنی که تا مدتها فکرم رو درگیر می کنه. انقدر روش فکر می کنم تا زمان بگذره گاهی انقدر زمان میگذره که اون موضوع میره یه گوشه ذهنم و کم اهمیت میشه ولی دوباره یه موضوع مشابه که پیش میاد اون مورد هم انگار میاد جلو و پراهمیت میشه


البته چند سالی هست تمرین کردم که چیزی که ذهنم رو درگیر می کنه بیان کنم که تا حدودی موفق بودم


راه حل این شرایط خاص:
فردای اون روز رفتم برای دفاع دانشجوها و برگشتیم. گذاشتم زندگی یه روال عادی به خودش بگیره
بعدش که یه بار توی پارک با همسرم قدم می زدم گفتم یه چند مورد هست که می خواستم برات بگم

که کنجکاو شد و سوال کرد چه مواردی هستن
گفتم یکیش اینکه قبل از تعارف کردن به هر کس برای اومدن به منزل ما لطفا قبلش با من هماهنگ کن ببین من آمادگی دارم یا نه
گفت سعی می کنم یادم بمونه خودم هم از شرایطی که پیش اومد راضی نبودم ولی به هرحال دیگه نمی تونستم کاری بکنم

حالا در مورد درصد موفقیت :
درصد موفقیت از این نظر که حرفم رو نخوردم و بیان کردم خوب صد در صد بوده و از این نظر راضیم. از این نظر که یک موقعیت مناسب پیدا کردم و جوری که برخورنده نباشه مطلب رو بیان کردم. این موضوع باعث شد درگیری ذهنیم به پایان برسه
ولی درصد موفقیت از این نظر که همسرم قبل از تعارف به کسی با من هماهنگ باشه ، بعید می دونم خیلی بشه به این مورد امیدوار بود ولی اگر حداقل 10 درصد هم توی ذهن همسرم این مورد بمونه باز هم احساس موفقیت می کنم

****بی نهایت عزیز این بار هم مثالم شاید مورد اساسی و چندان آموزنده ای توش نبود ولی به هرحال این موضوع چند روزی من رو درگیر کرده بود

**** فکر می کنم باید اون رو توی کارگاه می نوشتم حالا اگر مسئولین تالار صلاح دونستن منتقل کنن

سلام به دوستای خوبم

بی نهایت عزیزم کم پیدا شدی ؛ امیدوارم حالت خوب باشه و اوضاع بر وفق مرادت باشه:72:

در شرایطی هستم که شدیدا نیازمند به رویکرد مساله مدار هستم ؛ اما انگار فشار افکارم قوت و انرژی لازم رو ازم گرفته.

قرار بود بهمن ماه از پایان نامه ام دفاع کنم اما هرچی به موعدش نزدیکتر میشدم احساس ترس و اضطراب پیدا میکردم. و با خودم فکر میکردم کار من در حدی نیست که بتونم ارائه اش کنم! پس جای اینکه بخوام با تلاش بیشتر سعی کنم کارم رو زودتر به سرانجام برسونم دوست داشتم کارم رو به تعویق بندازم. الان هم قصد دارم برای اسفند پایان نامم رو آماده کنم اما یک مساله ای پیش اومد که ناراحتم کرده .
2 ماه پیش نرم افزار دوتا از سیستم ها و تجهیزاتی که باهاش کار میکردم منقضی شد. و قرار شد اساتیدم اینهارو برای شرکت سازنده که توی استان دیگه ای بود ببرن. من تقریبا یک ماه پیگیر بودم و منتظر که کی اینها آماده میشه و من تست عملی رو بتونم بگیرم. اما بعد 1ماه رفتم توی آزمایشگاه و بعد 3ساعت که سیستم رو راه انداختم تازه فهمیدم که 2تا از تجهیزات نرم افزارشون مشکل داشت اما استادم فقط یکیش رو برای تعمیر برد و من هم اصلاااا اصلاااا یادم نبود به استادام بگم و تاکید کنم این مساله رو .الان معلوم نیست شاید یکی دوماه هم برای این وقت هدر بره! موندم که حواسم کجا بوده پس من داشتم چیکار میکردم؟! الان دارم چیکار میکنم؟ چرا کارهام پیش نمیره؟
فکر میکنم کاملا برخلاف رویکرد مساله مدار حرکت کردم .
اول اینکه با ظهور شرایط جدید در حالت اضطراب و عجولانه تصمیم و برنامه داشتم. حتی تماس با استادم و توضیح مساله عجولانه بوده. میتونستم مقداری صبرکنم تا آروم بشم و بعد طی یک روز تصمیم گیری کنم و اونها رو روی کاغذ بنویسم و بعد با استادم تماس بگیرم و مشکلات رو عنوان کنم.
اما من به محض بروز مشکل ؛ اون رو بد و فاجعه آمیز دیدم پس فکر کردم خیلی بد شده که دستگاه مشکل پیدا کرده این یعنی نمیتونم به موقع دفاع کنم! اما الان میبینم اگر آرامشم رو حفظ کرده بودم حداقل الان داشتم نتایج عملی ام رو ثبت می کردم:47:
اما این روزها: دارم با آرامش و صبر بیشتری تصمیم گیری میکنم ولی خب تحت تاثیر شرایط انگیره و اشتیاقم کم شده. گاهی برای اینکه به خودم سخت نگیرم خیلی آسون میگیرم! هیچکدومش رو دوست ندارم.
امیدوارم هرچه زودتر اوضاع رو به راه بشه.