سلام:
این هم از اخرین قسمت مقاله دروغ که بررسی درمان خواهد پرداخت....
نمی دانم تا چه میزان این تاپیک کامل شد و به همه جوانب پرداخت....اگر چیزی جا مانده و از دید من پنهان مانده خوشحال میشم دوستان در ادامه قرار بدهند....
من بیشتر مخم!!! یاری نمیده .......
درمان دروغ:
با توجه به عواملى که در ایجاد دروغ و ریشه دار ساختن آن مؤثر است، راه درمان آن نسبتاً روشن خواهد بود و به طور کلى براى درمان این انحراف اخلاقى، باید از این طرق اقدام نمود.
1 - قبل از هر چیز باید انسانهاى دروغگو را به عواقب دردناک و آثار سوء معنوى و مادى و فردى و اجتماعى این رذیله زشت متوجه ساخت و با تدبیر و تفکر در آیات قرآن مجید و سخنان پیشوایان بزرگ دین (ع) مىتوان فهمید که منافع فرضى و خیالی دروغ هرگز نمىتواند با آن همه مفاسد برابرى نماید.
هم چنین باید متوجه بود که اگر دروغ در پارهاى از موارد نفع شخصى هم داشته باشد نفعش آنى و بسیار زودگذر است؛ زیرا هیچ سرمایهاى براى یک انسان در اجتماع - در هر شرایط و هر مقامى - بالاتر از سرمایه اعتماد و اطمینان مردم نسبت به وى نیست که بزرگترین دشمن آن همین دروغ است.
2 - یکى دیگر از مؤثرترین طرق درمان دروغ، پرورش شخصیت در افراد است؛
زیرا یکى از عوامل مهم روانى دروغ، احساس حقارت و کمبود شخصیت است و در حقیقت دروغ گفتن یک نوع عکسالعمل براى جبران این موضوع است.
اگر مبتلایان به دروغ احساس کنند صاحب نیروها و استعدادهایى در درون خود هستند که با پرورش آنها مىتوانند ارزش و شخصیت خود را بالا ببرند، نیازى به توسل جستن به دروغ براى ایجاد شخصیت قلابى در خود نمىبینند. به علاوه این که انسان باید بداند که ارزش اجتماعى انسان راستگو که با این فضیلت اخلاقى توانسته است جلب "اطمینان عمومى" را بکند مافوق تمام ارزشها است.
چنین کسى نه تنها در نظر مردم شخصیت دارد، بلکه در پیشگاه خداوند مقامى در ردیف شهدا و پیامبران الهى دارد؛ زیرا در قرآن مجید مقام راستگویان در ردیف مقام پیامبران و شهداى راه حق ذکر شده آن جا که مىفرماید: "و من یطع الله و الرسول فاولئک مع الذین انعم الله علیهم من النبیین و الشهداء و الصالحین و حسن اولئک رفیقا": (و کسى که خدا و پیامبر را اطاعت کند ( در روز رستاخیز ) همنشینى کسانى خواهد بود که خدا نعمت خود را بر آنان تمام کرده، از پیامبران و صدیقان و شهداء و صالحان و آنها رفیقهاى خوبى هستند). (4)
"راغب اصفهانى" در کتاب مفردات خود چند معنا براى "صدیق" نقل کرده است که همه گواه این حقیقت است:
الف) کسى که زیاد راست مىگوید.
ب) کسى که هرگز دروغ نمىگوید.
ج) کسى که در سخن و عقیده راست گو است و عملش گواه صدق است.
3 - کوشش براى تقویت پایههاى ایمان به خدا در دل مبتلایان به دروغ و توجه دادن آنها به این حقیقت که قدرت خدا مافوق تمام قدرتها است و قادر بر حل تمام مشکلاتى است که افراد ضعیف الایمان به خاطر آن به دروغ پناه مىبرند. "راست گویان" تکیهگاهشان در برابر حوادث گوناگون، خدا است و افراد دروغ گو در این موارد تنها هستند.
4 - باید انگیزههاى دروغ و ریشههاى این انحراف اخلاقى از قبیل طمع، ترس، خودخواهى، حب و بغضهاى افراطى و امثال آن را در افراد خشکانید تا این رذیله خطرناک زمینه مساعد براى نشو و نماى خود در وجود انسان پیدا نکند.
5 - باید محیطهاى تربیتى و معاشرتى مبتلایان را از وجود افراد دروغ گو پاک کرد تا تدریجاً طبق اصل تأثیر پذیرى، محیط وجود آنها از این رذیله ( دروغ گویى ) پاک گردد.
این موضوع به قدرى مهم است که در دستورهاى تربیتى اسلام از على (ع) نقل شده است که فرموده: "لا یصلح الکذب جد و لا هزل و لا ان یعد احدکم صبیه ثم لا یفى له؛(5)شایسته نیست دروغ گفتن - خواه شوخى یا جدى "و نیز شایسته نیست یکى از شما به فرزندش وعدهاى بدهد سپس وفا نکند.
برای جبران دروغ مانند گناهان دیگر باید توبه کرد. وتوبه آن است که علاوه بر ندامت قلبی ، انسان تصمیم بگیرد که دیگر آن را تکرار ننماید.
اما راههاي درمان دروغ :
براي درمان دروغ , بزرگان ما دو راه علمي و عملي را سفارش مي کنند .
درمان از طريق علمي
, با مطالعه ي آيات و احاديث وارده و کتب اخلاقي که در زمينه ي مذمت دروغ نگاشته شده , حاصل مي شود . وقتي انسان به محروميتها و خسارات ناشي از اين صفت مي انديشد , مي تواند با سعي و تلاش و تمرين اين صفت زشت را از خود دور کند .
ياد آوري مداوم پيامدهاي دروغ – محروميت از هدايت الهي , ناتواني از چشيدن طعم ايمان , قرار گرفتن در زمره ي کفار و منافقان , سقوط در آتش جهنم و ... – انسان دروغگو را در درمان , کمک مي کند .
آية الله مجتبي تهراني در زمينه ي درمان عملي دروغ مي فرمايند : يکي از مهمترين روشهاي عملي در درمان دروغ آن است که انسان پيش از آنکه کلمه اي را بر زبان بياورد , درباره ي درستي يا نادرستي آن بيانديشد , و به آثار و عواقب آن توجه کند .....
شيوه ي ديگر در درمان عملي دروغ آن است که از معاشرت با دوستان دروغگو بپرهيزد ؛ چرا که بسياري از زشتيها در اثر رفت و آمد و همنشيني با انسانهاي ناصالح پديد مي آيد و به عکس , بسياري از زيبائيهاي اخلاقي هم در همنشيني با خوبان و صالحان پديدار مي شود .
پسر نوح با بدان بنشست خاندان نبوتش گم شد
سگ اصحاب کهف روزي چند پي نيکان گرفت و مردم شد (3)
راه ديگر , قرار دادن تنبيه شرعي در صورت دروغ گفتن است . براي مثال : مي توانيد با هر بار دروغ گفتن مبلغي را به عنوان صدقه کنار بگذاريد و يا فرداي آن روز را روزه بگيريد .
دعا و نيايش و زاري به درگاه الهي و توسل به حضرات معصومين , بخصوص امام زمان ( عج الله تعالي فرجه الشريف ) و تلاوت روزانه ي آيات قرآن کريم و تفکر در آن , بسيار مؤثر است .
بي شک اگر راهکارهاي ارائه شده را بطور مداوم انجام دهيد , پس از مدتي خواهيد ديد که بطور کلي اين صفت را ترک کرده ايد .
انشاءالله
منابع:2roogh.com
(1)اخلاق الهي / آفات زبان / آية الله مجتبي تهراني
(2) تفسير نمونه / ج 11 / ص 412 تا 415
(3) اخلاق الهي / آفات زبان / آية الله مجتبي تهراني
و این هم پایان.....
امیدوارم این سری مقالات ارشیو خوبی برای این موضوع بوده باشند....
و در آخر:
باز هم:
بیایید هر روز با هم تکرار کنیم
از این پس بزرگترین گناه را دروغ گویی می شمارم.
از این لحظه تحت هیچ شرایطی دروغ نخواهم گفت.
از امروز دروغ گو را از خود خواهم راند.
از امروز دوستان و آشنایانم را به راست گویی دعوت خواهم کرد.
از امروز روحم را با دروغ نخواهم آزرد.
از امروز درباره خود به دیگران دروغ نخواهم گفت.
از امروز کاستی های رفتاری ام را با دروغ نمی پوشانم بلکه رفتارم را اصلاح خواهم کرد.
از امروز دروغ نخواهم گفت چون زیباترین و لطیفترین راز خلقت راستی و راستگویی است
علاقه مندی ها (Bookmarks)