مصاحبه جالب تابناک با سیناتهرانی : برگ برنده دانش آموزان در کنکور چیست؟

آیا برای موفقیت در کنکور سراسری به اندازه کافی باهوش هستید که بتوانید رتبه یک رقمی، دو رقمی یا سه رقمی کسب کنید؟ رتبه ای که با تکیه بر آن بتوانید رشته دلخواه خود را انتخاب نمایید؛ تا مجبور نباشید در رشته ای که هیچ علاقه ای به آن ندارید تحصیل کنید؟ آیا اصلاً برای موفقیت در کنکور باید هوش بالایی داشت؟
به گزارش «تابناک اجتماعی»، سیناتهرانی مشاور رتبه های برتر کنکور؛ اصول مبتنی بر نتایجی را که لازمه موفقیت و پیشرفت نهایی است، آشکار می کند. این مشاور برجسته، برنامه ریزی درسی و روش های مطالعاتی خاص خودش را دارد، روش هایی که مبتنی بر تفکر صحیح و برگرفته از پلن های ذهنی هستند.
برنامه ریزی درسی او الهام گرفته از زندگی سنجاب هاست. او یکی از اعضای گروه مشاورین درس زندگی است، گروهی که با ارائه پلن های ذهنی ، دیدگاههای جدیدی را در زمینه بهبود روابط همسران، تربیت فرزندان و موفقیت تحصیلی و شغلی ارائه داده اند.
تابناک در گفت و گویی با این مشاور برجسته ، به بررسی نقش میزان هوش دانش آموزان در موفقیت تحصیلی آنها پرداخته است.

آقای تهرانی آیا هوش، برگ برنده دانش آموزان در امتحانات نهایی و کنکور سراسری است ؟
یک روز یکی از شرکت کنندگان در کارگاه های آموزشی گروه درس زندگی از من پرسید: انسان موفق کیست؟ کسی که شاگرد اول مدرسه است! کسی که یک نابغه ی ریاضیات است و به سرعت مفاهیم شیمی را درک می کند، کسی که به چند زبان زنده دنیا مسلط است! یا کسی که در کنکور سراسری رتبه تک رقمی کسب می کند؟

به ایشان عرض کردم: اگرچه باهوش بودن به این نحوی که فرمودید می تواند به افراد کمک کند تا مدرسه را با موفقیت کامل به پایان رسانده و وارد رشته دلخواه در بهترین دانشگاه ها شوند اما این تمام آن چیزی نیست که یک فرد باید داشته باشد وگرنه ما در طی چند دهه رتبه های برتر زیادی را در کنکورهای سراسری داشته ایم اما بسیاری از آنها اکنون افراد موفقی نیستند.

تحقیقات دانشمندان نشان داده است، افرادی که در زمینه های بسیاری باهوش هستند معمولاً هدفشان این است که با استفاده از موفقیت های دانشگاهی در زمینه های شغلی مورد نظر خوب پیش بروند. یعنی اگر وارد دانشگاه نشوند آدمهای موفقی نخواهند بود.

البته هستند افرادی که در کنکور سراسری یا امتحانات مدرسه با تکیه بر آی کیوی خود که دانشمندان آنرا هوش کتابی می نامند به موفقیت هایی دست می یابند اما این هوش به هیچ وجه تضمین کننده موفقیت و خوشبختی در زندگی نیست.

بلکه ما به چیزی فراتر از هوش کتابی، یعنی هوش هیجانی نیازمندیم، هوشی که می تواند باعث تکامل شخصی و حتی تخصصی ما شود. متخصصین از این هوش به هوش خیابانی تعبیر می کنند، یعنی مهارت ها و دانشی که برای موفقیت در یک زندگی اجتماعی واقعی به آن نیازمندیم.

تعریف سیناتهرانی از هوش هیجانی چیست؟
اجازه بدهید از تعاریف کلیشه ای خودداری کنم و به مفهوم ساده و اصلی آن بپردازم. مفهوم اصلی هوش هیجانی این است که بفهمیم چگونه برخی از افرادی که در بسیاری از زمینه ها باهوش هستند یا هوش کتابی دارند، در زمینه های دیگر تا حدود زیادی کندذهن می باشند، یعنی فاقد هوش خیابانی اند.
برای مثال دانش آموزی را در نظربگیرید که به گفته خودش برای کسب رتبه یک رقمی در کنکور سراسری بطور متوسط در هر شبانه روز ، بین 12 تا 16 ساعت مطالعه کرده است.

آقای تهرانی، این زمان خیلی اغراق آمیز به نظر می رسد؟
بله قطعاً همینطور است. اما قریب به اتفاق رتبه های تک رقمی کنکور اعلام می دارند که زمانهای مطالعاتی شان در این محدوده بوده است. حال تصور کنید چنین دانش آموزی با این میزان ساعات مطالعه رتبه یک رقمی کنکور را کسب کرده باشد. از طرف دیگر دانش آموزی را نیز در نظر بگیرید که بطور متوسط بین 6 تا 8 ساعت مطالعه روزانه داشته و او نیز رتبه تک رقمی کنکور را کسب کند. به نظر شما کدامیک موفق تر است؟

مسلماً دانش آموز دوم که ساعات مطالعه کمتری داشته است، یعنی این نشان می دهد که دانش آموز دوم باهوش تر بوده ؟
اما اینگونه نیست، دانش آموز دوم که شاگرد کمپ کنکور درس زندگی بوده ، سرعت یادگیری اش خیلی کمتر از دانش آموز اول بوده است زیرا به اذعان دبیران دانش آموز نخست، او مطالب درسی را با سرعت بسیار بالایی در سر کلاس درس یاد می گرفته . ضمن آنکه معدل نهایی اش هم حدودا یک نمره از دانش آموز من بیشتر بوده است.

خب از این مقایسه چه نتیجه ای می خواهید بگیرید؟
پرسش بسیار خوبی است. می خواهم بگویم که دانش آموز دوم ساعات کمتری را مطالعه کرده حال آنکه منطق حکم می کند او به دلیل کند بودن سرعت یادگیری اش ، باید تعداد ساعات مطالعاتی اش بیشتر از دانش آموز اول می بود.

اما نتیجه؟
می خواهم بگویم هوش بالا باعث برتری یک فرد در تحصیلات نیست. من و همکارانم در گروه درس زندگی به دانش آموز دوم مهارت های لازم برای افزایش هوش هیجانی را آموخته بودیم، یکی از آن مهارتها؛ روش درست فکر کردن و ایده یابی مفاهیم کتاب های درسی است، اینکار باعث می شد تا نه تنها سرعت مطالعه و یادگیری وی افزایش یابد، بلکه دیگر لازم نباشد همانند دانش آموز اول که در مصاحبه هایش اعلام کرده ده ها هزار تست مختلف را حل کرده است، خود را اینگونه به زحمت بیاندازد.

برداشت من از صحبتهای شما این است که اگر زمینه لازم برای پرورش هوش هیجانی دانش آموزان یا دانشجویان در مدارس و دانشگاه ها فراهم شود، بسیاری از افرادی که باهوش تر نیستند نیز به موفقیت های چشمگیری دست خواهند یافت؟
بله همینطور است و چه بسا در رسیدن به قله های موفقیت از افراد باهوش پیشی بگیرند. در همین کنکور سراسری ما هر ساله دانش آموزانی داریم که باهوش نیستند اما هوش هیجانی خود را بخوبی تقویت کرده اند و به همین دلیل بسیاری از رتبه های زیر صد را از آن خود می کنند.

سوال اساسی ای که در اینجا مطرح می شود این است که چگونه آن دانش آموز باهوش می تواند کاری تا این حد ساده لوحانه انجام داده و ساعتهای زیادی را مطالعه کند؟
شما تصویر یک پروفسور حواس پرت را در نظر بگیرید. این شخص هوش بسیار بالایی دارد اما از آنچه در جهان اطرافش می گذرد، آگاه نیست. چنین فردی معمولاً نسبت به احتیاجات مردم، حتی افرادی که به او بسیار نزدیکترند، بی توجه است. او ممکن است نظریه هایی ارائه دهد که در عمل هیچ کاربردی در بهبود زندگی مردم نداشته باشد، اما همان نظریه ها در قالب کتاب، باعث افتخار قفسه کتابخانه ها شود. در واقع آن پروفسور از هوش هیجانی ضعیفی در ایده پردازی کسب و کار برخوردار است.

امروزه دانشمندان علوم ذهن ثابت کرده اند که بسیار باهوش بودن فردی در یک یا چند زمینه به این معنا نیست که آن شخص در تمام زمینه ها باهوش است. شما می توانید صاحب یک هوش آکادمیک استثنایی باشید اما هوش هیجانی کمی داشته باشید. آن دانش آموز نخست، قطعاً با روش ایده یابی طراحان سوالات کنکور آشنا نبوده است. از نظر او و دبیرانش هر سوال کنکور دارای ایده جدیدی است و لذا از نگاه خود اگر می خواهد به درصدهای بالایی در دروس مختلف برسد، باید ساعتهای متمادی مطالعه نموده و تست های فراوانی حل کند.

اگر ممکن است در این مورد کمی بیشتر توضیح دهید؟
من دانش آموزی داشتم که به شدت از حل مسائل شیمی گریزان بود. آموزش ضعیف دبیر مدرسه و کم کاری های خود دانش آموز باعث شده بود تا او از مسائل شیمی وحشت داشته باشد. بنابراین یک روز به او روش مفهومی مبتنی بر تفکر صحیح در حل مسائل شیمی را آموختم. سپس از او خواستم تا خلاقیت خود را بکار گرفته و روش مرا توسعه دهد. همچنین برای اینکه او مجبور نشود برای مطالعه فصل های جدید صدها یا هزاران تست را حل کند، تعدادی تست خاص را مشخص کردم و از وی خواستم تا آن تستها را به شیوه تفکر صحیح حل کند.
او در جلسه بعدی یافته های جدید خود را در حل مسائل برای من تشریح کرد. یافته هایی که باعث می شد تا هر نوع مساله شیمی را در کمتر از 30 ثانیه حل کند و حتی در حل بسیاری از مسائل از قلم استفاده نمی کرد زیرا در روش جدید محاسباتش طولانی نمی شد و لذا می توانست از ذهن خود برای انجام محاسبات بهره بگیرد.
نکته جالب تر آنکه او با حل همان تست های خاص تعیین شده که تعدادشان کمتر از 30 تست بود، قادر به حل هر تست دیگری از آن فصل بود. حال آنکه دانش آموزان در شرایط عادی برای تسلط بر مسائل آن فصل ، نیاز به حل تستهای فراوانی دارند.

در واقع شما می خواهید بگویید برخی افراد علیرغم هوش و پشتکار بالا، اما به دلیل هوش هیجانی پایین ، برای رسیدن به معدنی از طلا، راه سخت و طاقت فرسا را طی می کنند، حال آنکه راه اصلی و میانبری نیز وجود دارد.
بله راهی بسیار کوتاه که نیاز به هیچ کلاس کنکوری ندارد، بلکه صرفاً مبتنی بر درک صحیح مفاهیم کتاب های درسی و بررسی هوشمندانه تست های کنکورهای سراسری است.

از نگاه سیناتهرانی چرا برخی از مدارس معروف ؛ علیرغم فشار زیادی که بر روی دانش آموزان خود اعمال می کنند، موفقیت چندانی در کنکور سراسری کسب نمی کنند؟
این پرسش را باید مدیران چنین مدارسی پاسخ بدهند. اما آنچه که من در طی این سالها در ارتباط با دانش آموزان این دسته از مراکز آموزشی شاهد بوده ام، این است که بیشترین تمرکز آنها بر روی معدل درسی دانش آموزان است. آنها تصور می کنند اگر دانش آموزی معدل بالایی کسب کند حتماً در کنکور سراسری هم رتبه خوبی بدست می آورد حال آنکه آمارها عکس آنرا نشان می دهد، بطوریکه بسیاری از دانش آموزانی که معدل بیست هم کسب کرده اند در کنکور رتبه های چهار و پنج رقمی بدست آورده اند.
لازم است مسئولین آموزش و پرورش به این موضوع توجه ویژه ای نماید، زیرا از زمانی که بحث تاثیر معدل و سوابق تحصیلی در کنکور مطرح شده بسیاری از مدارس همه تمرکزشان را بر روی ارتقای معدل دانش آموزان معطوف کرده اند و همین امر باعث شده تا قریب به اتفاق بچه ها در زیر بار تکالیف درسی سنگین و امتحانات پی در پی ، انگیزه و روحیه لازم برای موفقیت در امتحانات یا کنکور سراسری را از دست بدهند. در واقع این شیوه غلط آموزشی جایی برای پرورش استعدادها و خلاقیت دانش آموزان باقی نمی گذارد.

اما چگونه است که بسیاری از شاگردان شما رتبه های برتر کنکور را از آن خود می کنند؟ مگر آنها در چنین مدارسی درس نمی خوانند؟
شاگردان من دو دسته هستند، دسته نخست دانش آموزانی که سال آخر را در مدارس عادی دولتی یا غیرانتفاعی تحصیل می کنند تا بتوانند برنامه های درسی و روشهای مطالعاتی ما را بخوبی اجرا کنند.
دسته دوم نیز افرادی هستند که یا بصورت غیرحضوری و یا نامنظم در کلاس ها حاضر می شوند. وگرنه با این فشار درسی و حجم عظیم تکالیفی که برخی از دبیران می دهند کسی نمی تواند وقت اضافه داشته باشد تا برنامه های مشاورش را اجرا کند.

از نگاه سیناتهرانی که برنامه های درسی اش زبانزد است، یک برنامه خوب چه ویژگی هایی دارد؟
برنامه درسی ما بر اساس استراتژی زندگی سنجاب ها بنا شده است به همین دلیل است که این برنامه، یک برنامه منحصربفرد و ویژه است و علیرغم شایعات و تبلیغات فضای مجازی که مدعی هستند برنامه ها مرا می فروشند چنین برنامه ای تابحال در فضای مجازی یافت نشده است و آن برنامه ای که به اسم برنامه های بنده فروخته می شود، برنامه یکی از موسسات کنکور است که سالهاست بروز نشده است و حتی یک درصد هم با برنامه های گروه درس زندگی شباهت ندارد.
من همیشه برنامه هایم را به شن های کویر تشبیه می کنم زیرا هر لحظه قابل تغییرند. یعنی برنامه هر هفته با هفته بعد ممکن است تفاوت های بسیاری داشته باشد. همچنین هر سال برنامه های ما نسبت به سال قبل تغییرات بسیاری می کند، یعنی هم از لحاظ منابع و هم از لحاظ متدهای مطالعه و تست زنی بروز می شود.
این برنامه درسی مبتنی بر روش های مطالعاتی صحیح و علمی است و بگونه ای طراحی شده است که دانش آموزان را از جریان عادی زندگی خارج نمی کند و آنها را در فشار زمان قرار نمی دهد و براحتی قابل اجرا بوده و فرد را خسته نمی کند.

و کلام آخر سیناتهرانی:
به دانش آموزان خوب کشورم توصیه می کنم مطالعه کتابهای درسی را در اولویت قرار دهند و در کنار آن صرفاً به حل تستهای سراسری و در گام بعدی به بررسی تستهای آزمون های آزمایشی معتبر نظیر گزینه دو و سنجش بپردازند.

لینک منبع در تابناک