قواعد رفتار بی خطر با جنس مخالف....

[ویدا@]

در مورد ارتباط میان دختر و پسر المثلی وجود دارد که دختر را به پنبه و پسر را به آتش مانند می کند که بدون شک در صورت نزدیک شدن آن دو به یکدیگر، پنبه شعله ور می شود. این ضرب المثل به عنوان یک گزاره ی رفتاری و یک الگوی اجتماعی در میان افراد جامعه وجود دارد. خانواده ها با این گزاره رفتاری به تربیت و خط دهی فرزندان اهتمام می ورزند، در حالی که این سخن به معنای نادیده گرفتن اراده و اختیار انسان و پایین آوردن شخصیت والای انسانی افراد در حد جمادات است که امری غیر صحیح و به دور از دلیل می باشد. آنچه مهم می نماید این است که باید رفتار ها و ارتباطات دارای مرز و همراه با رعایت اصول برخاسته از شرع باشد که در این فرض، ارتباط هیچ منعی ندارد.

در تربیت فرزند مهم این است که معرفت بخشی مناسب و به جا انجام پذیرد، یعنی والدین باید تلاش کنند نوجوان و جوان خود را در خود نگهداری، بصیرت لازم ببخشند، یعنی لازم است والدین علت نهی و یا امر خود را در مورد رفتار های مختلف بیان کنند تا فرزند در یک سردرگمی تربیتی قرار نگیرد، امری که در موارد مختلف مورد اهتمام قرآن کریم بوده و به عنوان اصلی متقن مورد اشاره قرار گرفته است. قرآن در هر زمینه ای نخست معرفت بخشی می کند و در مرحله ی بعد حکم خاص آن را بیان می نماید.

در نتیجه لازم است برای ساختن جامعه ای سالم و متعادل در وهله ی اول به افراد شناخت و بینش رفتاری صحیح داده شود تا رفتار ها کورکورانه و آسیب پذیر نباشد.

دختر و پسر هر یك در مقابل جنس مخالف باید چه رفتاری داشته باشند؟

سعی كنیم واقعیت جنس مخالف را بشناسیم

بسیاری از دختران تصوراتی بسیار ایده‎آل و تخیّلی از جنس مخالف در ذهن خود می‎پرورانند. از نظر روان‎شناسی این یكی از اشتباهات رایج بین انسان‎ها، بالخصوص نوجوانان و جوانان است كه باید از چنین تفكری اجتناب كنند. بنابراین در مورد جنس مخالف نباید دچار تفكر افراطی شد.

هیجانات خود را در برخورد با جنس مخالف كنترل كنیم

ما باید سعی كنیم به طور كلی بر هیجانات خود در زندگی غلبه كنیم و رفتارهایمان را عاقلانه ارادی و با دلیل انجام دهیم. یكی از هیجاناتی كه در این مورد باید رعایت شود این است كه از خجالت‎زدگی در برابر آنان خودداری كنیم و با جایگزین ساختن حیا، به جای خجالت و رعایت حدود شرعی و اجتماعی می‎توان رابطه صحیحی با جنس مخالف ایجاد نمود. یكی دیگر از هیجاناتی كه در برخور دبا جنس مخالف باید كنترل شود «ترس» است. برخی از دختران از پسرانی كه در راه مدرسه و یا محل می‎بینند می‎ترسند و همین ترس موجب برخی از لغزش‎ها می‌شود.

یكی از مهم‌ترین نشانه‎های رشد اجتماعی هر فرد شناخت حدود رفتار خود با افراد مختلف است. باید دانسته كه با هر فردی تا چه حدی می‎توان نزدیك شد و راجع به مسائل مختلف به گفت‌وگو پرداخت

برخی دیگر از دختران از این‌كه پسری به او و یا خانواده آن‌ها آسیبی برساند می‎ترسند و ممكن است به همین دلیل به برخی از خواست‎های پسر پاسخ گویند. ترس در هر صورت مشكل‎آفرین است. اوّلاً باید بدانیم جنس مخالف ترسی ندارد و بخصوص اگر با تهدید روبرو شدیم می‎توان با شجاعت تمام در مقابل آن ایستاد.

حدود رفتار اجتماعی با جنس مخالف را بشناسیم

یكی از مهم‌ترین نشانه‎های رشد اجتماعی هر فرد شناخت حدود رفتار خود با افراد مختلف است. باید دانست كه با هر فردی تا چه حدی می‎توان نزدیك شد و راجع به مسائل مختلف به گفت‌وگو پرداخت.

دختر خانمی كه در یكی از شهرهای كوچك به یكی از پسرهای محله نامه‎ای داده بود، در پی یك اختلاف خانوادگی متوجه می‌شود آن پسر، نامه را در پانصد نسخه تكثیر و در سطح شهر پخش كرده است. این دختر خانم امروز حتی از خانه نمی‌تواند خارج شود زیرا همه به او بدبین هستند. این مورد و مواردی از این قبیل نشانگر آن است كه عدم رعایت حدود رفتاری با جنس مخالف تا چه حد می‌تواند زیانبار باشد.

بنابراین، ملتزم شدن زنان به دستورات و قوانین حكیمانه الهی بهترین عامل حفظ شخصیت و مصونیت آنان از سقوط و انحراف می‌باشد كه در زیر به اختصار بررسی می‎كنیم.

پرهیز از تحریک و جلوه گری



خداوند در قرآن كریم می‌فرماید: «(زنان) هنگام راه رفتن پاهای خود را به زمین نزنند تا زینت پنهانشان معلوم شود و صدای خلخال كه برپا دارند به گوش رسد».¹

این آیه مباركه، زنان را از حساس نمودن مردان و جلب نظر آنان به زینت‎های پنهان نهی می‎كند تا سبب تحریك غریزه‎ی آنها نشود.


هم‌چنین در خطابی به زنان پیامبر ـ صلّی الله علیه و آله ـ می‌فرماید: «ای همسران پیامبر، شما هم‌چون زنان معمولی نیستید اگر تقوا پیشه كنید، پس به گونه‎ای هوس‎انگیز سخن نگویید كه بیماردلان در شما طمع كنند، و سخن شایسته بگویید.» ²

حضرت علی ـ علیه السّلام ـ در نهج‌البلاغه بیان شیوا و جامعی در این زمینه دارد و روش برخورد اجتماعی دختران و زنان را روشن می‌كند و می‌فرماید: زنان و دختران مؤمن باید سه صفت را كه برای مردان بد است داشته باشند: تكبر، ترس، بخل

تكبر: یعنی در مقابل نامحرم با قاطعیت و وقار صحبت كنند و از حرف زدن باعشوه و تبسم كه دیگران را تحریك می‌كند، بپرهیزد؛

ترس به این معنی كه: بترسد از تنها بودن و تنها ماندن با شخص نامحرم.

بخل: یعنی در حفاظت مال خود و شوهر، كمال دقت و وسواس را بخرج دهند و امانت دار اموال همسر و خانه و پیام‎آور قناعت و صرفه‎جویی باشند. ³

با بررسی موارد متعددی از آسیب‎های اجتماعی كه متوجه زنان و دختران می‌شود درمی‎یابیم كه تحریك و جلوه‎گری زنان موجب پیدایش آن آسیب‎ها شده است.

حفظ عفت و حیا

عفت و حیا برای زن سرمایه ارزنده‎ای به شمار می‎آید و بزرگ‌ترین مانع برای فریب و لغزش و انحراف زن است. عفت و حیا از خصوصیات روحی زن و سرمایه سلامتی اخلاقی و روانی او و حتی موجب سلامت جامعه و پاكدامنی مردان است.

از این روی، امام صادق ـ علیه السّلام ـ می‌فرمایند: «حیا ده سهم است كه نه سهم در زنان و یك سهم در مردان است.» ⁴ و در روایت دیگری می‌فرماید: ؛ كسی «لا ایمانَ لمن‏ْ لاحیاء لَهُ كه حیا ندارد ایمان ندارد.» ⁵


در فرموده‎ای از امیر مؤمنان ـ علیه السّلام ـ نیز می‎خوانیم: «الحیاءُ ثمره العِفّه؛ حیا میوه پاكدامنی است.» ⁶

هنگامی كه به هر علّت پاكدامنی فرد كم شود شرم و حیای او نیز كاسته می‌شود. بنابراین زنان و دختران بایددر جامعه و بیرون منزل، باوقار و عفاف و متنانت ظاهر شوند و در عین رسیدگی به كار و تحصیل خود، به گونه‎ای رفتار نمایند كه ازنگاه‎های آلوده دور بوده، سبب تحریك و جلب توجّه شهوانی دیگران نشوند

پرهیز از خوش‎باوری ساده‎لوحانه

زن دارای حسن نیت و خوشبینی است و این خود حكایت از فطرت پاك و خداآشنایی او دارد. این خوش‎بینی و زودباوری زن گاه سبب می‌شود كه اگر از سوی غریبه‎ای به وی اظهار علاقه شود بدون تردید در صداقت اظهار كننده، آن را باور كند.

در حالی كه اكثر علاقه و محبت‎هایی كه از طرف افراد بیگانه به زن می‌شود جنبه فریب و سودجویی دارد و باصداقت و خیرخواهی همراه نیست. گزارش‎ها نیز حاكی از آن است كه لغزش و انحراف اغلب دختران و زنان به علّت كمبود محبت و فریفته شدن به محبت‎های دروغین بوده است.

بنابراین وظیفه زن است كه وجود ظریف و حساس خویش را از این سبب دور بدارد و به اظهار علاقه‎ها و وعده‎های افراد بیگانه خوشبین نباشد و میان آنان و خویش، حریم پاكی را حفظ كند تا از زیان‎های پرفریب بوالهوسان مصون بماند.


امتناع از خلوت كردن با فرد نامحرم



دختر و زن جوان باید حریم محرم و نامحرم را حفظ كند و از توقف در محل خلوت با فرد نامحرم پرهیز نماید. از این روی، در دیدگاه اسلامی قرار گرفتن زن و مرد نامحرم در یك اتاق كه در آن بسته بوده و عبور و مروری بر آن نیست حرام است هر چند آنان مشغول خواندن نماز، دعا، قرآن و.... باشند چرا كه خالق و آفریننده بشر می‎داند كه در چنین حالتی افتادن به دام گناه قطعی است مگر آن‌كه معجزه‎ای رخ دهد و از چندهزار نفر یك نفر پاك از این مهلكه بدر آید. هم‌چنین دختران جوان برای آن‌كه بتوانند خویش را از انحراف‎ها حفظ كنند لازم است:

از پوشیدن لباس‎های تنگ و چسبیده حتی در مقابل برادر و خویشان محرم نیز خودداری كنند.

با دوستان مؤمن و خوب رفت و آمد و مجالست كنند و از همنشینی با دوستان بی‎بندوبار و منحرف (هر چند از نزدیكان و خویشاوندان) اجتناب نمایند. از شوخی و خنده با نامحرمان خودداری كنند و هنگام سخن گفتن با آنان جدی و باوقار سخن بگویند.
تذكر: یكی از حكمت های اذن پدر برای ازدواج دختر این است كه پدران با تجارب، مهر و علاقه عاقلانه خود مانع فریب خوردن دختران توسط مردان بوالهوس می شوند.

قواعد رفتار بی خطر با جنس مخالف

[ویدا@]

قوانینی برای ارتباط با جنس مخالف


برخورد مبتنی برشناخت و احترام متقابل

انسانی كه برای انسانیت و شأن خود ارزش والایی قائل است، روابطش را با دیگران به گونه ای تنظیم می كند كه در آن احترام متقابل و ارزش گذاری متعالی و متعامل رعایت شده باشد.

چنین برخوردی زمانی ایجاد می شود كه انسان به نیازهای روانی خود در كنار نیازهای زیستی خویش توجه داشته باشد و نوع برخورد او با دیگران، بیشتر از سطوح بالاتر نیازها نشأت گرفته باشد. این نوع برخوردِ احترام آمیز، به دور از پرخاشگری، به دور از نیات سود جویانه و اندیشه های مبتنی بر سوء استفاده انجام می گیرد.

برخورد مبتنی بر حیا، نه شرم و خجالت

بهتر است در ابتدا به تفاوت دو اصطلاح " شرم " و " حیا " بپردازیم. شرم كه بیشتر مترادف با خجالت كشیدن و یا كناره گیری كردن است، اصطلاحی است ناظر بر ناتوانی انسان در یك برخورد اجتماعی. فردی كه دچار شرم است، در یك موقعیت اجتماعی خاص نمی تواند رفتار مناسب و مطلوب از خود نشان دهد.

اصطلاح دیگر حیاست. حیا ، یك صفت پسندیده اخلاقی است و آن عبارت است از خویشتنداری ارادی فرد در انجام اعمالی كه خلاف قاعده و شأن شرعی و عرفی باشد.

حیا در حقیقت نوعی توانایی است، در حالی كه شرم یا خجالت، نوعی ناتوانی به شمار می آید. انسان وقتی می باید سخنی را در مقابل جمعی بگوید، ولی خود را ناتوان از بیان آن می یابد، دچار شرم است؛ در حالی كه وقتی انسان تمایل دارد مثلاً نسبت به بزرگتر خویش از جمله پدر، مادر، معلم و یا مربی خود رفتاری مبتنی بر بی حرمتی نشان دهد و از عهده انجام چنین كاری نیز برمی آید، ولی به دلیل داشتن صفت حیا خویشتن داری كرده، آن را انجام نمی دهد، نوعی توانایی و قدرت را از خود به نمایش گذاشته است.

با این توصیف می باید برخورد مبتنی بر شرم و برخورد مبتنی برحیا با جنس مخالف را از یكدیگر تفكیك كنیم. برخورد مبتنی بر شرم برخوردی از روی ناتوانی است، در حالی كه برخورد مبتنی برحیا، برخوردی خویشتندارانه و ارادی است.

كسانی هستند كه در مقابل جنس مخالف دچار خجالت زدگی شده، از خود شرم افراطی نشان می دهند؛ دسته ای دیگر انواع برخوردهای اجتماعی بین دو جنس را می سازند. پسری كه به هنگام مواجهه با جنس مخالف دست و پای خود را گم می كند و نمی تواند بر اعصاب خود مسلط شود و یا دختری كه در مواجهه با جنس مخالف توانایی برخورد صحیح كلامی را از دست می دهد و نمی تواند مطالب را به درستی و مبتنی بر تفكر بیان نماید، مصداق چنین برخوردی هستند. چنین فرد یا افرادی از این ناتوانی به نوعی دچار آسیب خواهند شد.

پسری كه برای نشان دادن توجه خود به یك دختر، با موتور و یا ماشین از كنار او به سرعت می گذرد و او را دچار ترس می كند ، نشانگر رفتارهای پرخاشگرانه است. پرخاشگری نسبت به جنس مخالف می تواند مشكلاتی را در زندگی آتی انسان ایجاد كند

برخوردی به دور از اضطراب و هیجان

این نوع برخورد به صور مختلف مانند عصبانیت، سرخ شدن و بالارفتن ضربان قلب، عجولانه رفتار كردن و رفتار مبتنی بر ترس و یا خوشحالی افراطی دیده می شود. هیجان كه یك حالت برانگیختگی روانی است شامل تمامی مواردی كه نام بردیم اعم از ترس، خوشحالی، عصبانیت، عجله و امثال این هاست.

هر چند كه هیجانات اجزای لاینفك رفتار انسانی هستند ، ولی باید برای اتخاذ تصمیم صحیح و نشان دادن رفتار مناسب ، تحت كنترل در آیند.

برخورد با جنس مخالف به شكل هیجان زده، می تواند تصمیم گیری و نیز انجام اعمال صحیح ما را تحت الشعاع خود قرار دهد.

به طور كلی، توصیه روان شناسان به انسان، كنترل هیجان ها و حفظ خونسردی در تمامی موقعیت های زندگی است. این توصیه، از رفتار اجتماعی ما با جنس مخالف نیز جدا نیست.


برخوردی به دور از پرخاشگری

پرخاشگری ، تمایل و یا عمل فرد است در جهت آسیب زدن به یك شیء و یا شخص دیگر. برخی از برخوردهای بین دو جنس در جامعه ی ما از نوع برخوردهای پرخاشگرانه است.

پسری كه برای نشان دادن توجه خود به یك دختر، با موتور و یا ماشین از كنار او به سرعت می گذرد و او را دچار ترس می كند ، نشانگر رفتارهای پرخاشگرانه است.

پرخاشگری نسبت به جنس مخالف می تواند مشكلاتی را در زندگی آتی انسان ایجاد كند.


پرخاشگری كه سرچشمه ی آن یك تمایل درونی برای آسیب زدن می باشد، ممكن است به صورت اعمالی كه به نحوی فرد مقابل را ناراحت می كند و یا می رنجاند و نیز گفتن كلماتی كه به نوعی آزار دهنده است، تجلی داشته باشد.

گاهی برخی از افراد ، برخوردهای غیر عادی و ناپخته ای از خود نشان می دهند که به لحاظ فرهنگی، تحول هوشی و تحول شخصیتی، آنان را در سطحی بسیار پایین و مبتذلی قرار می دهد. متلك گویی، ایجاد مزاحمت های خیابانی و یا مزاحمت های تلفنی از جمله این نوع رفتارهای ناپخته است.


کناره گیری از معاشرت های افراطی

افراط در معاشرت ، معمولاً متأثر از فرهنگ غربی در زمینه ی ارتباط بین دو جنس می باشد . این رابطه بیشتر در میان خانواده هایی دیده می شود كه دارای یك فرهنگ منسجم و اصیل شرقی و اسلامی نیستند. اختلاط بیش از حد بین دختر و پسر پیش از ازدواج ، با توجیهاتی مانند زمینه سازی برای شناخت بهتر دو جنس از یكدیگر ، و یا زمینه سازی برای كسب تجربیات عملی برای انجام یك ازدواج موفق صورت می گیرد.

میهمانی ها، جشن تولدها، مراسم مختلف ورزشی و مسافرت های دسته جمعی كه معمولاً بستر و محمل چنین روابطی است، در میان این دسته از افراد به وفور دیده می شود. چنین اعمالی بدون توسل به عناصری از فرهنگ غرب اساساً امكان پذیر نیست و این نكته معمولاً مردم ما را دچار تعارض و آشفتگی می كند، زیرا یك فرهنگ در درون خود دارای انسجام است و ما نمی توانیم فرهنگ را به شكل مخلوط و بدون انسجام و برگرفته از جوامع مختلف به كار گیریم.

برخوردی در چارچوب ضوابط شرعی


رابطه دو جنس مخالف باید همواره در چارچوب ضوابط شرعی و با رعایت احکام نورانی شرع باشد . بدین معنا که بسیاری از روابط گسترده و بی حد و مرز شارع مقدس توصیه نمی کند، بلکه همواره زنان و مردان را از ورود به آن محدوده ها پرهیز می دهد . نگاه ، گفت و گو های طولانی مدت بی هدف ، آرایش نامناسب ظاهری ، تماس های بیش از حد متعارف از جمله این موارد است .

قوانینی برای ارتباط با جنس مخالف