تالار همدردی و صیغه و چند همسری >>>

به نام خداوند حکیم

موضوع : چند همسری ( موقت و دائم )

یکی از مسائل چالش برانگیز در جامعه ما به طور کل و در این تالار به طور خاص مسائل مربوط به چند همسری و صیغه

موقت هست. که غالبا به خاطر جنجالهای احساسی که با مسائل منطقی این موضوع مخلوط شده است، بحثها به

درگیری ختم شده است و تاپیک ها در نهایتا قفل ، ویرایش یا منتقل شده است.

لذا ما در ذیل به مواردی اشاره می کنیم که می تواند فارغ از احساسات افراد، مورد بهره برداری موافقان و

مخالفان قرار گیرد.

ابتدا مقدمه ای بیان می داریم و سپس از دو منظر شریعت و واقعیت به این مقوله می پردازیم و موضع تالار همدردی را

نسبت به این موضوع بیان می داریم.

مقدمه :

1 – باید در نظر داشته باشیم که موضوع چند همسری چیزی نیست که اسلام وضع کرده باشد بلکه در میان جوامع

پیش از اسلام رایج بوده و حتی در میان بعضی جوامع ازدواج با محارم که اسلام آنرا ممنوع ساخت نیز رواج داشته .

چند همسری در میان مردم حجاز و حتی ایران باستان نیز رایج بوده است و چنانکه در شأن نزول آیه 3 سوره نساء

آمده است ، در حجاز دختران یتیم تحت قیمومیت مردان داوطلب در می آمده است و سپس آنان را به ازدواج خود در

می آوردند و اموال آنانرا تملک می کردند و گاه در حق آنان ستم نموده و رهایشان می ساختند ، در آیه 3 سوره نساء

ازدواج با دختران یتیم را مقید به رعایت حقوق آنان و عدالت ورزیدن در حق آنان نموده و تاکید کرده که اگر می ترسید

که عدالت نورزید از ازدواج با آنان دست بردارید و بازنان دیگر تا 4 زن می توانید ازدواج کنید و این را نیز مقید به رعایت

عدالت بین آنان نموده است و در ادامه بیان کرده و شما نمی توانید رعایت عدالت کنید ( مفهوم و حدود این عدالت و

علت تأکید برناتوانی از برقراری در این موضوع بحثی دیگر است )

.فَإِنْ خِفْتُمْ أَلاَّ تَعْدِلُواْ فَوَاحِدَةً ...(نساء ۳)

...و اگر میترسید که نتوانید عدالت برقرار کنید پس تنها یک همسر اختیار کنید ....


وَلَن تَسْتَطِيعُواْ أَن تَعْدِلُواْ بَيْنَ النِّسَاء وَلَوْ حَرَصْتُمْ ....(نساء ۱۲۹)

و نخواهید توانست بین زنان عدالت برقرار کنید هر چند که به این کار تمایل شدید داشته باشید...


پس اسلام واضع تعدد زوجات نبوده است بلکه قید و بند برآن قرار می دهد و حدود و شرایطی که سرآمد

آنها عدالت است را برآن لازم می شمارد .

2 – ضمن اینکه اسلام واضع تعدد زوجات نبوده بلکه آنرا محدود و مقید به شرایط و حدودی سخت نموده است ، اصالت

را به تک همسری می دهد ، یعنی در شرایط خاص و مشخص تنها مجوز می دهد نه اینکه واجب بداند تعدد زوجات را .

یعنی همانطور که اصل ازدواج اختیاری است اگر چه تأکید بر ازدواج کردن است ، امر تعدد زوجات نیز مبتنی بر اختیار

است و حکم وجوبی نیست ( یعنی بر کسی حتی درموقعیت فراهم بودن شرایط مشخص شده ، نیز واجب نشده که

همسر دیگری اختیار کند و خویشتنداری و صبر را زیبنده تر دانسته است)



وَ لْیَسْتَعْفِفِ الَّذِینَ لَا یجَِدُونَ نِکاَحًا حَتىَ‏ یُغْنِیهَُمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ...... ( نور 33 )


و آنان که وسیله نکاح نیابند باید عفت نفس پیشه کنند تا خدا آنها را به لطف و فضل خود بی ‏نیاز گرداند.




3 – اگر به خالق بودن ، حکیم بودن ، عالم بودن ، عادل بودن ، و بسیاری صفات ثبوتیه و سلبیه خداوند متعال اعتقاد

و اطمینان داشته باشیم در خواهیم یافت که وقتی در میان دستورات کاملترین دین یعنی اسلام ، تعدد زوجات را

کامل منسوخ نکرده و مقید به شرائط ، مجاز شمرده ، قطعا ً نیاز بشر هست که اگر بدور از هرگونه نگاه تعصبی

بلکه کاملاً منطقی به شرایطی که مرد می تواند مستند به آن همسر دیگری اختیار کند نظر کنیم هیچ دلیلی برای

رد آن نخواهیم داشت



4 – بنا به آموزه های صریح و محتوای اخلاقی و تقوایی دین مبین اسلام که از روایات و آیات به ما رسیده است و

مبتنی بر تأمین سلامت و به عبارتی دفع ضرر و جلب منفعت برای انسان هست ، پیروی از هوا و هوس نهی شده

است و اگر ندانیم چرا نهی شده است ، بنا به بند 3 همین مقدمه باور خواهیم داشت که حتماً مضر به حال انسان

و انسانیت اوست و قطعاً آسیب ها به فردیت فرد و زندگی خانوادگی وی و اجتماع وارد می سازد و به حکم عقل از

آن دوری می گزینیم و واقعیت موجود این است که اقدام به اختیار همسری دیگر خارج از شرایط معین شده ( که

سخت و محدود کننده است ) پیروی از هوی و هوس است و مضموم و نهی شده است و عقوبتها برای آن مطرح است

تعدد زوجات از منظر شریعت :



الف) چند همسری به صورت ازدواج دائم :


همانطور که در نص صریح قرآن آمده است و احکام آن هم بدون هیچگونه اختلافی قطعی بوده و تمام مراجع به آن حکم داده اند،

آقایان می توانند 4 همسر به صورت عقد دائم اختیار کنند ( برای عقد موقت محدویت عددی تعیین نشده است ) ، به شرطی که

عدالت بین آنها را رعایت کنند



شرط عدالت جهت چند همسری :


طبق آیات قرآن ، مرد می تواند با رعایت عدالت تا 4 همسر دائم اختیار کند. و اگر نتواند ، میان آنها به عدالت عمل کند

بهتر هست از این امر اجتناب کند.عدالت در اینجا به صورت مطلق مراد نیست. چون شرط عدالت برای امام جماعت، قاضی،

شاهد و .... هم لازم هست. و همه ما می دانیم بسیار بسیار نادر هست که در عمل فردی یافت شود که عدالت صدردصد و

کامل داشته باشد. و اگر اینطور باشد هیچکس نمی تواند هیچ منصب مهمی که نیاز به عدالت داشته باشد را کسب کند.

عدالت اینجا به معنی اینست که فرد همه توان خودش را در عمل به کار گیرد ، یعنی همه امکان و توانی که دارد را به کار

می گیرد و بنا به وسع و توان و امکانش کوتاهی و تبعیض روا ندارد . حدود و حداقل های عدالت مورد نظر در احکام مربوط به

این مسئله به تفصیل آمده است.

همچنین نباید بین عدالت و تساوی اشتباه کرد ( برای این مهم نیاز هست مفهوم عدالت را دقت داشت و تساوی را عدالت

ندانست ، مثلاً مردی که همسری با چند فرزند دارد و همسری دیگر اختیار می کند ، حقوق همسر دارای چند فرزند و خانواده

چند نفره وی با حقوق خانواده دونفره وی با همسر دوم یکسان نیست و ..... )

شرایط دیگر که چند همسری را مجوز می دهد ذیل عدالت است چرا که نداشتن هرکدام از آن شرایط و اقدام به چند

همسری خود نقض عدل است و پیروی از هوی و هوس ( ما در پاورقی به نمونه هایی از شرایطی که مرد می تواند همسری

دیگر اختیار کند می پردازیم )

ب) بعضی مسائل شرعی که غالبا با چند همسری عجین شده است.


ـ پرهیز از دروغ :

کسی که حکم خدا را در چند همسری مورداستناد قرار می دهد باید بداند خدا دروغ را نیز گناه می داند . پس مخفی

کاری و کلک زدن و با دروغ به همسر اول نمی تواند همسر دوم اختیار کند. همچنین با دروغ و فریب همسر دوم نمی

تواند خودش را مجرد جا بزند.

همچنین نمی تواند به خانواده خودش، خانواده همسر اول و خانواده همسر دوم دروغ بگوید و مسئله ازدواجش را با

فریب پیش ببرد. ( که اینها خود ناقض عدل نیز هست )


ـ پرهیز از خشونت :

آنجا که دین مجوز چند همسری می دهد ، اخلاق نیکو با همسر، مدار و ارتباط حسنه با همسر ، و صبر و حلم در

مشکلات با همسر و .... را نیز لازم می شمارد و تأکید می دارد . مردی نمی تواند با درگیری و بدخلقی و فشار و زور

به همسر اولش او را تحت فشار قرار دهد و با دوز و کلک و دعوا همسر دوم اختیار کند.


ـ رعایت حقوق دیگران :

همسر دوم هرگز جایگزین همسر اول نمی شود. و همسر اول هم جایگزین همسر دوم نمی شود. هر کدام از اینها

همه حق و حقوق همسری را دارند و مردی که دو همسر اختیار می کند باید دو برابر مردان دیگر مسئولیت بپذیرد ،

دو برابر دیگر مردان حقوق همسران را رعایت کند و دو برابر بار به دوش بکشد.

ـ پرهیز از جرم و جنایت :

کسانی که صیغه موقت یا ازدواج دائم دیگری می کنند جایز نیست دست به دروغ و مخفی کاری بزنند و اگر خانم باردار شد حق

سقط جنین را ندارد (گناه کبیره و در حکم جنایت است).و همچنین آقا نمی تواند از زیر بار مسئولیت فرزندخود شانه خالی کند

- و بسیاری مسائل شرعی دیگر در این زمینه باید رعایت شود. لذا صرف ا ینکه این حکم چند همسری و صیغه در دین مجوز داده

شده برای اقدام به این امر کفایت نمی کند ، دستورات و توابع آن در دین را باید هماهنگ دید و از جوانب مختلف و وضعیت مترتب

بر این اقدام را سنجید .

چند همسری از منظر واقع بینی :

یکم : مسائل جامعه شناختی

ما چه بخواهیم چه نخواهیم ساختار جوامع در طول تاریخ تغییراتی پیدا کرده است ، فرهنگ ، آداب و رسوم ، سنت،

متحول شده است. این تغییرات اکثرا صحیح و در چارچوب دینی نبوده است. و متاثر از متغیرهای زیادی بوده است.

همه ارزشهای این جامعه منطبق بر ارزشهای واقعی و خدایی نیست. و متاسفانه می توان گفت اکنون تا اندازه زیادی چنین

است که :


اسراف و تبذیر جای قناعت را گرفته هست.

تجمل جای ساده زیستی را گرفته است.


راحت طلبی جای سخت کوشی را گرفته است.


لذت طلبی جای مسئولیت پذیری را گرفته است.


آسایش جای آرامش را گرفته است.


سطحی نگری جای عمقی نگری را گرفته است.


دین گریزی جای پایبندی به دین را گرفته است.


انسان گرایی جای خدا گرایی را گرفته هست.


مساوات بین زنان و مردان جای عدالت بین زنان و مردان را گرفته است.


شتاب و عجله جای تعمق و تحمل و صبر را گرفته است.


ریا، تظاهر و فریب جای صداقت و خلوص را گرفته است.


خودخواهی جای دیگر خواهی و ایثار را گرفته است.


و هزاران مورد این چنینی.....

یکی از این موارد مهم اینست که در چنین جامعه ای واقعیت انکار ناپذیر این است که غالباً اختیار همسری دیگر

منطبق بر شرایط و قید و حدودی که دین مبتنی برآن مجوز می دهد نیست و بیشتر حکایت از پیروی از هوی و هوس

دارد که محتوای اخلاقیات در دین ، آنرا نفی می کند و ناقض اساسی ترین شرط تعدد زوجات یعنی عدالت هست .

واقعیت جامعه امروز این است که مردانی که دقیقاً بر اساس شرایط مشخص شده همسر دیگری اختیار می کنند

بسیار نایاب واستثناء هستند . و تببین یک موضوع برای ترویج آن مبتنی بر استثناء نیز جایز نیست و راه سوءاستفاده

را بیشتر باز می کند .

دوم : واقعیت موجود

پیدا کنید مردی را که واقعا از روی حکم دین، و به خاطر قبول مسئولیت و رنج، و برای کمک به خانمی با او ازدواج مجدد

کند، بدون دروغ و فریب با او ازدواج کند. به او متعهد باشد، همسر اول را کنار نگذارد و با صداقت و سخت کوشی و

تحمل و صبر زندگی گرمی را برای دو خانواده فراهم کند.

در چنین جامعه ای اگر چنین مردی پیدا هم بشود باید یک تنه با همه جامعه ای که جهت دیگری دارند درگیر شود. چرا

که در این جامعه که اکثرا با دوز و کلک، دنبال لذت و تجمل و ... هستند خیلی سخت هست باور کنند یکی با تحمل

مشقت و برای خدا و حکم دین چنین زندگی را انتخاب کرده است.

البته جامعه هم این را می فهمد. مردی که در زندگی فردی، شرعی، اجتماعی و قانونی خود مقید نیست. حتی

همسر اول خود را راضی نکرده است و حسن خلق نداشته است و در سایر مسائل دینی مقید نیست ، وقتی پای

همسر دوم هست مسئله دین را میان می کشد جز برای سوء استفاده و استفاده ابزاری از دین برای تأمین هوس

نیست و همین رویه باعث رواج جدل و تقابل با اصل موضوع گردیده است که خود ضایع کردن و فراهم کردن زمینه

بستن راه خدا در میان خلق خدا از سوی اینگونه افراد است که قطعاً عقوبتی سخت دارد .

دین یک مجموعه کامل از قوانین ایجابی و سلبی و جوازی ( مباح ) هست. و مسئله چند همسری یک از هزاران آن

( از نوع جوازی ) است و کسی می تواند از آن استفاده کند که پایبند به مسائل دیگر آن هم ، به همین تناسب باشد.

خلاصه:

جامعه امروزی ، هم به خاطر روند دین گریزی یا دین ستیزی که متأثر از عملکردهای ناصواب و رویه های اختلاطی و

هجوم های فرهنگی و شبهه های وارده پیدا کرده است ، هم بنا به واقعیت های تجربه شده ، برایش سخت

هست پذیرش یا باور اینکه کسی واقعا به خاطر دین و در کمال صدق و مطابق شرایط ، سراغ همسری دیگر بطور

دائم یاموقت رفته باشد ، لذا دچار تزاحم و مقابله و درگیری در برابر چنین افرادی می شود . بنا براین اگر کسی به

سراغ چند همسری و صیغه رفت باید پیشاپیش مانند کسی که به میدان جنگ می رود خود را آماده کند که عمری

در تقابل این فرهنگ و جامعه باشد و مبارزه کند و بداند که در این جنگ فرسایشی چه بسا بی سرانجام همیشه

غوطه ور باشد .

سوم : مسائل روان شناختی

1 – ضرورت توانمندی

توان افراد یکی از معیارهای لازم برای انجام هر کاری هست.


زمانهای قدیم فرد ، هم چند همسر داشت ، هم صبح از اذان صبح تا مغرب کارهای سخت یدی می کرد. دستهایش از

فرط کار پینه می بست. گرمای تابستان و سرمای زمستان او را به شدت می آزرد. و مسکن محقر ، و مرکب چهار

پایی او را کفایت می کرد. با همه اینها از زندگی راضی بوده و خانواده وی نیز در رضایت باوی روزگار می گذراندند و

حتی همسران سازگار با این شرایط می شدند .

آیا کسی که امروز یک گزینه از زمانهای قدیم را انتخاب می کند. مثل چند همسری، حاضر هست گزینه های دیگر

سخت کوشی و تلاش و اراده و ... را هم انتخاب کند ،و مطمئن است که به همانگونه رضایت و تفاهم برقرار می شود ؟

به دیگر سخن آیا در خود توان سختی های چند همسری را در موقعیت امروزی می بیند ؟

قبلا نفقه یک همسر محدود به مقداری محدود غذا و حداقل پوشاک بود و مسکنی محقربود.


آیا اکنون می تواند همسرانی پیدا کند که هر کدام به این حداقل نفقه رضایت دهند. یا باید توان داشته باشد در حد و

سطح جامعه امروزی برای هر کدام از آنها امکانات فراهم کند ؟

2 - تعارضها

معمولا کسی می تواند به چند همسری قرآن استناد کند و عمل کند که به سایر احکام و دستورات شرع هم کرنش

نشان دهد.


نمی توان بدخلقی کرد، فریب داد، دعوا کرد، نگاه به نامحرم داشت، ارتباط با نامحرم داشت، با همسر بد رفتاری

کرد، با والدین درگیر بود، صله رحم نداشت، غیبت و دروغ و ... داشت و مسائل شرعی را رعایت نکرد و در یک کلام

در بسیار مسائل نقض محتوای دین و شرع را داشت اما نوبت به چند همسری که رسید به دین استناد کرد ، این یک

تعارض هست و هر رفتاری متأثر از تعارض آسیب زا برای فرد و تابعین اوست .

ازدواج موقت ( صیغه ):

صیغه موقت برای آقایان و خانمها نیز جزء احکام شیعیان هست. در صیغه موقت اگر خانم باکره باشد اذن ولی لازم می باشد.

صیغه موقت مانند عقد دائم نیز به تعیین مهریه و قبول آن از طرف مرد می باشد. اگر فرزندی به دنیا بیاید فرزند هر دو نفر بوده و نفقه آن با مرد هست.

خانمی که صیغه موقت می شود هر روز و ساعت نمی تواند به عقد موقت کسی در آید و احکام دین در این مورد سخت گیرانه بوده و باید مدت معینی که عده نامیده می شود را نگه دارد.



در ازدواج موقت برای مردان متأهل همان شرایط ازدواج دائم مطرح هست و در صورتی که بنا به دلایلی امکان دائمی کردن ازدواج نیست و یا همسر اول تنها به این نوع ازدواج رضایت می دهد واقع می شود . البته باید توجه داشت ، شرایطی که در تعدد زوجات به صورت دائم مطرح هست برای ازدواج موقت نیز مطرح هست جز اینکه شکل این ازدواج و بعضی حقوق آن متفاوت از ازدواج دائم هست ( که به خودی خود موضوعیت تحقق عدالت نیز بنا به شکل متفاوت آن است ) . مثلاً در ازدواج موقت نفقه فی نفسه به گردن مرد نیست مگر اینکه از طرف زن شرط شده باشد و مرد پذیرفته باشد ، اما در ازدواج دائم هست . یا در ازدواج دائم می توان بدون مهریه ازدواج کرد ، اما در ازدواج موقت مهریه واجب است و بدون ذکر مهریه و مدت زمان همسری عقد موقت باطل هست و هیچ چیز مهریه را باطل نمی کند و حتی عدم مطالبه مهریه ، آنرا از گردن مرد ساقط نمی کند ( زن پس از جاري شدن عقد مالک مهر مي‌شود و اتفاقاتي چون فوت زن در زمان ازدواج٬ عدم نزديکي شوهر با وي تا اتمام مدت عقد و بخشيدن زمان عقد از طرف شوهر مهر را ساقط نمي‌کند) در حالی که در ازدواج دائم مهریه عندالمطالبه یا عندالاستطاعه هست .

در ازدواج موقت ،زن و شوهر از همدیگر ارث نمی برند اما در ازدواج دائم زن و شوهر از همدیگر ارث می برند .

فرزندان ازدواج موقت در صورت ثبت ازدواج در دفترهای ثبت ازدواج قانوناً ارث می برند و حق دریافت نفقه از سوی پدر دارند و اگر ثبت نیز نشده باشد حق شرعی دارند ، در صوت عدم ثبت ازدواج در دفاتر رسمی ، فقط امکان پی گیری حق نفقه وارث فرزند از طریق مراجع قضایی نیست والا از نظر شرعی به گردن مرد هست . برای اقدام قضایی نیز طی مراحل دادرسی اثبات زوجیت لازم است و ... که از بحث ما خارج است . در هرصورت در ازدواج موقت نیز رعایت حقوق و عدالت در محدوده وظایف و شکل ازدواج ، شرط است .

مجردهایی که امکان ازدواج دائم رابنا به تمکن مالی ( بالاصاله ، نه مطابق فزون خواهی ) ندارند اولویت با خویشتنداری و بنا به آیه 33 سوره نور پیشه کردن عفت هست ، که با پرهیز از عوامل و موقعیتهای تحریک و بروز نیازجنسی که کاملاً ممکن هست می توان تحقق بخشید و قطعاً مورد حمایت الهی است و بنا به وعده داده شده در آیه 33 سوره نور بی نیازی را موجب می شود( چه با فراهم شدن شرایط برای ازدواج دائم و چه با به تسلط درآمدن غریزه تا حد احساس بی نیازی ) و خویشتنداری و عفت ورزیدن پاداش به دنبال دارد و جز در موقعیت اضطرار و تشخیص پزشکی آنهم برای کسانی که بنا به دلایل فیزیولوژِی و شدت غریزه در آنان تسلط بر نیاز به هیچ وجه برایشان ممکن نیست ازدواج موقت راهکار منطقی برای پرهیز از گناه و عوارض آن است در غیر این صورت و به کنار نهادن خویشتنداری و عفت و با توجیهات مختلف رو به ازدواج موقت آوردن نمونه ای از تبعات زیر را به دنبال دارد :

1 – چون رو آوردن به این امر نشان از عدم خویشتنداری است و عدم پرهیز از عوامل تحریک زا و بروز نیاز ، همین در معرض عوامل و اسباب تحریک و بستر ساز بروز نیاز جنسی و تشدید آن ، عوارض جسمی و روحی ای را به دنبال دارد که حتی با رو آوردن به ازدواج موقت نیز برطرف نمی شود و بلکه تشدید می شود و ابتدا تنوع طلبی را تقویت نموده و سپس چه بسا میل به تکرار مکرر روابط جنسی و اشکال مختلف آن را به دنبال داشته باشد و باز هم به خاموشی لذت بگراید و تنوعی دیگر طلب شود و .... ( بنابه اصطلاح روانپزشکی ، گرفتار « وسواس سکس » می شود ) .

2 - از آنجا که معمولاً مجردانی که رو به ازدواج موقت می آورند به هردلیل در این امر ثبات نیز ندارند ( به یک زن تا زمان ازدواج دائم اکتفا نمی کنند وگزینه ها تغییر می کند) ازطرفی تنوع طلبی آنان از مهار خارج شده وبه انحراف می افتد و بعداز ازدواج دائم به سختی می توانند آنرا کنترل کنند ، از طرف دیگر تجربه زنانی چند ، زمینه را برای مقایسه همسر آینده دائمشان با همسران موقت سابقشان فراهم می سازد که خود زمینه ساز بهانه جوییها و بروز اختلافات و حتی رو آوردن به خیانت و .... می شود


3 – داغ شدن بازار ازدواج موقت در میان جوانانی که تصور می کنند شرایط ازدواج دائم را ندارند چه بسا آنان را نسبت به ازدواج دائم و مسئولیتهای آن بی میل کند و از این رو باعث شود دختران زیادی بی همسر بمانند و سن ازدواج نیز بالا رفته و ..... که تبعات فردی و اجتماعی ناخوشایندی را درپی دارد ( امر ازدواج دائم در رشد اجتماع از جهات مختلف از جمله اقتصادی . ورشد جمعیت سالم موثر است که با رواج ازدواج موقت و راحت طلبی های عادت شده اگر ازدواج دائم را از رکود بیاندازد مانع رشد اجتماع در موارد یاد شده می شود )


4 - اختیار کردن همسر موقت به بهانه نداشتن امکانات مالی برای ازدواج دائم از طرفی انگیزه فعالیت بیشتر اقتصادی را در پسران پایین می آورد و از طرفی هدف ازدواج را محدود به تأمین میل جنسی رواج می دهد و لذا این باور غلط که وقتی امکان تأمین نیاز جنسی از طریق ازدواج موقت هست چه نیاز به ازدواج دائم هست را پیش می آورد و این در حالی هست که مزایای عدیده ای برای ازدواج دائم از بعد روحی و روانی و اخلاقی و اجتماعی و اقتصادی و قرهنگی و حتی شخصیتی و جسمی هست که تعطیلی یا رکود آن موجبات دفع این مزایا وپدید آمدن عوارض منفی می شود .

و دلایل دیگری که بنا به کافی بودن موارد فوق برای اعلام موضع همدردی در این زمینه از ذکر آن صرف نظر می کنیم .

لذا همدردی در خصوص ازدواج موقت برای مجردها نیز اولویت را به خویشتنداری و پیشه کردن عفت و پرهیز از ازدواج موقت می دهد و به موارد استثناء نیز به خاطر استثناء بودنش نپرداخته و محل استناد برای ارائه نظر جهان شمول نمی داند .

خلاصه و نتیجه گیری:

اصل چند همسری سابقه تاریخی پیش از اسلام دارد و دین اسلام آنرا بنا به ضرورتهایی بطور جوازی ( نه

وجوبی ) حفظ نموده اما مقید به حدود و شرایطی سخت نموده است تا فقط در موقعیت ضرورت به آن

مبادرت شود .


امروزه در جامعه ما که فرهنگ دینی دقیق معیار هست و چند همسری هم در کنار سایر گزینه های دینی عملی می شود

ومقید به شرایط هست،به خاطر تقابل شرایط فرهنگی کنونی با مسئله چند همسری ، حتی در موقعیت ضروری و مقید

به شرایط (دور از هوی و هوس)،فردی که مجازبه اقدام است باید بتواندبااین تقابل مبارزه کندکه کمتر کسی توان این مبارزه و

مواجهه با تبعات اجتماعی و خانوادگی آنرا دارد . و اگر از راه بکار گرفتن روشهای غیر دینی و فریب و حقه ، برای تحقق امر

اقدام نماید ، با شرط عدل در اصل تعدد زوجات در تضاد هست.

بنا به آنچه گفته آمد تالار همدردی اصل را بر تک همسری می داند و پای بند به شریعت اسلام موارد نادر مطابق شرایط و بدور از هوی و هوس اقدام کردن را مقابله نمی کند ، اما بنا به استثناء و نادر بودن این موارد ، توجیهات غالب عاملین ( که بدون داشتن شرایط مجاز ) را با نظر به این مقاله رد می کند و روند آنها را اثبات به پیروی از هوی و هوس می نماید .

در خصوص ازدواج موقت برای مجردان نیز با فراگیر بودن این امر مخالف است و اولویت را به خویشتنداری و عفت پیشه کردن می دهدو موارد استثناء برای مجاز بودن را محل استناد برای نظر کلی نمی داند

پاورقی :

فلسفه تعدد زوجات ( نمونه هایی از شرایط مجاز بودن به اختیار همسری دیگر )


1 - بیشتر بودن شمار زنان در برابر مردان:

سبب این امر یا مقاومت بیشتر زنان در برابر بیماریها یا کثرت موالید زن در برخى جوامع است .برخى احادیث به این نکته اشاره دارد . گاه جنگها یا حوادث دیگر نیز سبب کشته شدن مردان و کاهش تعداد آنان در برابر زنان است، چنان‌که در جنگ جهانى دوم به سبب کم شدن شمار مردان بر اثر جنگ، زنان با برپایى تظاهرات جواز قانونى تعدد زوجات را خواستار شدند . طبق نقلى،آیه 3 نساء که تعدد زوجات را تجویز کرده نیز در حالى نازل شد که دختران یتیم در جامعه صدر‌اسلام پرشمار بودند ، از این‌رو کاهش شمار مردان، این حق رابراى زنان،یااین تکلیف رابراى جامعه و مردان پدید مى‌آورد که با تجویز و پذیرش تعدد زوجات، نیاز آنان برآورده شود .


2 - رفع نیاز جنسى زن و مرد و جلوگیرى از انحراف آنان:

مانند آنجا که زنان بى‌شوهری هستند که براى رفع این نیاز شرایط یا موقعیت سنی شان به گونه ای هست که راهى جز ازدواج با مردان داراى همسر برای آنان نیست ، در اینجا نیز بنا به توضیحات داده شده اصل بر خویشتنداری و عفاف هست مگرموارداستثناء که عدم تأمین نیاز موجب فشارهای روحی روانی و مشکلات اعصاب گردد که تشخیص آن نیز با متخصص است و نمی توان از آن به عنوان یک مستمسک استفاده کرد ( ویژگی های جنسی زنان از نظر بروز نیاز به گونه ای هست که راحت تر از مردان می توانندنیاز جنسی را کنترل کنند لذا این بند نیز بسیار در استثناء هست )


3 - در پاره‌اى موارد، برخى مردان خواهان فرزند هستند، در حالى که همسر آنان عقیم است یا علاقه‌اى به داشتن فرزند ندارد و مایل نیست از همسرش نیز جدا شود یا شزایطش یه گونه ای هست که جدا شدن آسیب پذیری و بی خان و مانی وی را به دنبال دارد .

و دلایل دیگری که جدا شدن همسر اول به مصلحت نیست . البته در شکل اول یعنی عقیم بودن باید گفت که امروزه با پیشرفت علم،بخصوص درموضوع سلولهای بنیادی دیگر نازایی بسیار استثناء پیدا کرده وراه های زیادی از نظر پزشکی برای فرزند دار شدن هست .


4 - گاه مرد به همسر اول بنا به دلایل معقول و منطقی علاقه‌اى ندارد یا همسر اول وی بیمار است و توانایی رابطه زناشویی و مشارکت در زندگی را ندارد و طلاق وى نیز به سبب آواره شدن او یا عللى دیگر به مصلحت نیست. در این جا تعدد زوجات بهتر از طلاق دادن همسر اوّل است.


5 - اصلاح نسل با انتخاب همسران خاص و داراى صفات برتر نیز در شمار حکمتهاى تعدد زوجات یاد شده است ( مثلاً در موقعیتهایی که مشکل ژنتیک در میان است و فرزندان بیمار به دنیا می آیند وطلاق همسراول نیز به مصلحت نیست )


6 - مواردی که مرد و همسر اول بنا به هر دلیلی توافق می کنند که همسر دیگری اختیار شود چه بصورت دائم چه موقت یعنی رضایت و تمایل همسر اول برقرار هست و مرد و همسر اول و همسر دوم مسئولیت کارشان را می پذیرند و طبق چارچوب عقلی، شرعی تن به ازدواج می دهند و شرایط و عوارض آن را هم قبول می کنند . ( که در جامعه امروزی این موارد نیز بسیار نادر و استثناء هست )