از کجا آمده ام ؟

[طاهره]

[align=justify]سلام ،
گفته بودم که از این انجمن خیلی خوشم می آید . فقط امیدوارم پرحرفیم را ببخشید و خسته نشوید .
امروز می خواهم از یک تجربه و از یک خاطره منحصر بفرد با شما صحبت کنم که حتی نمی توانم لحظه ای از آن فارغ شوم . سوالاتی که خودآگاه و ناخودآگاه با من است و هر روز با آن زندگی می کنم و در تلاشم که تنها و یا با تن ها به عمق و معنای آن بیفزایم . پس یاریم کنید .

********
چندی پیش یعنی در ترم تحصیلی که دارد نفسهای آخرش را می کشد برای گروهی از دانشجویانم موضوع زیر را به عنوان پروژه درسی تعریف کردم :

"بررسی منشاء پیدایش انسان "
و ضمن تقسیم آنها به سه گروه مجزای 12 تا 15 نفره و تعیین سرگروه از آنان خواستم این بحث را از دو دیدگاه مورد
بررسی قرار دهند :
1- بررسی این موضوع از دیدگاه الهیون و ادیان (اسلام ، مسیحیت ،یهود، زرتشت و بودا)
2- بررسی این موضوع از دیدگاه علوم طبیعی (داروینیسم و ...)
(البته گروه سوم موضوع دیگری داشت)

از آنها مصرانه خواسته بودم از ارائه تحقیقات یک نفره پرهیز کنند و دقیقا برای من مشخص کنند که هرعضوی از گروه چه وظیفه ای دارد . و حتی اگر قرار است فردی کتابی را بخواند نام کتاب ، مقابل اسمش نوشته شود ...
آز انها خواسته بودم ضمن پژوهش مستقل ، هر دو گروه باهم تعامل و گفتمان نزدیک داشته و از نتیجه مطالعات یکدیگر مطلع بوده و در پایان هر هفته به من گزارش بدهند ...

********
9/9/86 برای من روز بزرگی بود .
دوست دارم شما را در لذتی که از لحظه لحظه ی آن روز بردم شریک کنم .
وقتی در روزی که خارج از روزهای تدریسم بود به دانشگاه رسیدم و به کلاس رفتم ، از تعجب بر جا ماندم...
از بچه های عزیزم خواسته بودم که پروژه های خود را صرفا با power point و بوسیله ی ویدیو پروجکشن ارائه کنند و گفته بودم ارائه ی یک نفره از گروهها را نمی پذیرم و حتما باید چند نفر از طرف هر گروه صحبت کنند ...

وقتی به کلاس رسیدم از هیجان و شور حاکم بر کلاس خشک شدم . جالب بود ... کلاس به هم ریخته بود و آنقدر انرژی در فضا پراکنده بود که کسی نه مرا دید و نه مرا شناخت ...
هر کسی مشغول یک کاری بود . یکی داشت کلاس را تاریک می کرد . کسانی صندلی می چیدند . دیگرانی کاغذهایی دستشان بود و راه می رفتند و می خواندند . چند نفری مشغول آماده کردن دستگاه ویدیو پروجکشن بودند و ...
نمی دانید چه هجمه ی غریبی از احساس ، هیجان ، تلاش و تمنا به سویم روان بود ...

بالاخره یک نفر مرا دید و داد زد : سلام استاد و بعد ... همه مرا دیدند ...

راستش را بخواهید دلم نمی خواست کسی مرا ببیند . بیشتر دوست داشتم در آن فضای پرشور معنا دار غرق شوم ...
حتما متوجه شده اید این شور و حرارت از کجا نور می گرفت . واضح است ، از خود سوال :
" منشاء پیدایش انسان "

از شما می پرسم :
براستی منشاء پیدایش انسان کجاست ؟

" از کجا آمده ام ؟ آمدنم بهر چه بود ؟ به کجا می رم آخر ؟ ننمایی وطنم ؟ "[/align]

********
<center>
<div dir="rtl">
<table width="500" height="80" border="0">
<td align="right" valign="top">
[align=justify]خدای من ، تو را می پرستم و می پرستم و می پرستم ...
هدف من زنده و در جریان بود ، فارغ از هر نتیجه ای و فقط و فقط می خواستم ایجاد سوال کنم .
معتقدم این سوال و سوالاتی از این دست در برگیرنده ی معنای زندگی انسان ست . و اگر من بنا به هر دلیلی از جمله پذیرش صرف و بدون تلاش برای فهم و چرایی القائات ، الگوها ، انگاره ها و آموزه های درست یا نادرست حاکم بر افراد و خانواده و جامعه و محیط و اجتماع و از ورای این سطحی نگری ها نتوانم به زندگی نگاه کنم بهره ای از آن نخواهم برد ...
عقیده دارم با طرح این پرسش و تلاش برای یافتن پاسخ ، انسانی خواهم بود اندیشه مند، عمیق و پویا که نه به خود اجازه می دهم دیگران را بازیچه افکار و احساسات همیشه در جریان خودم کنم و نه به کسی ، چیزی یا جریانی اجازه خواهم داد که آگاهانه یا ناآگاهانه مرا و احساسات مرا و افکار و وجود مرا به بازی بگیرد ....[/align]</td>
<td align="center">
<img src="http://www.hamdardi.net/imgup/28/1254902139_28_bd9d1095f7.jpg" </td>
</table>
</div>
<div dir="rtl">
<table width="500" height="80" border="0">
<td align="right" valign="top">
[align=justify]

<img src="http://www.hamdardi.net/imgup/28/1254903488_28_191b1856f0.jpg" </td>
[/align]</td><td align="center">
به نظر من ارزش و اعتبار انسانها به سوالات آنهاست و به آنچه که می خواهند بدانند ، داشته باشند ، جستجو می کنند و تلاشی که برای یافتن پاسخ می کنند ...
اگر در این مسیر اشتباه می کنند چه باک ؟ که اشتباه کردن بهتر و ارزشمند تر از بیفکری و پذیرفتن هرچیزی بدون تامل و اندیشه است ...
اگر اشتباه کنی می توانی این امید را داشته باشی که روزی پی به اشتباهت ببری اما اگر نه، همیشه دستاویز و عروسک دیگرانی هستی که به جای تو فکر می کنند ، به جای تو احساس می کنند و به جای تو تصمیم می گیرند ...

با خود فکر می کنم اگر بپرسم کیم ؟ چیم ؟ و ارزش من چقدر است ؟ و ....
یعنی یاد گرفته ام که تلاش کنم چیزی را بدون درک معنا و دربست نپذیرم و به همه چیز به دیده ی سوال نگاه کنم ...
یعنی خواهم توانست و خواهم آموخت که جریانات روزمره و عادی زندگی را بزرگ نبینم و این همه چیزهای به ظاهر سخت را با استواری ، با خلاقیت و اگر نه به سهولت اما به سادگی پشت سر بگذارم .
</table>
</div></center>
معما این ست :
باید معنا ، چیستی و چرایی امور را درک کنی تا بتوانی عبور کنی و جلو بروی وگرنه ، اگر هوشیار و پر از ظرافت و فهمیدگی نباشی ، ساده ترین موضوعات برایت پیچیده ، لاینحل ، آزار دهنده و دیگرگون خواهد بود ...

وقتی پر از سوال باشی می توانی مفید باشی ، می توانی سازنده باشی ، می توانی دوست بداری و دوست داشته شوی . می توانی پر تلاش باشی و راه حل بیابی ، می توانی از میان کوله باری از رنج ها ، موانع و محدودیتها راهی برای عبور پیدا کنی .. می توانی روشن ببینی و از خودت ، تغییراتت ، سختی هایت و اشتباهاتت نهراسی ، درس بگیری و پیش بروی ... می توانی بفهمی که تو هم انسانی هستی همچون بقیه که با آزمون و خطا بزرگ می شوی ،..

با سوال کردن و کنکاش و جستجو ، می آموزی که انسانها با هم برابرند و هیچ کس به هر دلیلی مجاز به برتری جویی و سلطه گری نیست ... یاد خواهی گرفت که همانگونه که تو با تجربیات و گذشتن و آموختن از خطاها و اشتباهاتت رشد می کنی ، دیگران هم اینگونه اند ... خواهی آموخت که همانگونه که هیچ کس بر تو برتری و ترجیح ندارد ، تو نیز حق خود برتربینی نداری ...

آن وقت است که تلاش می کنی با این باور، خویشتن ، خانواده ، محیط و جامعه ای بسازی پویا و متحول ... و در این راه ناهموار و پر افت و خیز ، هیچگاه نقش خودت را کوچک ، ضعیف ، ناچیز و ناتوان نخواهی دید ... بلکه با تکیه بر بزرگی وجود، همیشه تاثیر گذار و نافذ خواهی بود ...
********
از سوال نترسید و از تغییر واهمه نداشته باشید . هر سوالی جوابی دارد و هر جوابی سوال دیگری و این معنای انسان بودن است ...
کودکان را دیده اید که همه چیز برایشان سوال است ؟
گاهی احساس می کنم باید کودکی باشم همواره پر از سوال ، که اگر ابتدا کودک نباشم ، انسان نخواهم بود ...

********
ارائه شروع شد ، می خواهم با شما صادق باشم . اعتراف می کنم که مغلوب شدم . مغلوب عده ای جوان جستجوگر که کنکاش ذهنی مرا با خود به ژرفا بردند ...

********
لحظه ها می گذشت و بحث پایان نمی گرفت . هرگروه چیزی نزدیک به 20 الی 25 کتاب خوانده بود . کتابها و تعالیم ادیان مختلف به دقت بررسی شده بود . سیر نتایج پاسخهای علوم طبیعی به این پرسش همیشگی بشر با شفافیت و موشکافی تمام ، خوانده شده بود ....

********
و چه بگویم؟ حتما دلتان می خواهد بدانید نتیجه این همه جستجو و تلاش چه بود ؟

شما چه فکر می کنید ؟
به نظر شما منشاء پیدایش انسان از کجاست ؟

ادامه دارد ...[/align]

[سمیه]

سلام استاد عزيزم؛
خيلي زيبا بود.
و اين سوالي است که خيلي وقت است ذهن کوچکم را مشغول کرده:
از کجا آمده ام؟ آمدنم بهر چه بود؟
به خصوص "آمدنم بهر چه بود؟"
بسيار سپاس گذار ميشوم اگر ادامه مطلب را ارائه دهيد و بيش از اين شاگردتان را منتظر نگذاريد.

[merka]

سلام
ای کاش به جای این سوال می پرسیدید که انسان کیه و چیه؟

[گرد آفرید]

پرسش سترگی است . . .و البته جنجالی!
آدمی پیشرفته ترین جاندار *کیهان* است،دستکم تا هنگامیکه *پدیدارهای* دیگری را همین آدمی نیابد یا نسازد؛آدمی در یک سیالیت زمانمند و در گذر از دورترین زمانها از *دل طبیعت* کم کم سر برآورده و بالنده شده است.
در روایتی از یکی از پیشوایان دینی آمده است که:
از او پرسیبدند که پیش از* آدم پایمبر،پدر همه ما*(البته در زبان دین) آدمیانی روی زمین بودند؟و یشان در پاسخ گفتند:بلی.
و سپس که این پرسش را گفتندکه:پیش از آن آدمها چه؟
ایشان بیان نمودند که پیش از آن آدمهای مزبور نیز آوخایی بودند و همین جور تا آخر . . . .

[no1]

از سوالای بزرگ ذهنمه

حافظ می گه:
حدیث از مطرب و می گو و راز دهر کمتر جو که کس نگشود و نگشاید ز حکمت این معما را

[gole maryam]

این تاپیک قدیمیه ولی من دوست دارم دوباره به جریان بیافته
طاهره جون لطفا ادامه بده
بقیه دوستان هم اگر نظراتی دارند اضافه کنن ،تا من یه کم کنکاش کنم
به نظر من بیشتر مشکلات انسانها از عدم پاسخ مناسب به این سوال نشات میگیرد
پیروز باشید

[ani]

طاهره جان چه سئوال های خوبی ، به باور من ، خداوند در ارائه پاسخ خست به خرج نمی دهد . پاسخ بسیار ی از سئوالهایمان در پیرامون مان هست کافی است خوب بینیم ، خوب بشنویم و... .

دوستی محقق سازمان انرژی اتمی ایران است

روزی به وی به جهت کسب موفقیتی بزرگ تبریک گفتم .

گفت : می دانی با این تبریک رنجم مضاعف شد !
هیچ می دانستی من یک انسان بی سوادم که خودم از میزان بی سوادیم آگاه هستم و نه دیگران . شاید همه و همه مرا فرد با سواد و آگاهی بدانند اما به واقع هر چه جلو می روم می بینم کم کاری کرده ام و هیچ نمی دانم اما یک چیز را در این کنکاشهای علمی خوب فهمیدم و آن حضور و وجود خداست . من هر لحظه عظمت و دانش و ظرافتهای علمی و عملی اش را زیر میکروسکوپ آزمایشگاه خود می بینم . آنجاست که من می گویم : من خانم دکتر فلانی شاگرد زیر دست استادم . استادی که با ظرافت و مهارت و با دانش من کلاس اولی را به امتحان می گیرد . گاهی نمره ی خوب و گاهی نمره ای بد و.....

هر چند که قسمتی از مطلب تو مرا به وادی دیگری از مسائل زمینی کشاند و دیدم سئوال در باب آفرینش و گرفتن پاسخ خیلی راحت تر است از طرح یک سئوال ساده و کوچک از یک انسان برای روشن شدن و فهم مسائل پیرامون و محدود . به واقع گاهی فکر می کنم اگر فلانی خدا بود وضع ما چی می شد ؟!!!
خدا با این همه عظمت به من و تو فرصت تفکر می دهد - هر چند سخت ولی زلال و شفاف به جواب می رسی اما این موجود دوپا !

[m.mouod]

سلام

موضوع بسیار جالبه و دانستن پاسخ آن ضروری.
اعتراف میکنم که مثل یک طفل صغیر که ذهنی پر سئوال داره در این مورد چیزی نمیدونم و در مورد پیچیدگیهای خلقت بشر کاملا" بیسواد و نیازمند دانستن ابتدایی ترین مسائل هستم .
و از استاد گرامی خانم طاهره تقاضای راهنمایی بیشتر دارم

[kolbeh]

سلام خواهر عزیز برای پاسخ به تاپیک شما نظر الهیون را در مورد خلقت انسان تا ذکر منبع در زیر آورده ام امیدوارم مثمر الثمر واقع کردد


منشاءانسان



در میان دانشمندان دو فرضیه درباره منشاء پیدایی و آفرینش انسان ارائه شده است، فرضیه اول آن است که خداوند از هر نوع جانداران، «فرد نخستین» را از خاک یا گل آفرید و با دمیدن روح در آن به او حیات بخشید و از جنس او برایش جفتی خلق کرد تا تولید مثل کردند و اندک اندک زیاد شدند







در میان دانشمندان دو فرضیه درباره منشاء پیدایی و آفرینش انسان ارائه شده است، فرضیه اول آن است که خداوند از هر نوع جانداران، «فرد نخستین» را از خاک یا گل آفرید و با دمیدن روح در آن به او حیات بخشید و از جنس او برایش جفتی خلق کرد تا تولید مثل کردند و اندک اندک زیاد شدند.
برپایه این فرضیه که از آن به فرضیه ثبوت یا «فکسیسم» یاد می شود، خداوند نخستین مخلوق از نوع انسان «آدم» را آفرید و سپس بر مبنای قانون زاد و ولد نسل انسان ها زیاد شد تا امروز که از مرز چند میلیارد گذشته است. این فرضیه آفرینش را بدون تحول و تغییر از ابتدای خلقت تصور می کند و به وجود اصل مشترکی و منشاء واحدی برای موجودات اعتقادی ندارد.
فرضیه دوم، فرضیه تکامل داروین است. این فرضیه منشاء همه موجودات را به یک چیز برمی گرداند و نخستین موجود زنده را موجود تک سلولی می داند که پیدایش آن نیز به آب و گل برمی گردد.
این دیدگاه نخستین بار از سوی داروین ارائه شد و موجی در مباحث انسان شناسی پدید آورد. برپایه این فرضیه انسان به صورت مستقل و در شکل امروزی و از طریق اعجاز و ابداع ناگهانی به وجود نیامده است، بلکه از نوعی دیگر که دارای شکل و قیافه و خصوصیات روحی شبیه او می باشد، تحول و «تکامل» یافته است.
این تغییر و تبدل نوعی به نوع دیگر طی زمان های دور و درازی صورت گرفته است تا این که براساس قانون بقای اصلح منتهی به پیدایش انسان و این نوع خاص شده است. بنابراین انسان نسبت به انواع گذشته کامل ترین اعضا و استخوان بندی ها و بهترین قامت را دارد و با سایر انواع موجودات به یک اصل مشترک برمی گردد.




● قرآن و منشاء خلقت انسان
قرآن در آیات متعددی از خلقت آدم سخن گفته است. در این آیات آفرینش آدم به عنوان پدر بنی آدم، از خاک، گل خشکیده و مانند آن یاد شده است در آیه ای نیز منشاء خلقت همه موجودات زنده «آب» ذکر شده است. (وجعلنا من الماء کل شیء حی) به طور کلی قرآن در مورد خلقت انسان و مبداء پیدایش آن تعبیرات گوناگونی دارد که نشان می دهد آفرینش انسان دارای مراحل متعددی بوده است. این آیات به چند دسته تقسیم می شود.


الف) دسته ای از آیات قرآن، ماده نخستین انسان را «گل» معرفی می کند.( انعام / ١، سجده/٧ ، صافات /١٨)


ب) دسته ای دیگر می فرماید: انسان را از «آب » خلق کردیم (فرقان/٥٤)


ج) آیات دیگر منشاء آفرینش آدمی را تنها «نطفه» می دانند(نحل/٤)


د) در تعدادی از آیات «خاک و نطفه» مشترکا ماده نخستین پیدایش انسان معرفی شده است(حج/٥)
در مورد معنای این آیات، دو وجه به نظر می رسد:


١) در این آیات مراحل آفرینش هر فرد به طور جداگانه مورد نظر است: یعنی آفریده شدن انسان از خاک، به این معناست که خاک به مواد غذایی و مواد غذایی به نطفه تبدیل می شود، پس خاک مبداء نطفه و نطفه مبداء انسان است. یعنی خاک مبداء دور(بعید ) و نطفه مبداء نزدیک انسان است.


٢) چون خلقت حضرت آدم از خاک است و آفرینش همه انسان ها به حضرت آدم منتهی می شود پس مبداء آفرینش آدم، مبداء آفرینش دیگران نیز خواهد بود.
بنابراین، گرچه ظاهر آیات قرآن درباره آفرینش انسان، از جهاتی اختلاف دارد، اما با اندک توجه و عنایتی روشن می شود که آیات قرآن در این زمینه با هم اختلافی ندارند، زیرا برخی از آیات در مورد آفرینش نخستین انسان (آدم ) است. بدیهی است که هنگامی که مبداء نخستین انسان، مشخص شود مبداء وجود همه انسان های دیگر نیز از نظر تاریخی روشن می شود؛ یعنی اگر بگوییم آدم از گل آفریده شده است، صحیح است که بگوییم همه انسان ها از خاک آفریده شده اند، این به یک اعتبار است. اما به اعتبار دیگر تک تک انسان ها جداگانه لحاظ می شوند. البته این اعتبار، اعتبار اول را نفی نمی کند؛ یعنی اگر بگوییم هر انسانی از نطفه آفریده شده و نطفه از مواد غذایی و مواد از گوشت حیوانات ومیوه ها و درختان و مواد معدنی و این ها همه به زمین باز می گردند، پس مبداء آفرینش هر انسانی را صرف نظر از این که می توان به اعتبار انسان نخستین، از خاک دانست، می توان به اعتبار تک تک آن ها نیز از خاک دانست. از این نظر برخی از آیات قرآن تنها در مورد شخص حضرت آدم است.(صاد/٧٢) و برخی دیگر ممکن است کلیت داشته باشد و در مورد همه انسان ها به کار رود. خداوند در آیه ای می فرماید: « من بشر را از گل آفریده و در آن از روح خود دمیدم...»(صاد/٧٢) همین طور در آیه دیگری می فرماید: «می خواهم بشری از گل خشک، از لجن بدبو بیافرینم، چون آفرینش (او ) را به پایان بردم و از روح خود در آن دمیدم... » (حجر/٢٩ )بدیهی است که در این آیات ، خداوند داستان خلقت حضرت آدم و سجده نکردن ابلیس را مطرح می کند و نمی توان در این آیات، آدم را به معنای انسان ها گرفت؛ زیرا در ذیل همین داستان، خداوند سخن شیطان را نقل می فرماید که: «لاحتنکن ذریته...»(همه فرزندانش را، جز عده کمی، گمراه و ریشه کن خواهم ساخت) (اسراء/٦٢) و اگر همه انسان ها منظور بودند، دیگر شیطان«ذریته» (ذریه آدم ) نمی گفت.
برخی از آیات که جنبه کلی دارد و خلقت همه انسان ها در آن ها لحاظ شده است عبارتند از: «اوست که آدمی را از آب بیافرید...»(فرقان /٥٤) و «پس آدمی بنگرد که از چه چیز آفریده شده است، از آبی جهنده آفریده شده است.»(طارق/٦و٥) این آیات و نظایر این ها می گوید انسان از آب یا نطفه و... خلق شده است، در این گونه آیات خلق انسان ها به طور کلی لحاظ شده است. به هر حال از آیات مختلف قرآن و تعبیرات گوناگونی که درباره آفرینش انسان آمده به خوبی استفاده می شود که انسان در آغاز خاک بوده(حج/٥) سپس با آب آمیخته شده و به صورت گل (انعام/٢) و بعد به صورت گل بدبو درآمده (حجر/٢٨) پس از آن حالت چسبندگی پیدا کرده(صافات/١١) و بعد به صورت گل خشکیده درآمد و حالت صلصال کالفخار (گل خشکیده) به خود گرفته است. (الرحمن/١٤) (سایت اسلام کوئست)


● نظریه علامه طباطبایی درباره نظریه تکامل
از همان قرن ١٩ که داروین نظریه خود درباره منشاء انسان را ارائه کرد، میان متکلمان و الهیون، مباحثی در گرفت و درباره تعارض یا عدم تعارض این فرضیه با آموزه های دینی و درباره خلقت انسان دیدگاه هایی مطرح شد، تا بدان جا که همین موضوع به عنوان یکی از مسائل اختلافی میان علم و دین مورد بحث و گفت و گو قرار گرفت.
در ایران نیز این بحث در محافل علمی مطرح شد و آثاری هم در این باره پدید آمد.«تکامل در قرآن» آیت ا...مشکینی ازجمله این آثار است. علامه طباطبایی هم در ذیل آیات خلقت در تفسیر المیزان به این موضوع اشاره کرده است. ایشان در جلد چهارم پس از بیان مختصر نظریه داروین می نویسد: این نظر فرضیه است بدون آن که دلیلی بر اثبات یا رد آن ارائه شده باشد. آن گاه می افزاید: هنوز تجربه تحول فردی را از یک نوع به نوعی دیگر مشاهده نکرده است؛ ایان باربور هم در کتاب علم و دین می نویسد: امروزه معلوم شده است که به احتمال بیشتر شباهت انسان و میمون نه بر اشتقاق آن ها از یکدیگر دلالت می کند بلکه حاکی از وجود یک اصل و نسب مشترک است که در صور قدیم تر و پست تر حیات ریشه دارد(ص٤٠١) علامه به نظریه اول اعتقاد دارد و این دیدگاه را مطابق با ظاهر آیات قرآن می داند. ایشان در این باره می گوید: «سنت پروردگار در بقای نسل بر این است که از مجرای نطفه باشد لکن بدو آفرینش او را از خاک قرارداد. زیرا نسل آدم و آدم از خاک است.
هیچ شبهه ای نیست که آیات ظهور دارد در این که این نسل به آدم می رسد. گرچه تاویل آن نیز غیرممکن نمی باشد.» (ج ٤ ص ٢-٢٤١)


● نخستین انسان
این پرسش که آیا نخستین انسان «آدم» بوده است یا این که انسان هایی پیش تر وجود داشته اند؟ ازجمله مباحثی است که در بحث پیشینه انسان مطرح می شود. سوالی که در این جا به میان می آید این است که آیا لازمه اعتقاد به فرضیه تکامل، نفی منتهی شدن نسل انسان های موجود به آدم و حواست؟ یا این که این دو به هم ربطی ندارند؟
علامه طباطبایی، در باب پیشینه انسان معتقد است ؛ قرآن صریحا بیان نکرده است که ظهور نوع انسان منحصر به همین دوره است یا این که قبلا ادواری بر او گذشته و انسان موجود آخرین آن هاست. تنها در قرآن کریم تصریح شده است که نسل موجود بشر به یک مرد و زن که پدر و مادر بشرند، می رسد با این تفاوت که در قرآن تنها اسم «آدم» ذکر شده اما از «حوا» اسمی به میان نیامده است.
آیت ا...مشکینی هم در کتاب «تکامل در قرآن» منتهی شدن نسل انسان های موجود به آدم و حوا را منافی پذیرش نظریه تکامل نمی داند و می نویسد: بعد از این که خداوند آدم را با اعطای عقل و علم(نیروی اندیشه و آگاهی به اسماء) انتخاب کرد، نسل آگاه و دارای عقل او باقی ماند و با زاد و ولد زیاد شد و سراسر زمین را گرفت.
ولی آن گروه از افراد انسانی که از نسل آدم نبودند، به علت این که فاقد عقل و آگاهی بودند و نتوانستند بر ناملایمات زندگی و حوادث فایق آیند، مانند بسیاری از انواع مختلف منقرض شدند. (ص٤٨)
ایشان در بحث منشاء انسان به نظریه تکامل تمایل پیدا کرده و آن را خلاف ظاهر آیات قرآن ندانسته وحتی برای نظریه تکامل به آیاتی استناد کرده است.


● غایت آفرینش انسان و نه منشاء او
بانگاهی به کتاب های تفسیری و آثاری که درباره انسان شناسی از سوی عالمان اسلامی نوشته شده است، در می یابیم که در این آثار بیشتر غایت آفرینش انسان، هدف از خلقت و آفریدگار انسان مطرح شده است.
به بیان دیگر در این مباحث آن چه مدنظر مفسران بوده است، جنبه های کلی مربوط به فلسفه آفرینش و آفریدگار و آن چه در امر هدایت انسان موثر است، از این رو آنان به مباحث طبیعی و چگونگی خلقت و تکاملی یا ثابت بودن آن نپرداخته و کندوکاو چندانی صورت نداده اند . گرچه در آیات متعدد قرآن از نحوه آفرینش و ازدیاد نسل انسان ها سخن به میان آمده است.
به نظر می رسد توجه به این بخش می تواند به درک بهتر مباحث فلسفه آفرینش کمک کند و مقصود آیات آفرینش را روشن تر کند.


● پیامدهای کلامی فرضیه تکامل
یکی از مهم ترین مسائلی که به دنبال فرضیه تکامل مطرح می شود، پیامدهای کلامی آن است.
به این معنا که آیا این فرضیه می تواند در دیدگاه های کلامی و یا توجیه و تبیین ظواهر آموزه های دینی موثر باشد یا این که باور و عدم باور به این دیدگاه اثر کلامی دربرندارد؟! بی شک هنگامی که این فرضیه در غرب مطرح شد، مباحث الهیاتی گسترده ای در این باره پدید آمد و تعارضاتی با الهیات غرب پیدا کرد که در کتاب «علم و دین»(ص ١١٠)ایان باربور به آن ها اشاره شده است نسبت فرضیه تکامل با توحید و اخلاق از جمله این مباحث است اما در اسلام این نظریه واکنش های کمتری را در پی داشت و تنها در بحث نسبت علم و دین به عنوان یکی از موارد احتمالی تعارض مورد بحث و گفت وگو قرار گرفت.
به نظر می رسد جست وجو در این بحث و بسط آن ازجمله موضوعات قابل توجهی است که می تواند مباحث کلامی را رونق بخشد و افق های تازه ای را نیز بگشاید.



محمد علی ندائی
روزنامه خراسان

[سارا بانو]

سلام:

طاهره خانم عجب پستی در سال 86 انجام دادید..کاش الان هم از این بحث ها در تالار راه می انداختیم ..خیلی لذت بخش بود ..
البته من که اصلا فلسفه شناس نیستم..ولی:
می دانم از کجا آمده ام؟ آمدنم بهر چه بود؟

طاهره عزیز..من بارها زمانی که حدود 18-19 سال داشتم انقدر دنبال جواب این سوالات در انواع کتاب ها پرداختم که به جای مرز شناخت او به مرز کفر داشتم می رسیدم...
ابایی ندارم که این را بگویم ولی دوست من..استاد مهربان ..اساتیدی امثال شما نعمت های گهر بار امروز هستند....خوش به حال دانشجوهایتان....انقدر کشف رازها برای انسان اموزنده است که حد ندارد و هیچ لذتی بالاتر از شناخت این مسیر نیست...
به جرات می گم که من نمی دانم انسان از کجا امده و به کجا می رود کافیست هرکس بداند که چرا امده است و امدنش بهر چه بود و وقتی همه ما تک به تک پاسخ این سوال را یافتیم انزمان همه ما خواهیم دانست کهبرای چه امده ایم و بهر چه...
متاسفانه یا خوشبختانه من اصلا نمی تونم مثل دوستان از جاهای مختلف مطلبی بذارم...ولی معتقدم به جای هزاران مقاله و مطلب که حاصل یافته های دیگران است از خلقت و پیدایش انسان هرکس خودش بداند که اصلا برای چه خلق شده است..
من مخالف تحقیق و اطلاعات نیستم چون اگر نباشد زندگی بی معناست ولی معتقدم بهتر است انسان خودش فلسفه زندگی خودش را بداند ..
استاد عزیز ..من هر زمان به این سوال کلیدی اندیشیدم..هیچ زمان یافته های دیگران که در دین و حکمت و فلسفه بیان می شود را نتوانستم بپذیرم..در کلیات قبول دارم تمام این ها منطقی است ولی من معتقد به جزئیاتم....هرکس ..تک تک این اعضا اگر راز وجود خود را بنویسد و به سوال کلیدی شما تنها از دید خود جواب دهد جواب ان همان سالها تحقیق دانشمندان است..
من ندانم که خلقتم از کجاست ولی می دانم من زاده خیس بودن اب هستم..این را مدتی طول کشید تا درک کنم و اکنون که بارها بارها به این موضوع فکر می کنم می بینم اگر خداوند اب را خیس نمی آفرید من زاده نمی شدم..من از اب پدید امدم!!!
جالبه..نه ....
خودم خیلی به این موضوع فکر می کنم ولی معتقدم هرکس زاده یک چیز است نهایت همه از خاکیم و به خاک باز می گردیم....ولی من زاده اب..
من می دانم از انجایی امدم که تنها خداوند سزاوار من دانسته همان طور که تو و او را از زادگاه خود افریده است ..همه ما می دانیم از کجا امده ایم کافی است به جای ملیون ها مطلب و اندیشه کمی به خودمان فکر کنیم ..
من می دانم امدنم بهر چه بود..من از زمانی که وارد دانشگاه شدم فهمیدم..تا قبل از ان انقدر کتاب های فلسفی دینی خواندم که دنبال همین جواب ها بگردم ولی وقتی پایم را در دانشگاه گذاشتم .به واقع همان روز فهمیدم امدنم بهر چه بود به کجا خواهم رفت...
مشکلات بسیاری از الان در همه مسیر ها این است که مردم گاهی فکر نممی کنند که چرا هستند..انقدر خود را سر در گم می کنند چون هنوز به راز خلقت خود پی نبرده اند..ولی من می توانم در ان کلاس شما ساعت ها از راز خلقت خودم بگم....مثل همه شماها که می توانید بگویید..به جای صفحه صفحه تحقیق خود را بیابید و اینجا بنویسید..خواهید دید همه می دانیم ولی نمی اندیشیم..دیر زمانی شد تا فهمیدم خدای عزیزم چگونه هرکس را در نقطه ای قرار داده است و من را دستانی توانا داد ..روحی لطیف..قلبی از سنگ نرم....تا بتوانم با کمکش امروز نقش کوچکی داشته باشم..هر بار که وارد مغازه ای می شوم.در راهرو بیمارستان ها راه می روم..وارد درمانگاهم می شوم ..بیمارانم را می بینم..شاد و خوشحال و گاها مضطرب و غمگین با خودم می گویم من می دانم بهر چه امده ام و امروز سر کوچکم را بر دستان مهربان خدایم می سایم و با تمام وجودم قدر می نهم آن وجود لایزالی که به من خیلی زود نشان داد بهر چه هستم. و من شاد از اینکه مدتی کمی گم شده بودم و اکنون می دانم هیچ زمان وقتی دستی را به خدا دهیم گم نمی شویم...
من می دانم به کجا خواهم رفت ..الان هم می توانم بگویم 20 سال دیگر به کجا می روم و انقدر به وجود لاینقطع او اعتماد دارم که خود را به دستانش سپرده ام و می دانم به من نشان خواهد داد به کجا خواهم رفت....
من هیچ گاه به دنبال این نخواهم بود که انسان ها از کجا امده اند ..من به دنبال انم که هر انسان بداند از کجا امده است انوقت هرکدام سیل خروشانی خواهیم شد به سوی دریای بی کران لطفش....