فردی در باره ایمان و تعریف آن از امیر مومنان – كه درود و سلام خدا برو و خاندانش باد – پرسید. امام با بیانی شیوا منطقی و منظم بیان فرمودند كه :
«ایمان بر چهار پایه استوار است :
الف- صبر
ب- یقین
ج- عدل
د- جهاد
الف- صبر نیز بر چهار پایه قرار دارد .
1- شوق ،
2- هراس ،
3- زهد
4- انتظار.
• آن كس كه اشتیاق بهشت دارد ، شهوت‌هایش كاستى گیرد ،
• و آن كس كه از آتش جهنّم مى ترسد ، از حرام دورى مى‌گزیند ،
• و آن كس كه در دنیا زهد مى ورزد ، مصیبت را ساده پندارد ،
• و آن كس كه مرگ را انتظار مى كشد، در نیكى‌ها شتاب مى‌كند .
ب- یقین نیز بر چهار پایه استوار است :
1- بینش زیركانه ،
2- دریافت حكیمانة واقعیت‌ها ،
3- پند گرفتن از حوادث روزگار ،
4- و پیمودن راه درست پیشینیان .
• پس آن كس كه هوشمندانه به واقعیت ها نگریست ، حكمت را آشكارا بیند ،
• و آن كه حكمت را آشكارا دید ، عبرت آموزى را شناسد ،
• و آن كه عبرت آموزى را شناخت، گویا چنان است كه با گذشتگان مى زیسته است .
ج- عدل نیز بر چهار پایه بر قرار است :
1- فكرى ژرف اندیش ،
2- دانشى عمیق و به حقیقت رسیده ،
3- نیكو داورى كردن
4- استوار بودن در شكیبایى .
• پس كسى كه درست اندیشد به ژرفاى دانش رسید
• و آن كس كه به حقیقت دانش رسید ، از چشمة زلال شریعت نوشید ،
• پس كسى كه شكیبا شد در كارش زیاده روى نكرده با نیكنامى در میان مردم زندگى خواهد كرد .
د- جهاد نیز بر چهار پایه استوار است :
1- امر به معروف
2- نهى از منكر
3- راستگویى در هر حال
4- و دشمنى با فاسقان
• پس هر كس به معروف امر كرد ، پشتوانه نیرومند مؤمنان است ،
• و آن كس كه از زشتى‌ها نهى كرد ، بینى منافقان را به خاك مالید ،
• و آن كس كه در میدان نبرد صادقانه پایدارى كند حقّى را كه بر گردن او بوده ادا كرده است ،
• و كسى كه با فاسقان دشمنى كند و براى خدا خشم گیرد ، خدا هم براى او خشم آورد ، و روز قیامت او را خشنود سازد» .
نهج البلاغه حكمت 31 - معرفة اقسام الایمان
منبع
