خلاصه با هم بسازيد

خلاصه با هم بسازيد

براي داشتن سعادت و آرامش مطلوب در زندگي زناشويي، ارتباط سالم سازنده ميان زن و مرد، نياز اصلي است و حرف اول را مي زند. در اين عرصه موانعي بر سر راه قرار مي گيرد، که البته رفع آن ها تنها به خود همسران بستگي دارد و کاملاً دو طرفه است. در اين مقاله به بيان و بررسي برخي از آن ها مي پردازيم.

1- سخت گيري و بي اعتمادي: سخت گيري در خانواده مصاديق مختلفي دارد. از جمله آن ها مي توان به بهانه گيري در امور خانه اشاره کرد. صفت سخت گيري جزيي از منفي نگري است که از نظر دين و اخلاق مذموم شمرده شده است. در گفتار و کردار آدمي همواره عيوب و نقايصي وجود دارد. هر اندازه انسان منفي نگرتر باشد، از زمينه موجود براي بهانه گيري، بيشتر بهره مي جويد. گاهي در اثر عوامل مختلفي از قبيل علاقه افراطي و يا بدبيني ممکن است زن يا مرد نسبت به هم حساسيت بي مورد پيدا کنند. به طوري که در حفظ و پاکدامني هم دچار وسواس و سخت گيري بي جا شوند. اين گونه رفتارها و کنترل هاي افراطي زمينه رواني را براي سقوط انسان به سمت فساد و بي قيدي فراهم مي کند. زيرا روح انسان در برابر فشار، عکس العمل نشان مي دهد و شانه خالي مي کند.
پيامبر اکرم (ص) مي فرمايند: تعليم دهيد و آسان گيريد. سخت نگيريد و نويد دهيد و ديگران را طرد نکنيد.(1)
2- ترشرويي: درست است کسي که ناراحتي و خستگي روحي دارد، ناخود آگاه آثار آن در چهره اش نمودار مي شود. ولي اسلام به پنهان داشتن درد درون دستور مي دهد. آزار زبان بدترين آزارهاست. سرزنش، تهمت، دشنام و شماتت، هر کدام موجب آزار ديگري مي شود؛ که علاوه بر کيفر الهي و عقوبت اُخروي، آرامش و سلامت زندگي را هم ، به هم مي ريزد. اگر يکي از زوجين فردي عصبي است، طرف ديگر بايد بکوشد با درک موقعيت، از تحريک عصبانيت او خودداري کند و با سکوت و خويشتنداري، او را در کنترل هيجان عصبي خويش ياري کند.

3- چشم و هم چشمي : بر خلاف آن چه در تفکر عرف جا افتاده است، اين مسئله هم از جانب زن و هم از سوي مرد پيش مي آيد. تنها نتيجه اين اخلاق، ايجاد اختلافات زناشويي است. در صورتي که راه پيشگيري از اين بيماري خيلي آسان تر است. طبق نظريه قرآن، مؤمن آن است که به تمام تجملات و چشم و هم چشمي ها و اسراف ها پشت پا مي زند. سادگي اساس دين و شيوه بزرگان اخلاق بوده است. برخي همسران پيوسته زندگي ديگران را به رخ همسر مي کشند و با اين وسيله او را تحقير مي کنند. زن و شوهر موظفند براي حفظ روابط صميمانه و مهر آميز، يک بار و براي هميشه دست از مقايسه هاي ويرانگر بردارند و به اين وسيله، موجبات آزردگي يا تحقير طرف مقابل را فراهم نياورند. گاه اين نوع مقايسه ها به خانواده هاي زن و شوهر نيز کشيده مي شود و هر يک از دو طرف، خانواده و بستگان خود را با بستگان طرف مقابل مقايسه مي کند و امکانات و امتيازات آن ها را به رخ همسر مي کشد. در حقيقت اين گونه رفتارها از ضعف هاي شخصيتي دو طرف حکايت مي کند و نشان مي دهد که اين قبيل افراد هنوز به رشد و بلوغ فکري و روحي لازم نرسيده و راه و رسم زندگي مشترک را نياموخته اند.
امام سجاد(ع) در اين رابطه مي فرمايند : تمامي خير و خوبي در بريدن طمع و چشم نداشتن به آنچه در دستان مردم جمع شده ، است .(2)
4- لجاجت : يکي از شاخه هاي منيت، لجاجت است. خطر اين رذيله به حدي بزرگ است که مي تواند اساس زندگي را مختل کند. براي درمان مساله خود را وادار به رفتار خلاف آن کنيد. جر و بحث آثاري مخرّبي بر روابط انساني بر جاي مي گذارد و موجب دور شدن از هم و دلخوري و رنجش خاطر همسران مي شود. اغلب زن يا شوهر نظري را ابراز مي کند و با پافشاري، قصد تحميل آن را بر ديگري دارد، هر چند آن نظر ممکن است دقيق و درست نباشد. طرف مقابل هم براي فرار از اين تحميل با تمام وجود در برابر آن موضع مي گيرد. تجربه نشان داده در همه اين موارد، معمولاً جدال بر سر حق و باطل نيست. بلکه بر سر «خود» و به کرسي نشاندن حرف خود است. لذا فخر فروشي بر برتري هاي خود از موانع خوشبختي است و دين ما خود خواهي را از وسوسه هاي شيطاني مي داند.

5- توقعات بي جا: زندگي زناشويي ميدان مشترک کمال زن و مرد محسوب مي شود. بنابراين براي داشتن آرامش و رضايت از زندگي، بايد ميزان خواسته ها و انتظارات زن و مرد از هم متناسب با قدرت و توان طرف مقابل باشد. در غير اين صورت فشار هاي رواني بر زندگي حاکم مي شود. به گونه اي که زحمات و محبت هاي طرف مقابل را درک نکرده و يا براي آن اهميتي قائل نشده و اين برخورد به مرور زمان اختلال شديدي در روابط همسران ايجاد مي کند.

6- انتقاد ناپذيري: اسلام و تربيت ديني کاملاً روحيه انتقاد پذيري را تأييد مي کند. امام جواد (ع) مي فرمايند : مومن نياز دارد به توفيقي از طرف خدا و به پندگويي از طرف خودش و به پذيرش از کسي که او را نصيحت کند .(3) خطر انتقاد ناپذيري، اين است که با از بين بردن محبت ميان زن و شوهر حس لجاجت را در آنان تقويت مي کند.

7- سوء تفاهم : در سخن گفتن بايد روشي را در پيش گرفت که از بروز سوء تفاهم جلوگيري شود. چه بسا اتفاق مي افتد که گفته ها با شنيده ها همخواني ندارد. برخي افراد به جهت دارا بودن روحيه اي خاص، براي دچار شدن به سوء تفاهم به شدّت آماده اند و ذهن آن ها از هر سخني، برداشتي نا مطلوب دارد. اين افراد از خوش بيني بي بهره اند و حفظ روابط با آن ها بسيار دشوار است. برخي روان شناسان عامل اصلي اختلافات زناشويي را سوء تفاهم مي دانند. بنابراين همسران بايد از گمان هاي بي اساس، تعبير و تفسيرهاي منفي و وسواس هاي فکري خودداري کنند تا آسيبي به روابط زناشويي شان وارد نشود. در يک ارتباط سالم گلايه ها و دلخوري ها و رضايت ها و خشنودي ها نيز به طور مناسب مطرح مي شود. طرح گلايه هر چند در جاي خود لازم است، اما نبايد در بيان آن ها زياده روي کرد. در بيان گلايه بايد موقع شناس بود و فرصت مناسبي را براي اين کار در نظر گرفت.
امام سجاد (ع) مي فرمايند:«هيچ جرعه اي با ارزش تر از جرعه خشمي که فرو برده شود، نيست!» (4)
پي نوشت ها
1-کنزالعمال.ج10. ص 249
2 -جهادالنفس. ص 276
3 -تحف العقول . ص 480
4اصول کافي . ج 2 .ص 109

منبع: مرکز امور زنان و خانواده