چگونه به کودکان “نه” بگوییم؟

والدین به خوبی می دانند که تربیت کودک چه کار دشواری است. گاهی گفتن بعضی حرفها که لازمه ی تربیت کودک است بسیار سخت است و چه بسا موجب می شود قلب کوچک کودک بشکند. هر پدر و مادری میخواهد لبخند زیبای کودکش را ببیند. نه اینکه اخم و ناراحتی و اوقات تلخی او را شاهد باشد. گفتن “نه” به کودک عواقبی دارد که البته اگر به شیوه ی درست آن گفته شود موجب شادی کودک و آسودگی والدین منجر خواهد شد. در ادامه برخی از پیشنهاداتی که برای ” نه گفتن ” به کودک مفید بنظر می رسد خواهید خواند:

یک بار کافی است : باید حالت چهره و لحن گفتارتان آنقدر مصمم باشد که نیازی به تکرار کردن نباشد.

توضیح دهید: اینکه فقط در برابر خواسته ی کودک “نه” بیاورید اصلا کافی نیست. لازم است برای کودک دلایل تان را توضیح دهید. و همیشه به یاد داشته باشید: موثرترین راه ” نه گفتن” این است که : دلایلی بیاورید که برای کودک قابل فهم باشد.
گاهی “بله” به معنای “نه” می باشد: اجازه دهید این مورد را با یک مثال بیان کنم: فرض کنید فرزندتان می گوید: شیرینی میخواهم. به او بگویید: بله. بعد از شام حتما به تو شیرینی می دهم. یا مثلا فرض کنید در حال خرید هستید که از شما میخواهد برایش عروسک بخرید. میتوانید بگویید: بله می توانم آن را برای هدیه تولدت بخرم.
داد نکشید! وقتی داد میزنید به غیر از اینکه تنها زمینه مشکلات اعتماد بنفس و افسردگی را در کودک ایجاد میکنید و تنها صدای او را خاموش میکنید هیچ کاری انجام نمی دهید.
به حریم او احترام بگذارید: کودکتان را جلوی جمع شرمنده نکنید. توجهش را جلب کنید، او را به گوشه ای ببرید و دلایل تان را برای او توضیح دهید. یادتان باشد اگر جلوی جمع او را شرمنده کنید، او هم متقابلا شما را در جمع خجالت زده خواهد کرد.
گزینه ی جبرانی برای او قرار دهید: این کار کودک را قانع میکند که شما خواسته های او را رد نمی کنید. مثلا بگویید: ” نه عزیزدلم. نمیتونی شکلات بخوری ولی میتونی توت فرنگی بخوری” سپس میتوانید از خوبی ها و فایده های توت فرنگی برای او توضیح دهید.
امید اشتباه ندهید: گاه والدین میگویند: ” حالا نه عزیزم”. اما سوال ما و سوال کودک احتمالا این است: ” اگه حالا نه پس کی؟”
زمان معلومی را تعیین کنید که کودک انتظار برآورده شدن آرزوی خود را داشته باشد و بداند قطعا برآورده خواهد شد: ” الان نه عزیزم، ولی برای تولدت حتما میخریم”.
به کودک حق انتخاب دهید: وقتی این کار را میکنید، به کودک احساس قدرت می دهید و او حس می کند افکارش ارزشمند است. مثلا موقع صبحانه به او چند حق انتخاب بدهید.
این “نه” نباید با همسرتان در تناقض باشد: گاه یکی از والدین به کودک نه میگوید. سپس کودک به امید گرفتن “بله” نزد والد دیگر می رود. اگر پاسخ های والدین باهم تناقش داشته باشد، والدین باهم مشکل پیدا میکنند و کودک بعدا نیز از این امر سو استفاده خواهد کرد.

نه گفتن به کودک سخت است. خیلی راحت تر است که خواسته های او را بلافاصله برآورده کنید یا داد بزنید. حداقل در آن لحظه… ولی مهم و ضروری است که : بطور موثر و به آرامی ارتباط برقرار کنید.







رویا خاتون آبادی کارشناس ارشد روانشناسی

منبع مقاله مشاتل