حال چطور برنامه ريزي كني؟
دوست خوبم براي برنامه ريزي نخستين قدم آن است كه همين الان يا امروز به يك فروشگاه لوازم التحرير بروي ، يك دفترچه جيبي كوچك در قطعي كه خودت مي پسندي و بهتر مي تواني آن را همراه خود داشته باشي ، تهيه كني. نمي خواهم از كسي يا جايي تبليغ كنم اما معمولا دفترچه هايي را كه شركت پاپكو ارائه مي دهد ، قطع ها و اندازه هاي شكيل و مناسب تري دارند. اين خيلي مهم نيست .مهم آن است كه اولا جيبي و كوچك باشد ، ثانيا شما آن را بپسندي . يادت باشد كه قرار است اين دفترچه را مانند عينك يا ساعت مچي و حتي مهم تر از آنها هميشه همراهت داشته باشي. آن را براي گذاشتن در قفسه كتاب ها يا تاقچه نمي خواهي . اين دفترچه بايد تا آخر زندگيش با تو همراه باشد. اگر خوب عمل كني احتمالا هر سه ماه به يك دفترچه نياز خواهي داشت.
بعد از تهيه دفترچه محيط ساكتي را پيدا كن تمام عوامل حواس پرتي را از خودت دور كن. موبايل را خاموش كن و ... يك جلسه طولاني مدت اما فوق العاده محرمانه با خودت برگزار كن. در اين جلسه فقط تو هستي و يك نفر ديگر كه تمام اسرارت را مي داند . پس رو در بايستي را كنا بگذار و با خودت راحت باش. شايد اين جلسه دو الي سه ساعت طول بكشد . وقت خودت را طوري تنظيم كن كه مجبور نشوي جلسه ات را تكه پاره كني . دفترچه را براي آخر جلسه مي خواهي اما الان چند تا كاغذ سفيد آماده كن و يك قلم . خوب فكر كن و هر چه را به ذهنت مي رسد روي كاغذ بياور . نه ، نه ؛ عجله نكن . از تو نمي خواهم كه انشاء بنويسي . فقط فهرست افكارت را بنويس. عنوان هر فكر كافي است . چون تنها مي خواهي به افكارت نظم بدهي . همين.
خوب حالا موضوع جلسه چيست ؟
در اين جلسه قرار است شما از اول زندگي ، تا زماني كه آرزو داري زنده بماني را مرور كني . كمي عجيب است ، نه ! ببين دوست عزيز ، شما قطعا از زماني كه خيلي از مسائل را در زندگي متوجه شده اي تا الان ، مهرباني ها و بي مهري هاي زيادي ديده اي ؛ موفقيت ها و شكست هاي بسياري داشته اي . فراز و نشيب هاي زيادي را طي كرده و همچنين تجربه هاي تلخ و شيرين و نيز ارزشمندي را اندوخته اي .
در هر سني كه باشي الان ديگر بايد شروع كني از تجربه هاي گذشته ات بهره بگيري . قرار نيست تا آخر عمر فقط تجربه كني . مقداري را خودت تجربه كردي كافي است . مقداري هم از تجربه ديگران بگير. از الان به بعد بايد به موفقيت هاي بعدي خودت بيانديشي و تجربه ها را به كار بگيري . خوب حالا ديگر شروع كن:
تمام آرزوها ، نقشه ها و اهداف كوچك و بزرگي كه از كودكي در سر داشته اي را روي كاغذ بياور. مطمئنا يك ليست طولاني خواهد شد . ممكن است الان كه بزرگ شده اي بعضي از اين اهداف برايت خنده دار و عجيب باشد . اشكالي ندارد آن ها را هم از ذهن خودت بيرون بريز و روي كاغذ بياور . قرار است ذهن خودت را تخليه كني ، آت و آشغال ها را بيرون بريزي و بعد يك ذهن تميز با اهدافي مشخص و معلوم داشته باشي. اهدافي كه الان داري را هم بنويس . تمام آرزو ها و اهدافي كه مي خواهي درآينده به آنها تحقق ببخشي ، حتي اگر بيش از حد بلند پروازانه باشد را هم بنويس .
حالا يك نگاه كلي به اهدافي كه آنها را زير هم ليست كرده اي بيانداز. بايد آنها را جرح و تعديل كني . بعضي را حذف ، بعضي را اضافه و بعضي را هم اصلاح كني . نخستين قدم براي موفقيت اين است كه اهداف مشخصي داشته باشي و الان بايد اين كار را انجام دهي . دوباره به اهدافت نگاه كن:
تعدادي از آنها قبلا تحقق يافته . خوب پس مبارك است . آنها ديگرتمام شده اند . رويشان خط بكش .
تعدادي از آنها كودكانه اند و اصلا ارزش اين را ندارند كه به دنبالشان باشي . خوب ، باطلشان كن.
تعدادي از آنها نيز از روي خامي در ذهن نشسته بوده اند .آنها اهدافي هستند كه اگر الان خوب فكر كنيد ، مي بينيد با توجه به روحيات و خصوصياتي كه الان داريد ، آنها اصلا ربطي به شما ندارند . روي اينها هم يك خط پر رنگ بكشيد وحذف.
تعدادي از اهداف هم در توان شما نيستند . با يك حساب دو دو تاي منطقي اين اهداف كاملا معلوم و روشنند . البته منظور من اهدافي است كه بيش از حد بزرگند و تحققشان عمر نوح مي خواهد به انضمام يك گروه پر كار. اينها بيشتر به آرزو و تخيل شبيهند نه يك هدف واقعي در زندگي . اينها را هم باطل كن.
تعدادي ديگر از اهداف هم اشتباها هدف شمرده شده اند . الان كه فكر مي كنيد مي بينيد ، اينها اهداف و آرزوهاي اشتباهي بوده اند كه خدا را شكر تحقق نيافته اند . اينها در حال و آينده هم نبايد تحقق يابند . روي اينها هم خط بكش.
ته ماجرا تعدادي اهداف كوچك و بزرگ ديگر باقي مي ماند : بيست تا، سي تا ، يا بيشتر. حالا بايد براي اينها برنامه ريزي كني . يك نكته مهم . اهدافي را كه روي آنها خط كشيدي و باطلشان كردي ، به طور كامل از ذهنت دور بريز . يك نفس عميق بكش و از اين به بعد ديگر نه به آنها فكر كن و نه براي تحققشان تلاش.
در اين مرحله براي برنامه ريزي براي اهداف باقيمانده بايد زمان بندي كني . اهداف باقيمانده را به دو دسته كوتاه مدت و بلند مدت تقسيم كن . اين كوتاهي و بلندي نسبي است. اما منظور من از اهداف بلند مدت در اينجا اهداف چندين ساله (پنج يا ده ساله به بالا) است . حديثي بدين مضمون وجود دارد: طوري كار كن كه گويا قرار است صد سال ديگر زنده بماني و نيز طوري نماز بخوان كه انگار همين الان قرار است بميري. حالا شما براي اهداف بلند مدتتان فقط به ده يا بيست سال ديگر فكر نكنيد. عددي بالاتر از اين مقدار ها را هم مي توانيد در نظر داشته باشيد. البته چيزي كه معقول و ممكن باشد. بلند همت باشيد (نه بلند پرواز 9 و دور انديش . اهداف و آرزوهاي كوتاه و بلند باقميانده را با يك نظم خوب تفكيك كنيد . مثلا اهافي كه يك ماه براي تحقق آن كافي است را زير هم ، اهداف شش ماهه را زير هم ، اهداف يك ساله را زير هم و همين طور دو ساله پنج ساله ، ده ساله و بيست ساله و ... .
حالا از درون هر يك از اين گروه هاي زماني يكي دو هدف را انتخاب كنيد . دقت كنيد كه ما مي خواهيم به صورت پلكاني برنامه ريزي كنيم. يك مثال مي زنم :
فرض كنيد من الان بيست سال دارم . هدف بزرگ و بلند مدت من آن است كه ده سال ديگر فارغ التحصيل رشته ادبيات در سطح دكترا باشم. دو تا فرزند داشته و ... هدف پنج سال ديگر من ازدواج است . هدف دو ساله ام، خريد ماشين ؛ هدف يك ساله ام، قبولي در كنكور و هدف يك ماهه ام ، سفر مشهد و ...
براي گلچين اهداف باقيمانده دقت كنيد بايد آنها را كه در اولويت قرار دارند برگزينيد . قاعده اي وجود دارد به نام قاعده پارتو يا قاعده 80/ 20 از اقتصاددان ايتاليايي ويلفردو پارِتو . اين قاعده در تمام جنبه هاي زندگي جاري است . بر اساس آن 20 درصد از فعاليت ها و اهداف شما عامل 80 درصد از نتايج مي شود و بر عكس ، 80 درصد ديگر 20 درصد نتيجه مي دهند . شما اگر عاقل باشيد كدام را انتخاب مي كنيد . معلوم است ديگر . اگر در فهرست شما ده مورد وجود داشته باشد ، دوتاي از آن را كه به اندازه هشت مورد ديگر مي ارزند ، انتخاب خواهيد كرد.
خوب حالا كه اهدفتان را گلچين كرديد ، بايد آنها را به تناسب به اهداف كوچكتر تقسيم كنيد ؛ مثلا ده ساله را به پنج ساله ، دو ساله ، يك ساله ، شش ماهه ، يك ماهه ، و هدف يك ماهه را به دو هفته ، يك هفته ، سه روزه و يك روزه و ....
مقلا اگر قرار است ده سال ديگر دكتراي ادبيات شويد ، هدف پنج سال ديگرتان شركت در آزمون كارشناسي ارشد باشد ، در سال ديگر كارشناسي ، امسال قبولي در كنكور ، كارداني يا كارشناسي ، شش ماه ديگر تمام كردن دوره كتاب هاي سال هاي اول و دوم و سوم دبيرستان ، يك ماه ديگر تمام كردن كتاب هاي پايه اول ... اين هفته اتمام مرور كتاب هاي ادبيات ، سه روز ديگر تمام كردن كتاب اول ادبيات ، امروز مرور صفحه يك تا صد و پنجاه كتاب اول ادبيات . ساعت هشت تا نه صبح مرور صفحه يك تا پنجاه و .... . فكر كنم با اين مثال منظور مرا درك كرده باشيد. پس اهدافتان را تجربه كنيد . اكنون نتايجي كه حاصل شده را در يك دفتر ويژه پاك نويس كرده و در جاي امني قرار دهيد . لزومي ندارد ديگران از تمام اهداف و برنامه ريزي زندگي شما با خبر باشند .
نكته : در اين دفترچه تعداد اهداف بلندي كه براي امسالتان برگزيده ايد از ده مورد نبايد تجاوز كند. اكنون نوبت مي رسد به دفترچه اي جيبي كه قبلا از آن صحبت كرديم . سراغ دفترچه برويد. ورق اول را خالي بگذاريد (چون معمولا در طول استفاده اين ورق كنده مي شود. پس احتياطا آن را به عنوان حاشيه اي امن كنار بگذاريد) و برويد سراغ ورق دوم.
اينجا چه چيزي را بايد بنويسيد . دفتر اصلي برنامه ريزي هاي زندگي تان را بياوريد . به ده هدفي كه براي امسالتان برگزيده ايد و انها را تجزيه كرده ايد ، نگاه كنيد. از بين آنها ده هدفي را كه بايد در يك ماهه اخير انجام دهيد ، برگزينيد. اين ده هدف را در برگه دوم دفترچه جيبي با خط خوش بنويسيد . اكنون به ورق سوم برويد و ده هدف هفته اول را بنويسيد . به تعداد ايام هفته برگه ها را بشماريد و بعد ده هدف هفته دوم و همين طور سوم و ... را ثبت كنيد.
حالا مي رسيم به برگه چهارم دفترچه كه روز اول اجراي برنامه زندگي شماست.
در برنامه روزانه تان لزومي ندارد ، اهداف را با دقت زياد و زمان بندي دقيق بنويسيد. برنامه را طوري بنويسيد كه انعطاف داشته باشد. هر چه خشك تر و ميليمتري بنويسيد ، ضمانت اجرايي و موفقيت آن كمتر مي شود. مثلا مي توانيد براي اهداف امروزتان بنويسيد:
تماس با علي
مطالعه ده صفحه از رمان (منِ او)
كلاس زبان
خريد پنير ، پوشك كامل و ماست.
تماس با تعمير كار براي تعمير يخچال
پاك نويس مقاله راهنماي برنامه ريزي
تعويض روغن ماشين
مرور پنجاه صفحه كتاب درسي ...
تلفن براي مشاوره و
و ...
همان طور كه مي بينيد بسياري از اهدافي كه در برنامه روزانه مشاهده مي شوند . هيچ ارتباطي با اهداف يك ماهه و يك ساله و ده ساله ندارند .
اهداف قابل ثبت در برنامه روزانه اولا بايد از مهمترين ها باشند . مثلا خوردن صبحانه و استراحت و خواندن نماز و ... لزومي ندارد در برنامه نوشته شود . ثانيا در برنامه هر روز بايد دو سه مورد از اهداف هفتگي در آن گنجانده شود . مثلا يكي از مهمترين اهداف من در اين هفته تعمير يخچال است . بنا بر اين امروز فقط براي يافتن تعمير كار تماس مي گيرم و هزينه را مي پرسم . فردا براورد هزينه كرده و با تعمير كار قرار مي گذارم به منزل بيايد يخچال را بررسي كند ... تا اين كه اين هدف من به تدريج تا آخر هفته تحقق يابد.
همان طور كه لزومي ندارد تمام اهداف موجود در برنامه روزانه از اهداف كلان باشد ، همين طور لزومي ندارد تمام اهداف موجود در برنامه هفتگي از برنامه هاي كلان شما باشد . هر چند وجود حداقل پنج الي شش مورد آنها لازم است . وقتي در برگه چهارم برنامه روزانه و اهدافتان را ثبت كرديد ، به اجراي آنها بپردازيد در اين مورد لازم است دفترچه را همراه داشته باشيد و پيوسته نزديك ترين هدف را براي اجرا از نظر فاصله زماني پيدا كنيد و آن را انجام دهيد . به محض پايان يافتن يك هدف يك نفس عميق بكشيد خودتان را تشويق كنيد : با يك خط پر رنگ آن هدف را محو كنيد و به دنبال اجراي نزديك ترين هدف بعدي از نظر فاصله زماني باشيد. سعي كنيد اهداف مهمتر را زودت و معمولا در صبح ها انجام دهيد . اگر به انجام هدفي موفق نشديد ، خود را سرزنش نكنيد . آن را در اهداف روز بعد بنويسيد . اگر باز هم نشد روز بعد آن قدر بنويسيد تا بالاخره انجامش دهيد . اگر برنامه ريزي شما كامل انجام نشد ، اعتماد به نفس خود را از دست ندهيد . برنامه اي كه بيش از هفتاد درصد آن انجام شده باشد ، موفق به حساب مي آيد . اگر مي بينيد خيلي برنامه تان نا موفق شده يا به اين علت است يا اشتباه برنامه ريزي مي كنيد (بيش از حد توان ، در وقت نامناسب) و يا اين كه تنبلي مي كنيد.
سعي كنيد تا انرژي تمام كردن يك كار را به دست نياورده ايد ، سراغ كار بعدي نرويد . طوري برنامه ريزي كنيد كه تمام طول وقت شما را در بربگيرد. علاوه بر اين اگر هميشه با برنامه ريزي عمل كنيد ، فرد موفقي در زندگي خواهيد بود . براي موفقيت بيشتر در برنامه ريزي يك كتاب را معرفي مي كنم . حتما آن را بخوانيد .
قانون مندي طبيعت يا همه چيز با خدا ممكن است ، اثر سيد مجتبي حورايي.
يك نكته مهم : جلسات محرمانه خودتان براي برنامه ريزي را به طور مرتب داشته باشيد.
شب قبل از اين كه بخوابيد دفترچه را بالاي سرتان بگذاريد و به برنامه فردا فكر كنيد و اهداف مهم را بنويسيد.
هر جمعه شب براي اهداف كلي هفته بعدتان جلسه داشته باشيد . در اول هر ماه نيز از برنامه ريزي ماهانه غفلت نكنيد . در طول سال يك روز را براي خودتان به عنوان مبدا انتخاب كنيد . روز تولدتان مي تواند گزينه خوبي باشد. در آن روز همين جلسه دو الي سه ساعته را داشته باشيد . مجددا به تجزيه و تحليل اهدافتان بپردازيد. ميزان پيشرفتتان را بررسي كنيد . برنامه ريزي كنيد و با نگاه به آينده ، زمان حالتان را دريابيد. در روشني پيش برويد و بدانيد كه چه مي كنيد . مانند كساني نباشيد كه هر روز دور خودشان مي چرخند . يك زندگي گنگ دارند و نامفهوم و نمي دانند كجا هستند و چه بايد بكنند.
منبعک اینترنت (قران)
