تخیل گرایی در دوران نوجوانی چه نقشی دارد ؟
- " عالم واقعي محدود است ولي دنياي خيال حد و اندازه ندارد ." روسو
- " من دو زندگي دارم : زندگي زميني كه اكنون مي گذرانم و زندگي آسماني كه در خيال مي پرورانم ." آيبوري
صفت بارز و مشخص دوره جوانی از جنبه عاطفي خيال پردازي شديد است . تخيلات دريچههاي اطمينان بخش براي رهايي موقت از مشكلات و پناه بردن به دنياي آرام خيالات و رؤياها هستند .
تخيل گرايي كه نقطه آغاز آن در دوره نوجواني است به مرزهاي جواني نيز راه مي يابد و تا حدود زيادي در رفتار و منش جوانان تأثير مي گذارد . جوانان از اين موضوع آگاهي دارند كه درعالم خيال به واقعيت هاي دنياي خارج دسترسي نيست با اين وجود بهعالم خيال رو مي كنند زيرا در اين شرايط است كه احساس نوعي آرامش نسبي مي كنند. بدون شك تخيلات موجب تقويت نيروي ذهن و انديشه و موجد خلاقيت هاي هنري ، فكري وعملي مي شود اما لازمه آن جهت دادن و تمركز بخشيدن به این نیرو است . اين نوع تخيلات مفيد و سودمند را در آثار نويسندگاني چون ژول ورن مي توان جستجوكرد كه آثار آنها علاوه بر جنبه تخيلي ويژگي هاي علمي نيز دارد.
بايد در نظر داشت چنانچه نيروي تخيل از حالت اعتدال خارج شود به نوعي حالت بيمار گونه منجر خواهد شد كه در اصطلاح به آن حالت ميتو ماني مي گويند اين پديده كه در دختران نوجوان و جوان مشاهده مي شود به گونهاي است كه فرد به دروغ پردازي افسانه ای به مانند صورتي از بيماري ميتوماني علاقه پيدامي كند . جوانان حقيقت را وراي امواجي از تصاوير و تخيلات تعبير مي كنند بنابراين بايد در قضاوت درباره آنها احتياط كرد. روابط معيوب و نامناسب اطرافيان و به ويژه والدين با جوان او را به خيال پردازي و انزواجويي بيشتر سوق مي دهد و در نتيجه در پاره اي از موارد منجر به اتخاذ روشهاي دفاعي مي شود. دروغ پردازي افسانه اي و تخيلي يكي از اين روشهاست.
تخيلات جوانان به خودي خود مطلوب مربيان نيست اما نقطه شروع مناسبي است كه مي توان از آنجا با آنها همراهي كرد و به تدريج به دنياي روشن واقعيات رسيد كه اين امر نيازمند خويشتن داري تحمل و صرف نيروي رواني است . خيال پردازي جوانان بر حسب جنسيت و سن آنها متفاوت و شامل موضوع هاي متنوعي است . از سوي ديگر پيشرفت خيال بافي با رشد عقلاني نسبت عكس دارد : يعني هر اندازه رشد نيروي تشخيص و واقع بيني بيشتر شود از ميزان خيال پردازي كاسته خواهد شد .
يكي از اهداف تخيلات و تصورات جوان وجود خود اوست . در اين مرحله جوان علاقهمند است كه حالات رواني افكار و انديشههاي خويش را تجزيه وتحليل نمايداين حالت را در اصطلاح خود گرايي نيزمي گويند ومشخصه ی اصلي آن كالبد شكافي رؤياها ، انديشه ها و افكار و احساسات جوان به وسيله خود اوست. علاقه جوان به اكتشاف دنياي دروني خويش زمينه مناسبي است كه در گفت و گوهاي صميمانه بتوان او را درشناخت خويشتن ياري رساند .
كتاب هاي مفيد و سالم روان شناسي كه به زبان ساده نوشته شده باشد مي تواند اطلاعات مفيدي در اختيار جوانان قرار دهد تا آنان با اصول علمي حاكم بر رفتارها و شخصيت خود آشنا شوند مربيان مي توانند بخشي از فرصت ها و ساعات پرورشي مدارس را به اين امراختصاص دهند و ازاين را ه با جوانان و نوجوانان گفت و گو كنند تا شناخت لازم از شخصيت و مسائل تخيل گرايي حاصل نمايند. بي شك بخشي از مشكلات دوران جواني و نوجواني ناشي از اين است كه آنها تصوير دقيق و صحيحي از خود ندارند و نمي دانند كه ماهيت آنها چيست و چه بايد بكنند؟ اين مسئوليت برعهده مربيان و والدين است كه كوشش كنند جوانان به شناخت برسند و آنها را ياري كنند تا تصويري واقع بينانه و صحيح از خود به دست آورند.
( منبع : http://www.hasan49.blogfa.com/ )
