شناسايي افراد بد قلق در تحليل رفتار متقابل

[خادم رضا]

شناسايي افراد بد قلق در تحليل رفتار متقابل


در تعريف تحليل رفتار متقابل گفتيم كه مجموعه اي از رفتارها در قالب سه موقعيت كودك – والد – بالغ كه از كودكي بصورت باور و رفتار درون اندازي شده اند. حتما به افرادي برخورد كرده ايد كه نميدانيد چگونه با آنها ارتباط برقرار كنيد. آنها بدنبال گرفتن امتياز از اطرافيان هستند و به بازي هاي رواني روي مي آورند. در ادامه به بررسي برخي از اين افراد مي پردازيم.

والد پرتوقع

اينگونه افراد در محيط كار و زندگي مانند سياه چاله عمل مي كنند و هر كمكي به آنها برسانيد، باز هم از شما بيشتر طلب مي كنند. همسر خود را در نظر بگيريد كه براي دعوت از پدر و مادر خود در حال گفتگو با شماست. از شما ميپرسد براي ميهماني آخر هفته چه كمكي ميتواني به من بكني؟

و شما ليستي بلند بالا از كارهايي را كه ميتواند انجام دهيد را ارائه ميدهد. به او ميگويد ميتوانيم از دو نوع غذا استفاده كنيم. در اين حال خانم در سكوت به شما گوش ميدهد. شما توضيح ميدهيد،‌ ميتوانم از يك شيريني فروشي خوب دسر هم تهيه كنم. او بازهم به شما نگاه ميكند و حرفي نميزند. شما بازهم يك پيشنهاد ديگر ميدهيد. دراين حال مي گويد: اينهايي كه گفتي خوب است، حالا چه كمك جدي و بهتري ميتواني بدهي؟

پيشنهاد ميشود از جمله ” به نظر شما چه كاري بهتراست؟” استفاده كنيد تا از اين بازي بيرون بياييد. هنگامي كه اين سئوال از آنها ميشود، اين پيام پنهان ارسال ميشود كه تمايل دارم با بالغ شخصيت شما صحبت كنم.

اينگونه رفتارها ما را در تنگنا قرار داده و امتياز بيشتري مي گيرد و اصطلاحا ما را در ” گوشه رينگ” قرار ميدهد. حتي در ادارات نيز رئيس شما ميتواند چنين رفتاري را با شما داشته باشد و طوري القاء كند كه كار موثري انجام نميدهيد. دراين حال سطح مطالبات شما كم شده و نميتوانيد خواسته هاي خود را مطرح كنيد. اينگونه رفتار ناشي از نگاه بالا به پايين افراد به يكديگر است.

ايراد گيرها (والد نقاد):

اگر در يك مهماني چند ساعته فقط يكبار حرف اشتباهي را مطرح كنيد، خواهيد ديد كه پس از مهماني بارها به شما متذكر ميشوند كه چر اين حرف را گفتيد؟ اينگونه افراد اصطلاحا “به گوشه لب پر رفتار شما “چشم ميدوزند. حتي در اداره رئيس شما هم ميتواند قبل از خواندن گزارش شما، به ايرادگيري از فونت و كادر بپردازد.

در مذاكرات نيز با هدف قرار دادن “كودك” شما در ابتداي جلسه، قدرت چانه زني شما را كاهش ميدهند. مثلا از دير رسيدن شما به جلسه يا دور بودن مسير انتقاد مي كنند و از ديدگاه والد به شما نگاه مي كنند.

كودك حساس:

هر حرفي كه به اينگونه افراد بزنيد، بايد آماده باشيد تا تفسيري متفاوت از آن را شاهد باشيد. پس از آن با بازي سرسام و فرافكني مشكلات خود به ديگران مي پردازند. در اينگونه افراد كودك، بيشترين نقش را ايفا ميكند و رفتارهاي احساسي و نسنجيده شما را وارد بازي بي پاياني مي كنند كه بايد نقش والد حامي را بازي كنيد.

يكي از ترس هاي بزرگ آنها، ديده شدن نواقص و محدوديتهايشان است. لذا براي نزديك نشدن اطرافيان به خود برچسب “حساس” به خود ميزنند تا كمتر بتوانيد به آنها نزديك شويد. آنها همانند منطقه مين گذاري شده هستند، هر حركت شما باعث انفجاري در آنها ميشود. در مواجه با اينگونه افراد بايد بالغ شخصيتي را بكار بست تا از امتياز دادن در رابطه جلوگيري شود.

منبع