'گفتار چهارم

[آرمانخواه]

ابتدا مروری دارم بر متن حق خدا بر انسان و حق انسان بر خودش آز دیدگاه رساله حقوق امام سجاد (ع) :
و اكبر حقوق الله عليك ما اوجبه لنفسه تبارك و تعالى من حقه الذي هو اصل الحقوق ومنه تفرع ؛ ثم (ما) اوجبه عليك لنفسك من قرنك الى قدمك على اختلاف جوارحك .
ترجمه : بزرگترين حقوق خداوند بر تو حقيست كه آن ذات مقدس به عنوان حق خود رعايت آنرا برتو واجب نموده است ؛ حقـي كه اصل حقوق است و از آن حقـوق ديـگر منتشر ومتفرع ميشود و در درجه دوم حق خودت بر خودت ميباشد ؛ كه اين حقوق از فرق سر تا كف پاي ترا شامل ميشود .
و اما حق نفسك عليك فأن تستوفيها فى طاعـة الله ؛ فتـؤدى الى لسانـك حقـه و الى سمعك حقه و الى بصرك حقه و الى يدك حقها و الـى رجلك حقهـا و الى بطنـك حقه و الى فرجك حقه و تستعين بالله على ذلك .
ترجمه : اما حق خودت بر خودت آنست كه از تمام قوه و نيروي خداداديت ؛ استفـاده كني و خودت را در مسير طاعت خداوند قرار دهي ؛ پس ادا نمائي حق زبانت را و حـق گوشت را وحق چشمت را و حق دستت را وحق پايت را و حق شكمت را و حق عورتت را و در اداي اين حقوق از خدا كمك بخواهي و به او اتكاء كني .

و اما حسب فضای تالار گفتار چهارم را به " حق زن بر شوهر " اختصاص می دهم . امید آنکه دوستان همدرد در شرح این نوشتار نیز مانند گفتار نخست ، این نوشته را مدد رسانده و بسطی داده و غنایش بخشند . از یکایک متشکرم .
- حق زن بر شوهر .
و أما حـق رعيتك بملك النكاح فـأن تعلـم إن الله جعلهـا سكنـا و مستراحـا و انسـا و واقية ؛ و كذلك كل واحد منكما يجب ان يحمد الله على صاحبه و يعلم أن ذلك نعمــة منه عليه و وجب ان يحسن صحبة نعمة الله و يكرمها و يرفــق بها و إن كان حقك عليها اغلظ و طاعتك بها الزم فيما احببت و كرهت ما لم تكن معصية ؛ فإن لها حق الرحمة و المؤانسة و موضع السكون إليها قضاء اللذة التى لابد من قضائها و ذلك عظيم ؛ و لا قوة الا بالله .
ترجمه : اما حق كسي كه به جهت ازدواج رعيت تـو حساب مي شـود؛ بر تو آنست كه بداني؛ خداوند متعال قرار داده است اورا تسكين دهنده و آرامش بخشنده و نگهدارنده و انيس براي تو؛ پس بر هردو نفر شما واجب است كه قدر اين مصاحبت را بدانيد و از خداوند متعال به خاطر اين نعمت تشكر نمائيد ؛ زيرا كه ايـن نعمت از ناحيـه اوست و واجب است كه با نعمت خداوند بديده تكريم و احترام نگاه شـود و با مهرباني و لطف و خوشروئي با آن برخورد نمائيد . گرچه كه شوهر را بر زن حق بزرگيست و اطاعت زن از شوهرش واجب است تا وقتي در آن معصيت خداوند نباشد ؛ اما زن نيز بر شوهر حقوقي دارد كه بايد رعايت نمايـد پس بر شوهر است كه با همسر خويش مهربان بوده و با او انيس و همدم باشد . زيرا به خاطر لذتي كه از زندگي با زن خويش ميبرد بر او واجب است كه حق اين لذت ادا كند و اين حق حق بزرگي مي باشد و قوتي نيست مگر به قوت خداوند متعال .

[setareh]

سلام:
ضمن تشکر از ارسالهای پر محتوا و سازنده ی شما .

مساله ی مهم ،رعایت حرمتها و حفظ کرامت انسانی طرفین از سوی یکدیگراست .دین اسلام در حرم امن خانه ،زن و مرد را حامی و محافظ و پوشنده عیوب و نیز مایه ابرو وزینت یکدیگر معرفی می کند .

«وشما ای بندگان ،اگر در مرامتان احسان و گذشت و تقوی را پایه عمل و رفتار خویش قرار دهید ،پس خدای مهربان ،کار شما را بدون پاداش نمی گذارد و از انچه انجام می دهید اگاه است.»

براستی دختران و پسران ما تا چه حد به حق و حقوق زن و شوهر نسبت به هم اگاهی دارند ؟ حال به هر دلیلی اگر این حق و حقوق مورد بی توجهی قرار گرفت ، چه باید بکنند ؟اگر یکی از انها از انجام وظایف خود کوتاهی کرد دیگری چگونه برخورد نماید ؟

اسلام توجهات و عنایات خاصی به زن در محیط خانواده دارد .من الجمله مسئله ی استقلال مالی :
در اسلام روابط مالی زوجین کاملا روشن و تامین تمامی مایحتاج خانواده و فرزندان بر عهده ی مرد است و زن در عین اینکه از نظر مالی استقلال دارد ،هیچگونه مسئولیت مالی در قبال فرزندان و خانواده نداشته ،مضافا اینکه تدارک نفقه و تمامی لوازم و مایحتاج او هم بر عهده ی شوهر است و او نیز از حق مهریه برخوردار می باشد . و نکاح هیچگونه اشتراکی را درجهت مالی برای زن ایجاد نمی کند .مگر اینکه از باب تفاهم و همدلی بخواهد تامین بعضی از هزینه ها را به عهده بگیرد . همه این توجهات و عنایات اسلام به زن در محیط خانواده :از ان جهت است که :
اولا :همسر در خانه ی زوج از اسایش لازم و کسب فضایل مادری و همسری بر خوردا ر باشد ،تا بتواند منشاءسکونت و ارامش برای همه افراد خانواده قرار گیرد .
ثانیا : به مسئولیت عظیم تعلیم و تربیت فرزندان انگونه که شایسته فرهنگ اسلامی است بپردازد .زیرا مادر بخواهد و نخواهد مربی و معلم است و حسن فاعلی او در تدبیرامور زناشویی بسان جهاد در راه خدا از اهمیت بسزایی برخوردار است و نقش محوری او همانند کارگردانی است که اشخاص را در صفحه زندگی به کارهای مخصوص خود می گمارد.

در کنار این توجهات که نسبت به زن معطوف داشته وظایفی بر دوش زن نیز نهاده !
انان که با ارائه ارزشهای عملی و رفتاری شایسته، به خوبی وظایف محوله خویش را انجام می دهند و بواسطه ی حفاظت و مراقبت خویش نسبت به اسرار و حقوق خانواده خصوصا در غیاب همسران -که گردانندگی زندگی مشکل تر می گردد ،حافظ حدود احکام الهی هستند ،ایشان از بالاترین مقامها برخوردارند و طبق بسیاری از روایات برای انان اجر و منزلتی مشابه اجرو مقام شهید قرار داده است .

روزی خانمی از حقوق شوهراز حضرت رسول سوال کرد :
حضرت فرمودند :شب را سپری نکند الا این که شوهرش را راضی کند .
خانم سوال کرد :حتی اگر ستم روا دارد ؟
حضرت فرمود : ولو اگر ظالم باشد حق او گردن زن این است که زن اورا راضی کند .