برقراری روابط انسانی و اصول ارتباطات ...

[108]

:سلام .
هفته ی پیش کتابی با عنوان مدیریت جامع آموزشی می خوندم که قسمتهایی از این کتاب رو در قالب چند پست در تالار قرار می دهم و امیدوارم مورد توجه دوستان عزیزم قرار بگیره .
^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^^
اصول برقراري روابط انساني:
روابط انساني به مطالعه راههاي ايجاد زمينه¬ها و شرايط مناسب براي زندگي و رشد افراد مي¬پردازد. محيط و شرايط مناسب به وضعيت يا موقعيتي اطلاق مي¬شود كه در آن افراد بتوانند از طريق دست يافتن به نيازهاي منطقي خود رشد كنند. اين رشد، در راستاي فطرت آنهاست و در نهايت،‌ استعداد و توانايي¬هاي بالقوه آنان شكوفا مي¬شود. محيط مناسب براي رشد، به محيطي گفته مي¬شود كه با ويژگي¬هاي موجود زنده سازگاري داشته باشد. اگر مي¬بينيم كه هر يك از گياهان در مناطق خاصي رشد مي¬كند و بارور مي¬شود به اين دليل است كه زمين و مواد تركيبي آن و همچنين آب و هواي محيط جغرافيايي يك منطقه خاص با نيازهاي آن گياه تناسب دارد. به همين نسبت، علت آن كه بسياري از گياهان در مناطق كويري خشك و سوزان رشد نمي¬كنند اين است كه بين نيازهاي گياهان و ويژگي¬هاي محيطهاي كويري تناسب وجود ندارد. مدرسه، محيط انسان پروري است كه براي پرورش هر نوع استعدادي آماده و مجهز مي¬باشد و مي¬تواند استعدادهاي مختلف را با كمك معلمان و اولياء پرورش دهد. شرط اساسي آماده سازي محيط آموزشي براي پرورش استعدادها و توانايي¬هاي بالقوه دانش¬آموزان، شناخت دقيق ويژگي¬هاي سرشتي، رشدي و رفتاري آنهاست.
زندگي همه انسانها از يك فرايند كلي و از مراحل كوچكتر تشكيل مي¬شود. بعنوان مثال، دوره كودكي يك مرحله از مراحل زندگي انسان است كه در آن بازي و رشد جسماني اهميت زيادي دارد. دوره نوجواني و جواني نيز مراحل ديگري از زندگي انسان است كه ويژگي¬هاي خاص خود را دارد. در عين حال، هر كودك،‌ نوجوان و يا جوان، علاوه بر نيازهاي مشترك هر مرحله زندگي خود، داراي ويژگي¬هاي خاص خود نيز هست كه او را از ديگران جدا و متمايز مي¬سازد. عامل اصلي اين تفاوت¬ها، استعدادها يا نيروهاي بالقوه ويژه هر فرد است. برقراري روابط انساني بر پايه شناخت نيازها، و خصوصيات و استعدادهاي امكان¬پذير است.
ادامه دارد ........

[108]

مفهوم ارتباط و عوامل تشكيل دهنده آن:


مي¬توان گفت كه ايجاد ارتباط بين دو نفر لزوماً نبايد بر مناسبات قبلي آنان استوار باشد، زيرا در زندگي، ارتباطات متعددي ميان مردم برقرار مي¬شود كه هيچ سابقه اي از آن در ذهن هيچكدام وجود ندارد. براي مثال، هنگامي كه عضو جديدي وارد يك سازمان آموزشي مي¬شود، يا شاگردان جديدي براي نخستين بار به يك سازمان گام مي¬نهند، احتمال اينكه با اعضا يا شاگردان قبلي، پيشاپيش، مناسباتي داشته باشند، بسيار اندك است. با اين حال، عده اي زودتر و جمعي ديرتر با يك يا چند نفر رابطه برقرار مي¬سازند. با اين حال، سخن بعدي ميد كاملاً درست است كه مهمترين مكانيسم مرابطه زبان كلمات يا زبان الفاظ است، هر چند اين امر به زبان غير كلامي نيز نياز يا بستگي دارد، چرا كه نمونه¬هاي ارتباطي غير كلامي نيز در زندگي فردي و اجتماعي انسان نقش قابل ملاحظه¬اي ايفا مي¬كند.
شايان يادآوري است كه در پروژه مورد بحث مرابطه به مفهوم انتقال معاني و نيز به معني شبكه مبادله خبر نيز به كار رفته كه هر دو حالت اخير مي¬تواند در سازمانهاي آموزشي مصداق داشته باشد، زيرا انتقال معاني نقش تعيين كننده روابط معلم و شاگرد را تشكيل مي¬دهد و اطلاعاتي كه در اين سازمانها مبادله مي¬شود، به يك تعبير همان خبر رساني است.
- ارتباط يعني مبادله حقايق، نظرات و عقايد بين دو نفر يا دو گروه از افرادي كه عهده¬دار انجام ماموريت خاصي شده¬اند به منظور تامين وحدت مقاصد و تلاشها.
- ارتباط يعني تعقيب مبادله عقايد و اطلاعات و روشهاي في مابين اعضاي يك گروه از طريق زبان با بكار گرفتن علايم ديگر.
- ارتباط يعني مبادله افكار، احساسات، عقايد و معاني بين دو نفر از طريق علايم و اشارات. پس ارتباط عبارت است از توزيع اطلاعات به منظور هدايت رفتار انساني.
مولف يك كتاب رفتار سازماني بر اين باور است كه در جامعه امريكا تقريباً در تمامي تعاريف ارتباطات يا روابط،‌ به طريقي «استفاده از نشانه¬هاي انتقال اطلاعات» مورد تاكيد است. به اين ترتيب، وي تلويحاً خاطر نشان مي¬سازد كه رابطه يا ارتباط بيش از هر چيز در قلمرو دانش و اطلاعات و انتقال آن مفهوم پيدا مي¬كند كه البته اين سخن صد در صد دقيق نيست، زيرا ديگر ابعاد ارتباط را آشكار نمي¬سازد. از طرف ديگر، به نظر ه مان مولف «ارتباطات نوعي فرآيند شخصي است كه مبادله رفتار را شامل مي¬شود». از اين رو، مي¬توان ضمن يادآوري واژه «شخصي» در اين تعريف و تعاريفي كه پيش از اين ارائه شد، كاربرد اصطلاح روابط و ارتباط را به انسانها يا «اشخاص» منحصر دانست.


ادامه دارد ........

[108]

سدها و موانع ارتباط
عوامل متعددي مي¬تواند راه برقراري ارتباط صحيح را سد كند يا در برقراري آن مانع ايجاد نمايد. اين عوامل بسيارند و از جمله آنها مي¬توان به موارد زير كه جنبه ذهني دارد و فرستنده و گيرنده پيام را شامل مي¬شود، اشاره كرد:
1. مشكلات مربوط به زبان و لهجه و تعصب و پيش داوري.
2. جالب نبودن بحث براي هر يك از طرفين يا گوش ندادن به سخنان يكديگر.
3. تسلط اندك هر يك از طرفين در پردازش و تجزيه و تحليل مطالب كه ناشي از توان اندك براي انديشيدن است.
4. فقدان يا كمبود شديد انگيزه براي دنبال كردن بحث.
5. ناتواني يا كم تواني در قدرت بيان يا نگارش.
6. حجب و حيا يا دخالت عواطف و هيجانها در كار.
7. ترس ضمني از يكديگر به هر دليل از جمله نداشتن وجوه اشتراك و همدلي.
8. نقش گروههاي غير رسمي و اعمال نفوذ آنان از پشت صحنه.
9. تجربه¬هاي قبلي افراد در خصوص موضوع مورد بحث از جمله عادات آنها به تعبيرهاي متفاوت از موضوعات واحد منجر مي¬شود.
10. ملاحظات سياسي، مسلكي و عقيدتي.
11. اجتناب از تعارض و تضاد.
12. تلقي بحث به عنوان صحنه اي سرشار از «برد و باخت» و ترس از شكست در اين مبارزه.
13. احساس فشار زمان يا نوعي فشار دروني يا خارجي مبني بر اينكه بايد هر چه زودتر گفتگو يا ارتباط به پايان برسد.
14. تفاوت پايگاه اجتماعي طرفين ارتباط و مقاومتهاي مربوط به آن يا مقاومت به طور كلي.
15. فقدان بازخورد يا تاثير و تاثر جدي.
16. قضاوت ارزشي هر يك از طرفين از جمله ملاحظات هر كدام و انتظارات آنان از يكديگر.
******************** پایان**