چرا خدا این همه رنج، و درد و سختی و مشکلات و شر خلق کرده است؟(برهان شر)

با سلام و احترام
از آنجا که اکثر اوقات مراجعین نالار گفتگوی همدردی به هنگام مراجعت به اینجا، با رنجها، مشکلات و دردهای شدید مواجه می باشند؛ گاهی از نظر اعتقادی برایشان شبهه ای پیش می آید که چرا خداوند این دردها، رنجها، مشکلات، سختی ها، بیماری ها، زلزله ،سیل و ناکامی ها را آفریده است.



در واقع برایشان سئوال هست این همه شر و جود دارد و اگر خدایی هست چرا این شر وجوددارد. این سئوالات تحت عنوان برهان شر مطرح هست.

برهان شر، برهانیست که اتئیست ها و ضد دینها برای منکر شدن خدا استفاده میکنند و بدین صورت است که ابتدا فرض را بر وجود خداوند قادر و عالم و مهربان (با تمام صفاتی که خداپرستان برای او قائلند) میگذارند و بعد میگویند با توجه به این که در دنیا شر وجود دارد، مثلا بیماری، کشتار ، گرسنگی، سیل و زلزله و .... و با توجه به این که خدا قادر و تواناست اینطور بیان میکنند که:

1- چطور خدایی که قادر و توانا و مهربان است شر را افریده و باعث رنج بندگانش شده؟ مثل سیل و زلزله و قحطی و ..

2- چرا این خدای قادر وقتی میبیند بنده اش در گرفتاری و شر و رنج و عذاب است به او کمک نمیکند؟ چرا اجازه میدهد بنده اش زجر بکشد؟
نتیجه
نتیجه این که این خدا اگر وجود میداشت اولا شر را خلق نمیکرد و دوما به بندگانش کمک میکرد پس این خدا اصلا وجود ندارد!!

اما جواب
18 نکته و پاسخ ساده درباره برهان شر وجود دارد که در پست های بعدی جمع آوری کرده و قرار می دهم.
در اخر خواهید دید که این 2 سوال ضد دینها که ( به صورت القاء شبهه در ذهن افراد به هنگام مشکلات هم خودش را نشان می دهد) چقدر بی اساس است.

1- برهان شر، ردیه خدا نیست بلکه نهایتا ثابت میکند که خدا ظالم است.
برهان خلف باید با فرض اولیه در تناقض باشد و با اساس فرض(وجود خدا) به تناقض برسیم نه با چند صفات خدا. و اگر با صفات خدا به تناقض رسیدیم معنایش میتواند این باشد که ان صفت در خدا نیست ، نه این که کلا خدایی نیست یعنی حتی اگر تمام حرفهای ضد دینها(که بالا گفته شد) درست باشد، باز هم ردیه خدا نیست و تنها چیزی که میتواند ثابت کند این است که این خدا ظالم است. نه این که اصل وجود خدا را رد کند.

2- قران کریم در آیه 79 سوره نسا میفرماید:
"مَّا أَصَابَكَ مِنْ حَسَنَةٍ فَمِنَ اللّهِ وَمَا أَصَابَكَ مِن سَيِّئَةٍ فَمِن "
یعنی هر چه از خوبيها به تو میرسد از جانب خداست و آنچه از بدى به تو مىرسد از خود توست.

پس منشا این شر ها خود ما هستیم.
برای مثال اگر از بالای پشت بام خودت رو بندازی پایین و دست و پات بشکنه، میخواهی یقه خدا رو بگیری؟
میخوای بگی خدایا تو قدرت داشتی نجاتم بدی چرا نجات ندادی؟
شما اختیار داری و خودت به خودت شر رسوندی

3- آیه 216 سوره بقره میفرماید:
"...وَعَسَى أَن تَكْرَهُواْ شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ وَعَسَى أَن تُحِبُّواْ شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ..."

یعنی: و بسا چيزى را خوش نمىداريد و آن براى شما خوب است و بسا چيزى را دوست مىداريد و آن براى شما بد است.

دقت کنید که در فرض اولیه خداوند را با تمام صفاتش (که یکیش عالم بودن است) در نظر گرفتیم، خوب اگر این خدا عالم باشد پس خیر و شر ما را بهتر از ما میداند.

مثلا:
مادر بچه ای که سرما خورده و شیرینی براش ضرر داره، به هیچ عنوان به او شیرینی نمیده گرچه بچه نمیفهمه که چرا مادر (به ظاهر ظالمش) به او شیرینی نمیده. اما مادر میگه گرچه فرزندم دلیل این کار من رو نمیدونه و اون رو "شر" میدونه اما من که مادرش هستم، بهتر از اون تشخیص میدم خیرش در چیه.

یا همین مثال درباره امپول زدن بچه ها که مادر اون رو خیر و فرزندش اون رو شر میدونه







.

4- اگر خدا را عالم میدانیم، دلیل رفتار او را باید به جهل خود نسبت دهیم نه به رفتار او.

مثلا :
شطرنج باز حرفه ای را در نظر بگیرید که در حین بازی حرکتی رو انجام میده که برای من حرکت اشتباه تلقی میشه. اما با توجه به این که میدونم او یک شطرنج باز حرفه ای هست، من اینطور فکر میکنم که اون فرد یک حرکت خاصی را در ذهن داره که من ازش بیخبرم، و حرکت او را به اشتباه ربط نمیدم. درواقع این حرکت اشتباه را به جهل خودم نسبت میدم نه به شطرنج باز.


خوب درباره خدا هم همینطور است. خداوند عالم هست یا نیست؟
اگر هست -که هست- چطور رفتار او را شر تلقی کرده و خود را عالمتر از او میدانیم؟





.

5- اگر خدا بخواد مستقیم دخالت کنه و جلوی شر رو بگیره دیگه پاداش و جزای اخروی معنا نداره.

مثلا:
من بخواهم کسی رو بکشم و خدا جلوی من رو بگیره.
خوب فردا بر چه اساسی باید عذاب بشم؟ بر اساس کاری که نکردم؟





.

6- ازمایش و امتحان:
این دنیا میدان ازمایش برای مزرعه اخرت است و اگر شری نباشد دیگر امتحان معنایی ندارد. مثل برگه امتحانی که سفید باشه !! اصلا معنا نداره

نبلوکُم بالشرّ و الخیر فتنهً و الینا ترجعون (انبیاء/35)

شما را به خیر و شر مبتلا می کنیم تا بیازماییم و بسوی ما باز گردانیده می شوید..





.

7- اقتضای جهان مادی اینه که خیر و شر باشه والا میشد جهان فرشته ها.
جهان ماده ذاتا اقتضا میکند که خیر و شر در اون باشه،
یعنی جهانی که مثلا زمان در ان نباشد که دیگر جهان مادی نیست
(دقت کنید که زمان هم در زمان سختی ها خود میتواند شر تلقی شود. یعنی فرد بگوید چرا خداوند این زمان سختی را به سرعت برایم سپری نمیکند) و اگر این اسباب نباشد که اصلا جهان مادی معنا ندارد!!!






.

8- "اختیار" جایی معنی داره که "خیر" و "شر" باشه.

یعنی :
اگر فقط "خیر" خلق میشد دیگر "اختیار" برای شما معنایی نداشت. چون مجبور بودید بین "خیر" و "خیر" انتخاب میکردید و این انتخاب دیگر ارزشی ندارد.






.

9- مصیبت ها در دنیا "شر قلیل" هست اما تحمل اون برای اجر اخرت که "خیر کثیر" هست رو هر عقلی میپذیره

یعنی تحمل "شر قلیل" به خاطر "خیر کثیر" رو عقل قبول میکنه.

مثلا:
شما سختی کارگری برای ساخت خانه برای خود را با تمام جان قبول میکنید. و یا یک مرزعه دار"شر قلیلِ" شخم زدن و خار در دست نشستن را برای "خیر کثیرِ" برداشت محصول ، با جان و دل میپذیرد






.

10- اگر سختی ها نبود انسانها پیشرفت نمیکردند
مثلا:
اگر سیل و زلزله نبود مردم خانه های محکم و سد نمیساختند و انسانها به مقابله با شر نمیرفتند که بر اونها پیروز بشن و پیشرفت کنند پس اگر شری نبود ، پیشرفت و تکاملی هم نبود.
برای مثال اگر شر و سختی نبود، ما امروز نه لباس ساخته بودیم، نه ماشین و نه خانه و نه هیچچ پیشرفتی داشتیم.

درواقع تمام پیشرفت امروز ما مدیون همین سختی هاست. به قول معروف نیاز (بخوانید شر و سختی) مادر خلاقیت است.







.

11

- همانطور که بالاتر گفتیم، هر شری که به ما میرسد از جانب خود ماست.
اما در دنیای بعد از ظهورکه مردم به امر ولی الله گوش میدهند، دنیایی هست که شری درش نیست و خبری از سیل و زلزله نیست. باران به اندازه میبارد و مالی تلف نمیشود. مردم تمام زمین را میگردند تا نیازمندی پیدا کنند و به او کمک کنند اما هیچ نیازمندی را پیدا نمیکنند. پس به اعتقاد ما همین "شر"ها هم پایان یافتنیست.







.

12- بعضی اشتباهات ما در دنیا باقی می ماند و ادامه داره مثل : ازدواج خانوادگی که اثرش تا نسلها باقی می ماند و این قانون دنیاست.

مثل ازدواج فامیلی که ممکن است باعث به وجود امدن فرزندان ناقص و بیمار شود. پس چطور اشتباه پدر یا پدر بزرگمان را به خدا نسبت میدهیم؟ بهتر نیست یقه اجداد را در بعضی مواقع بگیریم؟








.

13- میگن چرا خدا از انسان محافظت نمیکنه؟
محافظت از این بالاتر که انسان نابود نمیشه؟ و ابدیست؟
دقت کنید که فنا شدن برای ما معنا ندارد، پس خداوند با ابدی کردن ما، بهترین و بالاترین حفاظت را از ما کرده است.








.

14- اگر مادری فرزند خود را به دلیل اشتباهی تنبیه کرد، این یعنی مادر خواسته به فرزندش ضربه ای بزند؟ اگر معنای این رفتار مادر، ضربه زدن به فرزندش نیست - که نیست- پس چطور به خدا که میرسد، اگر شری بود، ان را به معنای ضربه زدن خدا به بندگانش ربط میدهید؟







.

15- برابری به معنای عدالت نیست. برای درک این قسمت فقط کافیست، لحظه ای عکس ذیل را ببینید

http://www.hamdardi.net/imgup/2856d14af642653.jpg

پس خداوند نباید به همه امکانات مساوی میداد که بعضی میگویند چرا خداوند عده ای را غنی و عده ای را فقیر افریده است!!!

عدالت خدا در این است که از هرکس به اندازه امکاناتی که داده بازخواست کند، نه این که به همه یک اندازه امکانات دنیوی بدهد.
دوباره عکس بالا را ببینید.







.





.

16- خیلی موارد درواقع شمشیر دو لبه هست و شر مطلق نیست.

مثل کشتن.
اگر حیوان وحشی به شما حمله کرد و شما اون رو کشتید، این کشتن خوب هست
ولی اگر بی دلیل انسانی رو بکشید ، همین کشتن شر میشه.
و خیلی موارد دیگه شمشیر دو لبه هستند و نمیشه شر مطلق حسابشون کرد.

یا نیش عقرب در بدن خودش و زهر مار در بدن خودش شر نیست اما در بدن من شر هست.



پس بد مطلق نباشد در جهان..................... بد به نسبت باشد اين را هم بدان
زهر مار آن مار را باشد حيات........................ نسبتش با آدمى باشد ممات






.

17- خوبی و "خیر" جایی معنا دارد که بدی و "شر" باشد.

برای مثال:
شما برای این که به یک کور مادرزاد بگویید سیاه چه رنگیست، باید او سفید را دیده باشد تا سیاه را درک کند.
او گرچه تمام عمر خود رنگ سیاه را دیده اما درکی از سیاه هم ندارد چون رنگ دیگری را ندیده تا این دو را با هم مقایسه کند و معنی سیاه را بفهمد.

اگر خداوند فقط خوبی را در دنیا قرار میداد، چون ما چیزی برای مقایسه خوبی نداشتیم، پس معنای خوبی را هم نمیفهمیدیم و بسیاری از صفات خداوند مثل رحمانیت و رحیمیت و ... را درک نمیکردیم.


به طور خلاصه:
سیاه جایی معنا دارد که سفیدی باشد،
تری جایی معنا دارد که خشکی باشد،
راست جایی معنا دارد که دروغ باشد،
راحتی جایی معنا دارد که سختی باشد
و خوب جایی معنا دارد که بدی باشد
و برای این که معنای "خیر ها" را بفهمیم باید ناچارا "شر" هم خلق میشد





.

18-اساسا چیزی به نام "شر" وجود ندارد. و اساس "شر" ، نیستی هست.

برای مثال:
سایه وجود ندارد و سایه یعنی نبود نور.
یعنی اگر ما بخواهیم سایه را تعریف کنیم، مجبوریم از معنای نور استفاده کنیم و بگوییم جاییست که نور وجود ندارد. (دقت کنید که سایه را نبود نور- یعنی نیستی- تعریف میکنیم)


برای شر هایی مثل کوری هم همین است. خداوند کسی را کور نیافریده بلکه در ان شخص بینایی را خلق نکرده.





حال به دو سوال پست اول نگاه کنید. متوجه می شوید آن سئوالها بسیار ساده می باشند.

==================================
لینکهای مرتبط:
مسئله ی شرّ و معقولیت اعتقاد به وجود خدا