حیدر بابا

حيدربابا نام كوهی در زادگاه استاد محمد حسين بهجت تبريزی ملقب به شهريار است .
شاعر آن را به عنوان کدخدای معمر و جهان دیده ای در نظر گرفته، به مثل شخص جهان خورده و پیری که از گذشته ها خبر دارد، طرف صحبت خود قرار داده و با آن سالخورده مرد بدرد دل گفتن و سخن راندن پرداخته است. آنچنان سخن شیرینی که از هر کلمه آن شهد میتراود و از هر لفظ آن شکر میبارد. همه جا رویا انگیز است و همه جا دلفریب، همه جا نقاشی و پرده سازیست.
"مقدمه مرحوم نصرالله فتحی"

حیدر بابا، ایلدیریملار شاخاندا
سللر سولار شاقیلدیوب، آخاندا
قزلار اونا صف باغلیوب باخاندا
سلام اوسون، شوکتوزه، ائلوزه
منیم ده بیر آدیم گلسین دیلوزه

حیدر بابا زمانی که رعد و برق میشود
سیلها و آبهای روان از کوهها سرازیر میشود
دختران در صفها ایستاده و نگاه می کنند
سلام و درود بر شوکت و عظمت شما
در آن حال نام مرا نیز به زبان بیاورید

واقعا دست گلتان درد نکند......
ما را به یاد خاطره های قدیمی انداختید....
ممنون...ممنون که به فکر آذری ها هم هستید همشهری عزیز...
بازهم تشکر:72:

نهاي عزيز ممنون اما فكر كنم با ترجمه زيباتون شما ترك زبونيد نه ؟ خوش به حالتون كه به هردو زبان مسلطيد

شعر تركي وايييييييي كه چه لذتبخشه
ممنونم نها جان:43::73:

دوستان گلم سلام
منم به عنوان یه آذری زبان این قطعه رو به همراه ترجمه اش انتخاب کردم کردم . انشالله مورد قبول قرار بگیره


حیدربابا ، کهلیک لروْن اوچاندا
کوْل دیبینَّن دوْشان قالخوب ، قاچاندا
باخچالارون چیچکلنوْب ، آچاندا
بیزدن ده بیر موْمکوْن اوْلسا یاد ائله
آچیلمیان اوْرکلرى شاد ائله

حیدربابا چو کبکِ تو بپرد ز روى خاک
خرگوشِ زیر بوته گُریزد هراسناک
باغت به گُل نشسته و گُل کرده جامه چاک
ممکن اگر شود ز منِ خسته یاد کن
دلهاى غم گرفته ، بدان یاد شاد کن

با تشکر از لطف همه ی دوستان
پاییز خزان عزیز ، بله من آذری زبان و ترک هستم.

بایرام یئلی چارداخلاری ییخاندا؛
نوروز گلی، قارچیچگی، چیخاندا؛
آغ بولوتلار کوینکلرین چیخاندا؛
بیزدنده بیر یاد ایلیه ن ساغ اولسون،
دردلریمیز قوی دیکلسین داغ اولسون.

وقتی که باد نوبهار چارداخها* را می اندازد
وقتی که گل نوروز و قارچیچگی** می رویند
وقتی که ابر سفید پیراهن خودرا میفشارد
زنده باشد هر کسی که از ما یادی می کند
بگذار دردهایمان چون کوه بزرگ و بلند باد.
*(چارداخها ساختمانهای کله قندی شکلی هستند که در تابستان محل استراحت زارعان می باشند٬ این بناها از خشت و گل ساخته می شوند که با کاه گل اندود می شوند.)
**(قارچیچگی همان گل برفکی است که در زیر برف می روید)

حيدربابا، گون دالوی داغلاسين.
يوزون گولسون، بولاخلارون اغلاسين.
اوشاخلارون بير دسته گل باغلاسين
يئل گلنده ور گتيرسين بويانا،
بلكه منيم ياتميش بختيم اويانا

حيدربابا، خورشيد پشت تو را بسوزاند.*
صورت تو خندان و رودهايت گريان باشد.**
كودكانت يك دست گل بندند،
وقتي باد می آيد تو آن دسته گل را برايم توسط باد بفرست،
تا شايد بخت طلسم شده ی من باز شود.
*(اين اصطلاحی در زبان آذری است. و هر گاه بخواهند براي كسی دعای طول عمر بكنند اين اصطلاح را می آورند. یعنی جاودان باشی.)
**(رودهایت همیشه پر آب باشند.)

ادامه دهید...ما منتظر شعرها هستیم...
ممنون از لطف شما

ممنون نقاب عزیز

حيدربابا، سنون يوزون آغ اولسون!
دورت بيريانون بولاغ اولسون، باغ السون!
بيزدن سورا سنون باشون ساغ اولسون!
دنيا قضو - قدر، ئولوم - ايتيمدی!
دنيا بويی اوغولسوزدی! يتيمدی!

حيدربابا، تو روسفيد شوی.
هر چهار سويت چشمه و باغ شود.
بعد از ما، سر تو سلامت باشد.
دنيا همه قضا و قدر و مرگ و نيستی است.
اين دنيا بي پسر و يتيم است*.
*منظور اين است كه دنيا ابتر و فانی است.( اين نيز اصطلاحي در زبان آذری است).

حیدربابا، یولوم سنن کج اولدی،
عمروم کچدی، گلممه دیم گج اولدی،
هئچ بیلمه دیم گوزللرین نج اولدی،
بیلمزدیم دنگه لر وار، دونوم وار،
ایتگین لیک وار، آیریلیق وار، ئولوم وار.

حیدر بابا، راه من از راه تو کج شد
عمرم گذشت، نتوانستم بیایم، شب شد،
هیچ ندانستم زیباییهایت کجا رفت،
نمی دانستم راه پر پیچ و خمی در راه است
نمی دانستم گم شدن هست،جدایی هست، مرگ هست.

واقعا به ادم جون ميده
از همه دوستاي گلم متشكرم:72::72::72::72:

با تشكر از نها و همه دوستان
فكر كنم اكثر اعضاي تالار ترك هستند از نقاب عزيز گرفته تا خود من
به اذري بودنمان افتخار ميكنيم ياشاسين آذربايجان ميلتي

ممنون از همه ی دوستان
ما در آذربایجان و کلا در بیشتر نقاط کشورمان سنتهایی داشتیم که الان به فراموشی سپرده شدند............. استاد شهریار سنت نوروز در گذشته را چقدر زیبا بیان نموده اند.

بایرامیدی، گئجه قوشی اوخوردی،
آداخلی قیز، بیک جوراب توخوردی،
هر کس شالین بیر باجادان سوخوردی،
آی نه گوزل قایدادی شال ساللاماق!
بیک شالینا بایراملیغین بارلاماق!

نوروز بود،مرغ شب میخواند،
دختری که نامزد کرده بود برای نامزدش جوراب میبافت،
هر کس شالش را از روزنه ای می انداخت،
وای چه زیباست این رسم شال انداختن!
عیدی بستن به شال داماد چه زیباست!*
*در آذربایجان شب عید داماد دستمال یا شالی با خود می برد و از روزنه ای به خانه ی عروس می انداخت، عروس نیز عیدی های داماد را به شال بسته و برای داماد می فرستاد.

شال استدیم، منده ائوده آغلادیم،
بیر شال آلیب، تئز بلیمه باغلادیم،
غلام گیله قاشدیم، شالی ساللادیم،
فاطمه خالا منه جوراب باغلادی،
خان ننه می، یادا سالیب آغلادی!

من شال خواستم و در خانه گریه کردم،
یک شال گرفته ، زود آن را به کمرم بستم،
دویدم رفتم به خانه ی غلام و شالی انداختم،
خاله فاطمه برای شال من جوراب بست،
مادربزرگم را به یاد آورد و به یادش گریه کرد!

بایرام اولوب ، قیزیل پالچیق ازللر،
ناقیش ووروب، اتاقلاری بزللر،
طاقچالارا، دوزمه لری دوزللر،
قیز- گلینین فندقچاسی، حناسی،
هوسلنه ر آناسی، قایناناسی.

نوروز که شد ، گل را مانند طلا له می کنند،
به آن نقش زده، اتاقها را زینت میدهند،
چیدنی ها را در طاقچه ها قرار می دهند.
حنا و فندقه ی دست دختر و عروس،
مادر و مادر شوهر را به هوس می اندازد.

باکی چنین سوزی، سووی، کاغذی،
اینکلرین بولا ماسی،آغزی،
چرشنبه نین گردکانی، مویزی،
قیزلار دییر آتیل- باتیل چرشنبه،
آینا تکین بختیم آچیل چرشنبه!

نامه و کاغذ پیک (بادکوبه)،
زاییدن گاوها ی پرشیر،
آجیل چهارشنبه ی آخر سال، کشمش و گردو
دخترها از روی آتش چهارشنبه ی آخر سال می پرند
میگویند ای چهارشنبه بخت ما را مانند آیینه باز کن.

یومورتانی، گویچک، گلی بویاردیق،
چاریشدیریب، سینانلارین سویاردیق،
اوینا ماقدان بیرجه مگر دویاردیق؟
علی منه یاشیل آشیق وئرردی!
ارضا منه نوروز گلی درردی!

تخم مرغها را خیلی زیبا و رنگین می کردیم
انهایی که شکسته بودند را جدا می کردیم
مگر از بازی کردن سیر میشدیم؟
علی به من یاشیل آشیق (یک نوع بازی) می داد!
رضا برای من گل نوروزی می چید!

دوستان، دیگر از این رسوم زیبای نوروزی چیزی نمانده و بیشترشان به فراموشی سپرده شده ......... روزهایی مردم شاد بودند، از زندگی لذت میبردند ولی الان بیشتر تظاهر به شادی میکنند تا اینکه واقعا شاد باشند............ وقتی از بزرگترها در مورد این رسوم سوال میکنیم حرفهای زیادی برای گفتن دارند ما چه حرفهایی برای فرزندان آینده مان داریم چگونه میخواهیم این سنتها را برایشان توضیح دهیم...........

حیدربابا ، ایگیت اَمَک ایتیرمز
عؤموْر کئچر ، افسوس بَرَه بیتیرمز
نامرد اوْلان عؤمرى باشا یئتیرمز
بیزد ، واللاه ، اونوتماریق سیزلرى
گؤرنمسک حلال ائدوْن بیزلرى
****
بر حقِّ مردم است جوانمرد را نظر
جاى فسوس نیست که عمر است در گذر
نامردْ مرد ،‌ عمر به سر مى برد مگر !
در مهر و در وفا ،‌ به خدا ، جاودانه ایم
ما را حلال کن ، که غریب آشیانه ایم
****
حیدربابا ، میراژدر سَسلننده
کَند ایچینه سسدن - کوْیدن دوْشنده
عاشیق رستم سازین دیللندیرنده
یادوندادى نه هؤلَسَک قاچاردیم
قوشلار تکین قاناد آچیب اوچاردیم

میراَژدَر آن زمان که زند بانگِ دلنشین
شور افکند به دهکده ، هنگامه در زمین
از بهر سازِ رستمِ عاشق بیا ببین
بى اختیار سوى نواها دویدنم
چون مرغ پرگشاده بدانجا رسیدنم


تقدیم به همه ایرانی هایی که زبان آذری را دوست دارند:72:

سلام به همه دوستام
منم آذری زبان هستم از شهر بسیار زیبای ارومیه مرکز استان آذربایجانغربی

ممنون از همه دوستان بخصوص نها گرامی بخاطر شعرهای بسیار زیبا...
ولی بگذارید قدری هم از شهر ""شهریار"" سخن بگوییم::(البته با اجازه شما)
--------------------------------------------------------------------------------
تبریز بعنوان پایتخت خاندانهای ترک ایلدنیزها ، آق قویونلوها و قره قویونلوها بوده است.شمس الدین ایلدنیز والی آذربایجان در زمان حکمرانی دولت سلجوقیان ،دولت ایلدنیزها را بسال 1146 میلادی در تبریز پایه گذاری نمود . دولت ایلدنیزها که کنترل نخجوان و گنجه را نیز در دست داشتند در اواخر قرن سیزدهم بصورت دولتی قدرتمند در منطقه در آمدند . با این وجود آنها در سال 1225 میلادی مجبور شدند تا به دولت خوارزمشاهیان وابسته شوند .

تبریز یکی از شهرهای مهم ترکها و مرکز فرهنگی بسیار غنی بحساب میآید . تبریز امروزه چهارمین شهر بزرگ ایران بشمار رفته و مرکز آذربایجان جنوبی است . تبریز در دامنه شمالی کوه سهند ، با ارتفاع 1748 متر از سطح دریا و درست وسط فاصله مابین دریای خزر و دریاچه ارومیه جای میگیرد . با تقسیم سرزمین آذربایجان بدو بخش شمالی و جنوبی بخش جنوبی آن به دو استان آذربایجان شرق و غربی تفکیک گردید . با فتح شهر از طرف طغرل بیگ خاقان سلجوقی تبریز بصورت شهری بزرگ در آمد . تبریز در سال 1230 توسط مغولها تسخیر شده و بعنوان پایتخت ایلخانیان مغول یکبار دیگر اهمیتش صد افزون گشت. تبریز بسال 1336 توسط جلایریها و در سال 1392 نیز توسط تیمور به تصرف درآمد.این شهر زیبا بعدها توسط قره قویونلوها ، آق قویونلوها و در سال 1500 میلادی نیز از طرف صفویان پایتخت اعلام گردید . تبریز در سال 1514 با نفوسی بالغ بر یک میلیون نفر یکی از پر جمعیت ترین شهرهای جهان بحساب میآمد .

بعد از جنگ چالدران بسال 1514 شهر توسط سلطان یاووز سلیم و بعد از در سالهای 1534 ،1535 و 1548 میلادی نیز توسط سلطان سلیمان عثمانی به تصرف در آمد . امپراطوری صفوی که خود نیز ترک بودند برای دور کردن پایتخت خود از مرز دولت عثمانی پایتخت را ابتدا به قزوین و سپس نیز به اصفهان تغییر مکان دادند .تبریز در بیست و یکم اکتبر سال 1603 میلادی توسط شاه عباس صفوی دوباره فتح گردید. در این دوره جمعیت تبریز بالغ بر پانصد هزار نفر تخمین زده میشود . تبریز بار دیگر بتاریخ سوم اوت سال 1725 توسط عثمانیان تسخیر گشته و مرکز ایالت گردید . مرکز آذربایجان جنوبی بتاریخ ژوئن سال 1730 میلادی دوباره از طرف نادر شاه افشار فتح شد .جمعیت شهر در سال 1825 قریب 250 هزار نفر حساب شده و مابین سالهای 1850 الی 1875 به 183 هزار نفر کاهش یافت . تبریز در سال 1915 میلادی 240 هزار نفر ، در سال 1925 میلادی 220 هزار نفر و در سال 1940 میلادی نیز 214 هزار نفر جمعیت داشته است . تبریز در سال 1950 نیز با 250 هزار نفر سومین شهر ایران بحساب میآمد .

http://www.hamdardi.net/images/www.h....com_2.net.jpg

◄ آثار تاريخي تبريز
تبريز با سابقه اي كهن ، داراي آثار و بناهاي تاريخي فراواني بوده كه متأسفانه در اثر مرور زمان ، حملات مكرر بيگانگان ، عدم توجه حكومتهاي سابق و سوانح طبيعي چون سيل و زلزله به تدريج روبه ويراني رفته اند.
آنچه امروز در تبريز باقي مانده بيشتر به حكومت ايلخانان مغول صفوي تا قاجاريه منسوبند و بعضاً از شاهكارهاي هنر و معماري بشمار مي آيند. مهمترين اين بناها عبارتند از :

◄مسجد كبود
مسجد كبود كه به فيروزه اسلام شهرت دارد در خيابان امام خميني واقع شده و از نظر كاشيكاري ، آميزش رنگها و داشتن انواع خطوط عالي و طرحهاي بديع ، از تنوع و ظرافت خاصي برخوردار است. اين مسجد از آثار جهانشاه قره قويونلو و متعلق به سال 870 هجري است كه بوسيله جهان بيگم همسر جهانشاه بنا شده و توسط دخترش صالحه خاتون مرمت شده است. اين بنا داراي سردربلند با كاشيكاري مزين به كتيبه معرق عالي ، دومناره رواق گنبد دار و شبستان است.


◄ارك يا مسجد عليشاه
بناي ارك عليشاه يكي از ابنيه كهن و عظيم تبريز است كه از زمره شاهكارهاي معماري اسلامي بشمار ميرود. اين بنا در خيابان امام خميني واقع شده و از آثار تاج الدين عليشاه جيلاني وزير سلطان ابوسعيد ايلخاني است كه در سال 716 عمليات ساختمان آن آغاز شد . در سال 724 بوسيله بازماندگانش به پايان رسيده. از اين بنا در دوره قاجاريه و در انقلاب مشروطيت و درگيري هاي تبريز بعنوان انبار مهمات استفاده ميشده به همين جهت به آن ارگ نيز گفته ميشود.
بناي كنوني با سه ديوار بلند به صورت ايواني به عرض 15/30 متر به چشم ميخورد كه بلندي ديوارهاي سه گانه بنا 26 متر و عرض هر ديوار 40/10 متر ميباشد. در محوطه اين بنا نماز جمعه اقامه ميشود و بنام مصلاي امام خميني ( ره ) ناميده شده است.
◄مسجد جامع تبريز
يكي از قديمي ترين آثار تاريخي تبريز است كه در دوره ايلخانه مورد توجه بوده و محراب رفيع باقيمانده يادگار آن دوره است. در دوره حكومت آق قويونلو گنبدي بزرگ آراسته به انواع كاشيكاري معرق بوسيله سلجوق شاه بيگم زن اوزن حسن بر فراز آن احداث شد. اين بنا در زلزله سال 1193 صدمه كلي ديد ليكن در دوره حسينقلي خان دينبلي حاكم وقت بازسازي گرديد. در جنب اين مسجد ، مساجد خاله اوغلي و حجت الاسلام قرار دارند.
◄بازار تبريز
شهر بزرگ تبريز بنا به مقتضيات جغرافيايي ، وسعت ، قدمت و اهميتي كه دارد داراي يكي از زيباترين و بزرگترين مجموعه بازارهاي ايران ميباشد سبك معماري ، كثرت سراها و تيمچه ها و وجود تعدادي مدرسه و مسجد نيز به اين مجموعه اهميت و امتيازي خاص داده است. از تاريخ ساخت مجموعه بازار تبريز اطلاعي در دست نيست وليكن اكثر مورخين و جهانگردان اسلامي و خارجي كه از قرن چهارم تا عهد قاجار از تبريز ديدن كرده اند ، مدارك ارزنده اي را درباره بازار و وضع بازرگاني تبريز ارائه داده اند. بازار كنوني تبريز مربوط به اواخر حكومت زنديه و عصر قاجار ميباشد. در زمان عباس ميرزا كه تبريز مقر وليعهد حكومت قاجار بود سراها و تيمچه ها ساخته شد. بازار تبريز با طاقها و گنبدهاي بلند آجري كه شامل بازار امير ، بازار كفاشان ، راسته بازار ، بازار يميني دوز ، بازار حلاجان ، بازار سراجان راسته كهنه ، بازار حاج محمد حسين ، بازار مشير ، بازارچه صنفي و بازارچه ميرابوالحسن ميباشد. سراها و تيمچه هاي معروف عبارتند از : سراي حاج رسول ، سراي حاج ميرزا علي نقي ، تيمچه و سراي شيخ كاظم ، تيمچه حاج صفر علي ، تيمچه و دالان ميرزا شفيع ، تيمچه ملك و تيمچه ميرزا رحيم سه تيمچه حاج شيخ ...
◄آرامگاه دو كمال
بناي زيبا و ساده كه مدفن دو تن از بزرگان ادب و هنر ، كمال الدين مسعود خجندي از شعراي معروف قرن هشتم و نهم و كمال الدين بهزاد معروفترين نقاش مينياتوريست قرن دهم هجري در ميان باغي مشجر واقع در محله بيلانكوه تبريز قرار دارد.
◄كليساهاي تبريز
در تبريز شش كليسا وجود دارد كه مهمترين آنها عبارتند از : كليساي سركيس مقدس كه در سال 1845 ميلادي تجديد بنا شده و در محله بارون آواك قرار دارد.
كليساي مريم مقدس در نبش خيابان شريعتي شمالي و جمهوري اسلامي واقع شده است و ساختمان آن در سال 1785 ميلادي پايان يافته و بزرگترين و قديميترين كليساي تبريز است. كليساي عذراي توانا در محله ميارميار قرار دارد و در سال 1910 ميلادي احداث شد
"انجمن پاتوق یو""
ببخشید....در انجمن و تاپیک دیگری نمی توانستم این توضیحات را بیان کنم بنابراین از فرصت استفاده نمودم و اطلاعات را بیان کردم....از نها عزیز هم عرض می خواهم اگر تاپیکشان از روال عادی خود خارج شد..

نقاب عزیز شما خود صاحب اختیارید......... ممنون از اطلاعات بسیار مفیدتان:72:

سلام به دوستاي عزيز
حيدر باباي شهريار همدم تنهايي هاي منم بوده و هست
توركون ديلي تك سوگلي ايستكلي ديل اولماز
ئوزگه ديله قاتسان بو اصيل ديل اصيل اولماز

بير اوچيديم بو چيرپينان يئلينن
باغلاشيديم داغدان آشان سئلينن
آغلاشيديم اوزاق دوشن ائلينن
بير گوريديم آيريليغي كيم سالدي
اولكه ميزده كيم قيريلدي كيم قالدي




كاش ميتونستم با بادهاي وزنده همراه بشم
با سيلهاي خروشان جاري از كوه همراه ميشدم
همصدا با ايل و طايفه دور افتاده ام گريه سر ميدادم
ميخواستم ببينم چه كسي باعث اين جدايي ها شده
توي وطمون چه كسي زنده مونده و چه كسي رخت بر بسته