۱۰ پیشرفت برجسته پزشکی سال ۲۰۰۷
در سال ۲۰۰۷، همه‌گیری جهانی آنفلوآنزای پرندگان جهان را تهدید می‌کرد. این بیماری کشنده از سال ۲۰۰۳، ۲۰۷ نفر را کشته و ۳۳۷ نفر را مبتلا کرده بود. تعداد ناچیزی از موارد ابتلا به این ویروس ناشی از انتقال انسان به انسان بودند، با این حال پژوهشگران بیم داشتند که در صورت جهش (موتاسیون) ویروس، ویروس توانایی انتقال انسان به انسان را پیدا کند و باعث یک همه‌گیری جهانی شود.
۱) ختنه می‌تواند از ابتلا به HIV جلوگیری کند:
در ابتدای سال میلادی جاری نتایج دو پژوهش بالینی پزشکی در مجله معتبر لنست منتشر شد. با بررسی روی ۷۷۸۰ مرد در کشورهای اوگاندا و کنیا که مبتلا به HIV نبودند، مشخص شد که مردان ختنه شده هنگام مقاربت، ۵۱ درصد احتمال ابتلای کمتر به HIV دارند. ویراستاران لنست این پژوهش را آنقدر مهم ارزیابی کرده‌اند که آن را آغازگر دوران جدیدی در پیشگیری از ابتلا به HIV تلقی کرده‌اند. هنوز مشخص نیست که ختنه مردان باعث کم شدن احتمال انتقال HIV به زنان هم می‌شود یا نه.
۲) آزمایشی برای تشخیص متاستاز (تهاجم) سرطان سینه:
سازمان غذا و داروی آمریکا FDA سال میلادی جاری روش نوینی را برای تشخیص متاستاز سرطان سینه تأیید کرد.
روش جدید GeneSearch BLN Assay نام دارد. در طی جراحی سینه برای برداشتن تومور(ماستکتومی یا لومپکتومی) ، پزشکان برای تعیین تهاجم سرطان به غده‌های لنفاوی مجاور و درگیری آنها مجبور هستند، نمونه‌هایی از آنها بردارند و با استفاده از تست‌های گران‌قیمت پزشکی بود یا نبود علایم تهاجم را بررسی کنند.
در صورت درگیری غده‌های لنفاوی باید عمل جراحی دیگری برای برداشتن این غده‌ها و بافت‌های اضافی انجام شود. مشکل اینجاست که پاسخ این تست‌ها غالبا دیر حاضر می‌شود و بیمار مجبور است ۲ روز تمام منتظر پاسخ این تست‌ها باشد و نگران باشد که آیا به جراحی دومی هم نیاز پیدا می‌کند یا نه.
اما با تست GeneSearch BLN Assay به سرعت شاخص‌های مولکولی سرطان بررسی می‌شود و جراح در طی همان جراحی نخست می‌تواند تصمیم درست را بگیرد.
۳) نخستین واکسن انسانی علیه آنفلوآنزای پرندگان:
در سال ۲۰۰۷، همه‌گیری جهانی آنفلوآنزای پرندگان جهان را تهدید می‌کرد. این بیماری کشنده از سال ۲۰۰۳، ۲۰۷ نفر را کشته و ۳۳۷ نفر را مبتلا کرده بود. تعداد ناچیزی از موارد ابتلا به این ویروس ناشی از انتقال انسان به انسان بودند، با این حال پژوهشگران بیم داشتند که در صورت جهش (موتاسیون) ویروس، ویروس توانایی انتقال انسان به انسان را پیدا کند و باعث یک همه‌گیری جهانی شود.
خوشبختانه در سال میلادی جاری FDA، نخستین واکسن آنفلوآنزای پرندگان را تأیید کرد. این واکسن از سویه انسانی ویروس تهیه می‌شود و به صورت داخل عضلانی و در دو نوبت تزریق می‌شود.
ولی برای تزریق واکسن مزاحم پزشکتان نشوید! این واکسن هنوز به صورت تجاری تهیه نشده و فروخته نمی‌شود. دولت آمریکا قصد دارد این واکسن را فقط در موارد همه‌گیری ملی بیماری مورد استفاده قرار دهد.
۴) Alli، یاری‌کننده مردم در کاهش وزن: Alli نخستین داروی لاغری است که توانسته تأیید FDA را بگیرد. «الی» کار یک آنزیم گوارشی بدن به نام لیپاز را تقلید می‌کند. لیپاز باعث تجزیه و هضم چربی غذا می‌شود. خوردن یک دوز از این دارو در هنگان خوردن غذا باعث می‌شود به میزان ۳۰ درصد جذب چربی غذا تقلیل پیدا کند. اما شرکت سازنده این دارو تأکید کرده است که مردم از «الی» تنها به عنوان یک روش کمکی در کنار استفاده از رژیم‌های غذایی کم‌چربی و ورزش استفاده کنند. به علاوه «الی» بدون عارضه جانبی نیست، اسهال، کرامپ، افزایش گاز سیستم گوارشی و مدفوع پرچرب از عوارض جانبی استفاده از این دارو هستند.
۵) ژن‌های جدید دیابت:
اگر کسی پدر و مادر مبتلا به دیابت نوع ۲ داشته باشد، احتمال ابتلایش به دیابت بیشتر از دیگران است. اما چرا گاهی از بین دو شخص دوقلو، یکی دیابت می‌گیرد و یکی نه؟
یک تیم پژوهشی از امریکاو فنلاند ۴ ژن جدید مرتبط با دیابت را پیدا کردند. ژن‌هایی که باعث ابتلای ۱۷۰ میلیون نفر در جهان به دیابت می‌شوند. این ۴ ژن جدید در کنار ۱۰ ژنی که قبلا دانشمندان پیدا کرده بودند، تعداد ژن‌های مرتبط با دیابت را به عدد ۱۰ می‌رساند. کشف این ژن‌ها باعث می‌شود پژوهشگران بتوانند افرادی را که ریسک بالاتری برای ابتلا به دیابت دارند، پیدا کنند.
۶) خداحافظ قاعدگی!:
زنان از دیرباز دوست داشتند به نوعی از دست مزاحمت عادت ماهانه رها شوند. داروی Lybrel نخستین داوری پیشگیری از بارداری خوراکی است که به تأیید FDA رسیده است و می‌تواند به طور مداوم استفاده شود.
داروهای دیگر پیشگیری از بارداری معمولا ۴ تا ۷ قرص بدون ماده مؤثر یا دارونما دارند. خانم‌ها وقتی در آخر دوره خوردن این قرص‌ها به این قرص‌های دارونما می‌رسند، قائده می‌شوند. ولی داوری جدید Lybrel این دارونماها را ندارد و همه قرص‌های بسته، حاوی ماده هورمونی مؤثر هستند. این موضوع باعث می‌شود از قاعدگی جلوگیری شود.
البته استفاده از این دارو بدون مشکل نیست. خانم ها مخصوصا در سال اول استفاده از Lybrel لکه‌بینی و خونریزی در وسط سیکل پیدا می‌کنند.
۷) Lyrica، داوری تسکین‌دهنده فیبرومیالژی:
در سال جاری سرانجام اشخاصی که مبتلا به بیماری‌ای به نام فیبرومیالژی هستند، درمانی برای مشکل خود پیدا کردند. بیماری فیبرومیالژی با خستگی مزمن، درد عضلانی و خشکی تظاهر پیدا می‌کند. FDA سال جاری، دارویی به نام لایریکا یا pregabalin را که یک داوری ضد تشنج محسوب می‌شود برای استفاده در بیماران فیبرومیالژی تأیید کرد. پژوهش‌ها نشان داده اند که داروی «لایرکا» نه تنها درد بیماران فیبرومیالژی را تسکین می‌دهد بلکه کیفیت زندگی آنها را ارتقاء می‌دهد.
پیش از این «لایریکا» برای درمان تشنج، دردهای بیماری shingles و نوروپاتی یا درد عصبی بیماری دیابت مورد استفاده قرار می‌گرفت.
۳ تا ۶ میلیون آمریکایی که بیشتر انها خانم هستند از بیماری فیبرومیالژی رنج می‌برند. این بیماری ناتوان‌کننده و پیچیده به ضددردهای معمولی جواب نمی‌دهد.
۸) تست‌های زودهنگام برای سرطان ریه:
سرطان ریه عامل بیشترین مرگ و میر ناشی از سرطان در آمریکا است و به تنهایی بیش از مجموع سه سرطان شایع دیگر، یعنی سرطان‌های روده بزرگ، سینه و پروستات باعث تلفات می‌شود.
یکی از دلایل میرایی زیاد این سرطان این است که سرطان هنگامی تشخیص داده می‌شود که در مرحله پیشرفته است یعنی مرحله‌ای که درمان مؤثر آن میسر نیست.
یک آزمایش خونی جدید می‌تواند احتمال تشخیص بیماری در مراحل زودرس و قابل درمان بیماری بالا ببرد. این تست جدید LC نام دارد و در طی آن سطح خونی یک پروتئین که در طی سرطان ریه وارد خون می‌شود ولی به ندرت در خون افراد سالم یافت می‌شود، اندازه‌گیری می‌شود.
البته این آزمایش به تنهایی نمی‌تواند تشخیص‌دهنده سرطان ریه باشد. در افرادی که این پروتئین در خونشان یافت می‌شود، در مرحله بعدی تست‌های تصویرنگاری مانند سی‌تی‌اسکن و عکس‌های گرفته شده از سینه با اشعه ایکس، باعث تشخیص قطعی سرطان می‌شوند.
۹) منبع جدید برای سلول‌های بنیادی:
سال جاری، سال برجسته‌ای از لحاظ پژوهش‌های مرتبط با سلول‌های بنیادی بود. محققان دریافتند که در مایع آمنیوتیک هم سلول‌های بنیادی حضور دارند و می‌توان آنها را استخراج کرد.
استخراج سلول‌ها از مایع آمنیوتیک، به سبب در دسترس بودن این مایع تحولی محسوب می‌شود. مایع آمنیوتیک زنان باردار را می‌توان با آمنیوسنتز و یا استفاده از بافت‌هایی که بعد از زایمان از بدن مادر دفع می‌شوند، به دست آورد و سلول‌های بنیادی‌شان را استخراج کرد.
سلول‌های بنیادی حاصل از مایع آمنیوتیک می‌توانند به برخی از ۲۲۰ نوع سلول تخصصی بدن انسان تبدیل شوند.
۱۰) فواید ویتامین D:
پیش از این می‌دانستیم که ویتامین D می‌تواند با افزایش میزان جذب کلسیم، سبب استحکام استخوان‌ها شود. ولی امسال محققان دریافتند که غذاهای غنی از ویتامین D می‌توانند نقش محافظی علیه دیابت، بیماری‌های لثه و ام‌اس (اسکلروز مالتیپل) و حتی سرطان بازی کند. نتایج یک پژوهش بزرگ نشان داد که احتمال ابتلای مردان و زنان با سطح بالای ویتامین D به سرطان روده بزرگ نصف اشخاص مشابه با سطح پایین ویتامین D است.
منبع:
مجله تایم
سایت یک پزشک
