شیوه های انتقاد سازنده

با تشکر از دوستانی که در این فراخوان شرکت کردند و پاسخ دادند ، دوستان عزیز ، گل مریم ، نقاب و بی بی .

و با عذر تقصیر از تأخیر در پاسخ که البته بیشتر برای این بوده که فرصت شرکت را از دیگر دوستان نگرفته باشم .

و اما پاسخ بنده :

هیچ کس را پیدا نمی کنید که مایل باشد بد باشد .

بدترین آدمها ، حتی جنایتکاران نیز در رویای خود دوست دارند انسان خوبی باشند و از این جهت مورد تأیید . برای

همین است که حتی اغلب خطا کاران هم سخت می پذیرند که خطا کارند و خود را بد نمی دانند ، البته آنانی که در

غفلت به خطا دست می زنند یا به خود مطمئنند ، چنینند و آنانی که آگاه و واقفند به خطایشان ، معمولاً توجیه یا تقصیرهایی

برای خطا کاریشان ذکر می کنند و.... ( فرار از نقص خود )

چرا ؟

چون انسان فطرتاً کمال جو است و نیل به سوی رشد صعودی دارد . یعنی اگر از بعد طبیعی و مادی هم نظر کنیم از

آنجا که همه موجودات در مسیر رشد سیر تکاملی دارند ، انسان نیز چنین است ، اما انسان

بعدی دیگر دارد که موجودات دیگر ندارند و از این جهت اشرف بر همه مخلوقات است ، بلکه همه موجودات در خدمت

انسان و برای ساختن دنیایی که اقتضائاتش متناسب برای زیست انسان گردد آفریده شدند ، آن هم بعد شعور و

درک انسانی است که سرچشمه در روح الهی دمیده شده در او دارد ، از این حیث انسان در مسیر زندگی سیری

کمالی دارد یعنی در فطرتش تعبیه شده که جویای هرچه کامل تر شدن در بعد انسانی خود باشد .


لذا وقتی انسان متوجه نقصی در خود می شود مکدر می گردد و مایل به ارتقاء خود از آن نقص به رفع آن و کامل

شدن است .

همین انسان وقتی خود متوجه نقصی در خود می شود ، در عین تکدری که در وجود احساس می کند ، خوشحال از این است که نقص را

یافته و اغلب چون آن نقص خود گویای آن است که راه رفع نقص و باز شدن مسیر عروج از آن ، کجاست ، موجب

شعف می گردد .

وقتی جویا شدم که در مقابل نقدی که نقصی در وجود مخاطب را بیان می کند ، حتی مخاطب پر ظرفیت و مشعوف

از یافتن این نقص هم در عمق وجود غمی می بیند ، دیدم از این است که دوست ندارد نقصی داشته باشد. و حاصل تفکر

براین موضوع یافته هایی شد که گوشه ای از آن تقدیم گردید

و درس مهم این حال این است که :

اگر این بی میلی به داشتن نقص ، مورد توجه و اهمیت قرار گیرد ، مسیر زندگی و رفتار آدمی بر مبنای رشد

قرار خواهد گرفت .

یعنی در لحظه لحظه زندگیش در پی آن است که از نقص به کمال برسد و تا عیبی می یابد آرام نمی گیرد تا آنرا

از خود دور نسازد . اما افسوس که اغلب ما به این کشش فطری خود ( میل به کمال ) از سر غفلت پشت می کنیم

و توجه نداریم که ریشه بسیاری از ناملایمات روحی ما از نارضایتی از خود است و این نارضایتی از خود نیز ریشه در

غفلت از این میل فطری که توجه و وقوف به آن فی نفسه جهد در مسیر رشد را در پی است ، دارد .

امتحان کنید ، و یک روز خود را با توجه داشتن به این میل و مراقبت از رفتار و در پیش گرفتن رفتار شایسته بگذرانید ،

خواهید دید که در انتهای روز و شبا هنگام وقتی سر بر بالین می گذارید تا چه حد آرامش دارید .

همین تکدر خاطر از یافتن نقصها باعث می شود که گناه برای انسان آسیب روانی به دنبال داشته باشد و از همین

جا اهمیت توبه را در می یابیم که در واقع راهی است که خدا برای تخلیه روح از این تکدر خاطر های ناشی از خطاها

( که رسوب روانی را باعث می شود ) و امیدیافتن به تغییر مسیر از کجیها به سوی راستی ( که نشاط انسان را در

پی دارد ) باز کرده است

وقص علی هذا ........

باقی کلام را به شما دوستان می سپارم تا چه نظر دارید .

با تشکر از فرشته مهربان عزیز که واقعا همیشه جمع بندی خوبی ارائه می دهند و در آن حرفی نیست.. ولی من تنها با قسمتی از سخن شما مخالفم:

اینکه فرشته مهربان عزیز می گوید ما وقتی نقدی می شنویم غمی وجودمان را فرا می گیرد//

بله شایدبرخی افراد این گونه باشند اما این مورد هرگز تعمیم دانی نیست..

مثال::
همین امروز در کلاس بحث صندلی داغ شد و اینکه چه کسی مایل است مورد نقد قرار گیرد..

ابتدا افرادی رفتند و درست سخن شما در این افراد مشاهده گردید >یعنی در قبال انتقادات ابتدا یک حالت بهت زده(غمگین مانند) داشتند و سعی می کردند واکنش نشان دهند.

اما من و یکی از دوستان رفتیم و اتفاقا بنده با کمال میل از شنیدن انتقادات خوشنود گشتم بطوری که خودم هر چه بیشتر درخواست می کردم مرا مورد نقد قرار دهند.

و سپس با پیشنهاد من استاد را روی صندلی داغ نشادیم و ایشان هم واقعا با خوشرویی نقدها را پذیرفتن.

حالا چرا من این مثال را آوردم...> چون می خواهم نتیجه گیری کنم که برخورد افراد در این زمینه کاملا متفاوت است و بستگی به بینش فردی دارد که مورد انتقاد واقع می شود.

نکته دیگر هم این است که همیشه تمام نقدهایی که متوجه ما هستند درست نبوده و تنها نظر شخصی هست... چه بسا امری در نظر من بد و قابل انتقاد است اما همان امر در نظر شما صحیح و قابل دفاع.

تمام انسان ها دوست ندارند بی نقص باشند//// زیرا ما همگان به نقص های خود اگر بیشتر نباشد کمتر آگاهیم. ولی با خودفریبی ظاهرا خود را نجات داده ایم.
..........

ولی به هر حال من سخنان شما را می پذیرم و باید تفکر بیشتری کنم.

ممنون از جناب نقاب

آنچه از بنده اذعان شد ، یک غم پنهان در لایه های درونه که اغلب کسانی که پذیرنده بودند را با این حال دیدم . اما

همه جا استثناء هم داریم ، البته محور بحث ما استثناها نیست ( همچنین بحث ما روی انتقاد سازنده و به جا

است )

خود بنده از زمانی ( نوجوانی ) که خود شخصاً خود را در معرض نقد گذاشتم ( دفترهایی هر ساله برای این کار

تنظیم کرده و در اختیار دوستان قرار می دادم تا نظرشان را بگویند و... ) به خود می گفتم اگر عیبی را بهت گفتند و

دیدی در تو نیست ، با روی باز تشکر کن چون متوجه شده ای که اون مورد یه عیبه و از آن به بعد مواظبی که در تو

ایجاد نشه ، و اگر هم آن عیب در تو بود که خوشحال باش که متوجه شدی و در صدد رفع آن برآ پس در هر دو صورت

خوشحال باش . اما گاه در مورد عیوبی که به نظرم جدی بوده ته وجودم این غم از این که چرا چنین بوده و من خبر

نداشته ام پیش می آمد و همین هم به تفحص وادارم کرد و نتیجه حاصله شد دریافتهایی که ارائه شد .

باز هم ممنون