تحليل رفتار متقابل

[baby]

I'm Ok.................. you are Ok

تحليل رفتار متقابل يک تئوري روان‌شناسي است که توسط دکتر اريک برن در سال 1950 ميلادي ارايه گرديد و به لحاظ کاربرد آن در حل مشکلات احساسي و رفتاري، مورد قبول جامعه روان‌شناسي قرار گرفته و تدريجاً در زمينه‌هاي مشاوره، روان‌کاوي، گروه درماني، مديريت، جامعه‌شناسي، توسعه سازماني و آموزش، نظريه‌هاي جديدي ارايه نموده و گسترش پيدا کرده است. ابهام و پيچيدگي در مفاهيم، تخصصي بودن و زمان طولاني درمان در ديگر روش‌هاي روان درماني باعث شد تا تحليل رفتار متقابل با مفاهيم اساسي و واژه‌هاي ساده سريعاً جايگزين روش‌هاي روان درماني قديمي گرديد. به همين جهت تحليل رفتار متقابل عموميت يافته و هر جا که انسان‌ها حضور داشته و با يکديگر ايجاد رابطه مي‌نمودند کاربرد عملي پيدا کرد و ابزاري براي تغيير و حل مشکلات قرارگرفت. تحليل رفتار يک مکتب علمي کاربردي مي‌باشد که در آن از به کار بردن مفاهيم پيچيده اجتناب شده است و نظريات آن به صورتي مطرح شده‌اند که به راحتي مي‌توان آنها را مشاهده و تجربه نمود.

در تحليل رفتار متقابل نقش محيط و ارتباط اجتماعي از اهميت فراواني برخوردار است با اين حال نهايتاً افراد خود مسؤول زندگي و رفتار خود هستند و فرد بايد اين مسؤوليت را پذيرا باشد و به نقش خود در زندگي بيشتر از هر عامل ديگري توجه نمايد.

تحليل رفتار متقابل به روابط و مشکلات دروني شخص و رابطه انسان‌ها با يکديگر توجه خاصي دارد و اعتقاد بر اين است که اگر افراد با يكديگر روابط سالم، صميمانه و صادقانه داشته باشند و آن را جايگزين روابط مخرب، منفي و تحقير‌آميز نمايند قادر خواهند بود که از فشار‌هاي رواني خود و ديگران بکاهند و از زندگي لذت بيشتري ببرند.

تحليل رفتار متقابل در عين سادگي اين توانايي را دارد تا افکار و احساسات پيچيده، سردرگم و پريشان شخص را سامان بخشد تا فرد با تفکيک و سازماندهي افکار و احساسات، شناخت بهتري از خود به دست آورد و در نتيجه با آگاهي بيشتر به نقاط ضعف و قدرت خود، رفتارهاي سالم و سازنده‌اي را اختيار نمايند، انسان را توانمند مي‌سازد که در بحران‌هاي روحي- رواني خود قادر به تجزيه و تحليل مشکل و حل آن باشد. همچنين تحليل رفتار متقابل اين امکان را فراهم مي‌آورد که ساختار شخصيت را به صورت نمودارهاي شخصيتي ترسيم نمود، به طوري‌که هر فرد آشنا با اين روش با ديدن نمودار مي‌تواند به ساختار شخصيتي و روابط متقابل فردي که نمودار آن ثبت شده پي‌ببرد.

امروزه متخصصين تحليل رفتار متقابل مي‌توانند ادعا کنند که با استفاده از روش‌هاي کاربردي و زبان تازه‌اي که براي روان‌شناسي ابداع شده دامنه آن به علوم اجتماعي، آموزشي، مديريت منابع انساني، ساختارهاي سازماني، روانکاوي و گروه درماني کشيده شده است. بدين ترتيب پويايي تئوري تحليل رفتار آن را متمايز از ديگر مکاتب قرار داده است.

اساس نظريه اوليه تحليل رفتار متقابل، بر پايه حالت‌هاي شخصيتي ارايه گرديده، اريك برن اين حالت‌هاي شخصيتي را در سه بخش «والد»، «بالغ»و «كودك» معرفي نمود كه شامل نوعي نظام به هم پيوسته فكر كردن، احساس كردن و رفتار كردن است؛ در مرحله دوم و در تكامل نظريه، تحليل رفتار متقابل يعني رابطه بين افراد مورد توجه و بررسي قرار گرفت و براساس واكنش‌هاي همزمان رواني و اجتماعي و تبادل رابطه‌هاي متقابل طبقه بندي و ارايه گرديد.

در مرحله سوم با مشاهده رابطه‌هاي پنهان و دو سطحي در ارتباط‌هاي متقابل، بازي‌هاي رواني كه بين افراد در جريان است كشف گرديد و پيش بيني نتيجه نهايي اين گونه بازي‌هاي رواني مشخص و تعريف شد.

چهارمين مرحله رشد و تكميل نظريه تحليل رفتار متقابل، تحليل زندگي نامه يا نمايش‌نامه زندگي است كه به بازي‌هاي رواني مشابهي كه مردم بارها آن را تكرار مي‌كنند مي‌پردازد. اين طرح كلي، شيوه زندگي افراد را تعيين مي‌نمايد و ساختار نمايش‌نامه زندگي هر کس را مشخص مي‌کند.

با دستيابي به نظريه تحليل رفتار متقابل مي‌توان به شناخت مشكلاتي كه در افراد موجب عدم تعادل در ساختار شخصيت و ارتباط با ديگران و تكرار بازي‌هاي رواني و نمايش‌نامه زندگي مي‌گردد دست يافت و راه كارهاي تغيير و درمان آنها را كشف و ارايه نمود.

درمانگرهاي نوگرا در تحليل رفتار متقابل، با ارايه نظريه‌ها و روش‌هاي جديد و اقتباس از نظريه‌هاي ديگر، به نوعي مكتب رواني درماني اقتضايي دست يافتند كه در درمان و تغيير رفتار بسيار مؤثر و كار آمد بوده است.

اصلي‌ترين كاربرد تحليل رفتار متقابل در انسان‌ها، ايجاد شناخت رفتاري، احساسي و ذهني است كه سه جنبه مهم شخصيت است. با كمك تحليل رفتار و به منظور كسب معرفت از شخصيت بالقوه و كشف جايگاه واقعي خويشتن، تغيير در ساختار شخصيتي كاملاً امكان پذير مي‌گردد.

در تحليل رفتار متقابل هرتغيير رفتاري يا احساسي در مرحله اول با بينش منطقي شروع مي‌گردد كه در واقع شناخت مجموعه نقاط ضعف و قوت رفتار، تفكر و يا احساس فرد است و پس از پذيرش منطقي آن، توسط حالت‌هاي شخصيتي، درك احساسي جهت تغيير نهايي حاصل مي‌شود. مهم‌ترين عوامل كمك كننده براي قبول و پذيرش تغيير در نظريه تحليل رفتار متقابل شفاف بودن، عامل بودن؛ و انعقاد قرار داد براي تغيير در خويشتن است كه قرار داد توسط خود درمان جو و يا بين او و درمانگر تعيين مي‌شود.



http://arbasi.wordpress.com/iptta3/

[ani]

تحلیل رفتار متقابل یک شگفتی است و تجربیات شگفت انگیز از زمینه های خود آگاهی و خودشناسی و خود روانکاوی که جدا باید به همه توصیه شود .

تحلیل رفتار متقابل مجموعه ای از مهارتهاست و تکنیک ها .

در تحلیل رفتار متقابل متوجه می شوی پروفسور کوچولویی با تو زندگی می کند که می تواند نقش سازنده و یا غیر سازنده داشته باشد
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که بیسکویت شکسته جمع نکنی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که مکالمه ذهنی نداشته باشی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که با مهارت و بهره گیری از قصد از قافله ی زندگی عقب نمانی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که پذیرا باشی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که عاشق باشی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که تو همیشه هزاران فرصت داری که چگونه می توانی از فرصت هایت استفاده کنی و کدامین راه را انتخاب کنی و کدامین تصمیم . حتی اگر اشتباه کردی مهم نیست، مهم این است که تو باز هم فرصت داری که تصمیم بگیری و انتخاب کنی و ............و از جایگاه آگاهی مسیرهای زندگی ات را انتخاب کنی و ...............
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که دست از الودگی های خود برداری
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که تاثیر گذار باشی و موثر
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که با کودک آزرده درونت آشتی کنی و او را در آغوش بگیری و از سر مهر و دوستی کنترلش کنی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که پیش نویس زندگی ات هر چه که باشد تو قادری آن را کنترل کنی و قادر خواهی بود که پیش نویس اطرافیانت را متوجه شوی و به آنها کمک کنی تا در پیش نویس های خود سر نخورند و....
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که بالغ بودن به لنگهای دراز و ادعای بالغ بودن نیست
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که تو خود صاحب تفکر و ارزش هستی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که وارد هر بازی نشوی و با هر انسانی هر جور که دلت خواست بازی نکنی .و..
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری تعهد و مسئولیت چیست
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری معنای واقعی آنچه را که نمی دانستی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری بی رودربایستی برای روابطتت قراردادهای ریز و درشت بنویسی و هر از گاهی آن را مدیریت و بازبینی کنی و....
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که بخش سازنده ی مثبت خودت را فعال کنی .
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری کار گروهی کردن را
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیزی عاشقانه و بدون چشمداشت در خدمت همنوع باشی
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که هر لحظه نیاز به تغییر داری و تغییر عادات کار چندان سختی نیست .
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که چگونه از اعماق وجودت زندگی را عاشقانه در لحظه لحظه تجربه کنی .
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که ترس هایت چیست ؟ باید چگونه با آن ها رو به رو شوی و....
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که انسانها ( هیتلر - چرچیل - یزید و شمرو.... ) از جایگاه بالغ قابل درک شدن هستند و....و همه خوب هستند I'm Ok.................. you are Ok
چرا که گوهر وجودی همه ی انسانها خوب است . پس دست از قضاوت کردن و برچسب زدن و ....بر می داری
در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که زندگی زیباست واقعا زیباست و تو یکی از بی نهایت شگفتی های این زیبایی هستی و در کنار سایر زیبایی ها . حتی اگر تو آن روی سکه ی این زیبایی ها را دوست نداشته باشی و.....

در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که ذهنت با چرا و چگونه و پرسش اشتی کند و رسیدن به پاسخ کار سختی نخواهد بود
ووووو........................................ ...........................................





در باب تحلیل رفتار متقابل هر آنچه گفته شود کم است چرا که تجربه عینی با نقل قول کاملا متفاوت است .

[baby]

با تشکر از آنی عزیز
اتفاقا وقتی درحال ایجاد این تاپیک بودم به شما فکر می کردم و از اونجائی که بنظر من بیشترین مطالعه در این زمینه از آن شماست و از اون مهمتر تجربیاتی که در زمینه تحلیل روابط دارید ، پیشنهاد میکنم یه بخش در تالار با همین عنوان و با سرپرستی شما ایجاد بشه و به دو صورت تئوری و کارگاهی در این مقوله کار بشه.

[shirin joon]

سلام به بي بي عزيز و آني عزيزم ...
اين بحث واقعا خوبيه ... و پيشنهاد بي بي در لزوم تشكيل يه بخش در تالار با اين موضوع. بسيار عاليه....
آني عزيز و بي بي عزيز هردو شما ميتونين بصورت كارگاهي در اين باره به بچه ها كمك زيادي بكنين يكي اش من....
آني اين جمله ات منو به فكر برد...
"""در تحلیل رفتار متقابل یاد می گیری که مکالمه ذهنی نداشته باشی """
ميشه در موردش توضيح بدي...
من هميشه با يه نفر در درون خودم درگيرم .... صداش خيلي واضحه هميشه يه نفر هست كه نميدونم چرا احساس ميكنم نفر سومه!!! نه دوم... مكالمه ذهني منظورت همينه؟؟؟؟
يا اينكه منظورت اينه كه در حل هرمشكلي خودت يه طرفه به قاضي نري و موضوع رو با ذهن خودت حل نكني بلكه با "بيان" اين موضوع و با طرف حقيقي "مقابلت" اين موضوع حل بشه؟
ممنون از هردونفرتون....
اگه قراره بهم نكته اي رو يادآور بشين منتظرم... يا اگه اشتباه ميكنم بهم گوشزد كنيد مرسي.

[ani]

سلام شیرین جان

منظور از مکالمه ذهنی چیست ؟

فرض کن من به تو تلفن تو پاسخ نداده ام و گوشی را بر نداشته ام .( نکته در اینجا نیاز به زمان هست تا تو واکنش مرا در رابطه بعد از طی زمان لازم ببینی و صدایم را بشنوی مثلا اگر زمان طی شود تو از من دلیلی که می شنوی این خواهد بود که من گوشی ام را جا گذاشته بودم و این توضیح کاملا صادقانه است )

تو با خودت شروع به مکالمه ذهنی می کنی

می گویی : آنی تلفن را چرا جواب نداد ؟ یعنی میس کال مرا ندید ؟ ! حتما آن روز که به خانه اش رفتم از من دلخور شده ! من که حرفی به او نزدم !شاید وقتی به او گفتم : چاق شده ای او ناراحت شده . شاید از اینکه مرغ را بادست خوردم ناراحت شد . ....اصلا من از اول می دانستم که با این دختر نباید معاشرت کنم . باید همان روز رابطه ام را با او قطع می کردم . .....این دختره نمی فهمد که من کاری نکردم . من که منظوری نداشتم . واقعا این موجود غیر قابل تحمل است . باید زودتر از این ها می فهمیدم و او را از زندگی ام بیرون می کردم . هرگز حاضر نیستم قیافه و شکل و شمایلش را ببینم . من چقدر بدبختم . من که برای تولدش آن میهمانی را راه انداختم و....

( می بینی یک مسئله کوچک با مکالمه ذهنی چه بلایی به سرش می آید ؟!)

نهایتا با مکالمه ذهنی سه نتیجه را تجربه خواهی کرد ( به جای آنی می تواند همسر - فامیل همسر - رئیس - همکار و پدر و مادر یا ....باشد)

http://www.hamdardi.net/printthread.php?tid=12849
1-من خوب هستم - او بد است.
2- من بدهستم _او خوب است .
3- من بد هستم - او بد است .

به این کار می گویند مکالمه ی ذهنی . وقتی که از یک مسئله کوچک یک حکایت و دلخوری بزرگ و یا عدم باور و ...( کلا احساسات بد و منفی ) را تجربه می کنیم .

در ضمن به یاد داشته باشیم که مکالمه ذهنی معمولا حاوی بار منفی از انرژی است که این انرژی منفی هم ما را آزار می دهد و هم بر روی رابطه سالم تاثیر منفی می گذارد . و طرف مقابل ناخود آگاه در مسیر افکار منفی ما قدم بر می دارد و چه بسا در پاره ای از موارد کلید بازی ها در اینجا خورده می شود و ...........

راه حل چیست ؟

با طرف مقابل از جایگاه بالغ وارد مکالمه بشویم و هر آنچه که در ذهن داریم با وی به شکل محترمانه و به دور از فضای احساس ( این مکانی - این زمانی ) مطرح کنیم . در بسیاری از موارد اگر بلد باشیم که چگونه و از چه جایگاهی صحبت کنیم ( در میانه ی گفتگو اقدام به شیفت ناخواسته در حالت کودک یا والد نشویم ) مسائل قابل حل و درک است و در نهایت با گفتگو ی سازنده مسائل حل خواهد شد و در صورتی که به نقطه تفاهم نرسیم می توانیم در حالت پذیرش فرد - موضوع -شرایط قرار بگیریم و وارد مرحله ی تصمیم گیری بشویم

که در این مرحله از جایگاه

من خوب هستم - تو خوب هستی

طرف مقابل را رد می کنیم
طرف مقابل را قبول می کنیم و جایگاهی خاص برای نوع ارتباط و میزان آن قائل می شویم
طرف مقابل را انتخاب می کنیم .

توجه :
این توضیحات بسیار مختصر و کوتاه است . هر جمله ای که از آن به عنوان کد استفاده شده با حالات درونی در اندازه های گسترده تر مرتبط است و .....
هر گفتگویی از جایگاه بالغ نیست و کاملا تکنیک و مهارت آموزشی می خواهد تا فرد بتواند دست کم برای یک دقیقه در حالت بالغ باقی بماند عوامل بسیاری در شناسایی حالات نفسانی اهمیت دارند و تفکیک آنها از حالات شخصیتی نیز بحثی است جداگانه و هر احساس بد و خوبی هم کار کودک نیست . شناسایی حالات نفسانی کاری بسیار دقیق است که باید همراه با زبان بدن و....شناسایی شود .



و اما نفر سومی که همراه توست



لطفا با ذکر مثال مستقیم و کامل از خودت بگو .این نفر سوم چه حرفهایی دارد و چه احساسات - افکار و اعمالی را در زمان حضورش تجربه می کنی تا بتوانم توضیح بدهم .

در ضمن بضاعت دنیای مجازی برای آموزش این مفاهیم بسیار اندک است . چرا که در این مباحث جنبه های عملی و دیداری و بازی ها و....نقش مهمی دارند .

[ani]

و اما در باب پیش نویس

پیش نویس یک کتاب قطور نوشته شده است که نویسنده ی آن کودک است با دیدگاه و برداشتها و زاویه دید و تحلیل و اطلاعات کودک .

نوشتن پیش نویس زندگی از زمان بار داری مادر نوشتنش آغاز می شود و شامل حال مسائل بزرگ و کوچک است. و نوشتن پیش نویس تا سن 12 سالگی ادامه پیدا می کند و از 12 سالگی تا 16 سالگی مورد بازبینی کودک قرار می گیرد و مابقی عمر ما تحت تاثیر پیش نویس عمل می کنیم و....

گاهی ما کاملا بر اساس پیش نویس حرکت می کنم و گاه در همین باز بینی تصمیم می گیریم که ضد پیش نویس عمل کنیم .

مثال دو برادر در محیط یک خانه زندگی می کردند مادرشان وقتی این دو پسر شیطنت می کردند به آنها می گفت : شما بالاخره از دیوانه خانه سر در میاورید

یکی از این برادرها در بزرگسالی دکتر روانشناس شد و دیگری بیمار روانی

این مثال کاملا نمودار مشخص از نوشتن پیش نویس و درک دو بچه در یک محیط زندگی است .

خیلی از بچه ها در دوران تحصیل مدرسه شاگردان خوبی هستند و خوب درس می خوانند اما به بزرگی که می رسند برای کنکور و ...موفق نیستند در اصل این افراد ضد پیش نویس عمل کرده اند

و همینطور افرادی که در دوران مدرسه شاگرد خوب و فعال نیستند اما در دوره ی دانشگاهی و پس از آن یکباره خوش می درخشند این هم نموداری از ضد پیش نویس عمل کردن است .

به هر حال کنترل پیش نویس عملیاتی است و با کمی تکنیک و مهارت عملی است .

اما چه زمانی در پیش نویس سر می خوریم ؟

زمانی که امنیت های ما دچار آسیب و فشار بشود و هر چه میزان فشار بیشتر باشد فرد با عمق و سرعت بیشتر به درون پیش نویس سر می خورد و تصمیم گیری ها تحت تاثیر پیش نویس ها قرار می گیرد .

[raha]

خانوم آنی
نوشته هاتون هر سطرش یه درسه.... و بسیار ارزشمند.
ممنون که اطلاعات ارزشمندتون رو در اختیار ما قرار می دید و با تشکر از BABYعزیز به خاطر این پست مفید.

[ویدا@]

با سلام

به روز رسانی این تاپیک و بحث های مفید

با تشکر