موضوع: فرهنگ استفاده از شبکه های اجتماعی گوشی همراه(واتس آپ، وایبر، تلگرام، لاین و....)

هجده توصیه به کاربران تلگرام از نگاه یک جامعه شناس

1- اگر در دنیای واقعی با کسی روابط رسمی دارید در تلگرام هم با او رسمی باشید. اگر در دنیای واقعی او را "خانم" یا "آقای" خطاب می کنید ، نمی شود بدون هیچ زمینه یا اتفاق خاصی، در تلگرام او را عزیزم، جون، فدات و غیره خطاب کنید.
2- فرض را بر آن بگذارید که افراد به طور عادی همیشه آنلاین هستند. آدم ها معمولا سیم تلفن را از برق نمی کشند. پس توجه داشته باشید که چه ساعتی از شبانه روز دارید برای کسی پیام می فرستید.

3- گاهی اوقات نوشتن بهتر از بکار بردن نشانه ها (استیکرها) است. مثلا این پیام که "الان من خیلی خوشحالم" در مقایسه با نشانه "(: ������ " ، اثرگذارتر است. اینطور نیست؟

4- گاهی اوقات در گروهها، دو نفر در مورد موضوعی صحبت می کنند که صرفاً موضوعی بین خود آنهاست. دلیلی ندارد که سایر اعضای گروه هم شاهد این این گفتگو باشند.

5- همین که از خبر یا مطلبی خوشتان آمد فوراً آنرا برای دیگران ارسال نکنید. قبل از ارسال از خودتان سوال کنید آیا این خبر حقیقت دارد؟ بدانید هر پیام مانند یک قطره باران است و با ارسال هر کاربر، در نهایت می تواند سیل شود.

6- مبنای ما آن نباشد که روابط واقعی مان با افراد را به روابط مجازی و تلگرامی سوق و کاهش دهیم. این کار در بلند مدت روابط اجتماعی را نابود می کند. مبنای مان این باشد که روابط مجازی را به روابط واقعی تبدیل کنیم.

7- باور کنید اعتیاد به شبکه های اجتماعی مشکلی واقعی است. اگر تاکنون عضو خانواده تان به شما درباره اعتیادتان چیزی نگفته ؛ یا خودش هم مثل شما معتاد شده یا با خودش می گوید صبر کنم شاید التهاب و گرمای کار با گوشی هوشمند از سرش بپرد.

8- در ایران ، شبکه های اجتماعی موبایلی عمدتاً برای به اشتراک گذاشتن پیام های عمومی و غیرشخصی نظیر جملات حکیمانه ، اخطارها ، پیشنهادها ، جوک ها ، طنزهای سیاسی و اموری درباره سبک زندگی بکار می روند. پس پیام شخصی مهمی برای شما نرسیده است. لزومی ندارد که هر چند دقیقه به صفحه نمایش گوشی نگاه کنید.

9- لطفا گوشی تان را با خودتان به رختخواب و حمام نبرید. بگذارید حمام و رختخواب تنها جاهایی باشند که هنوز به اشغال گوشی هایمان در نیامده اند.
10- در ارتباطات، صدا در مقایسه با کلمه به واقعیت نزدیک تر است. برای احوالپرسی با دیگران، حتی الامکان صدایتان را ضبط کنید و برای دیگران بفرستید. این کار از ارسال پیام نوشتاری بهتر است. البته اگر به او زنگ بزنید خیلی بهتر است.

11- درست است که مغز ما گنجایش بسیاری دارد. ولی گاهی اوقات بد نیست از خودمان سوال کنیم "این حجم از اطلاعات و اخبار دریافتی به چه کار من خواهد آمد؟" شما در روز چند کیلومتر انگشت اشاره یا شصتتان را روی صفحه نمایش گوشیتان سُر میدهید؟ آیا واقعا شما در روز به چند کیلومتر اطلاعات نیاز دارید؟! گاهی از خودتان سوال کنید: مگر من فعال یا مفسر سیاسی هستم که اینقدر پیام های سیاسی می خوانم؟ مگر من شاعر؛ متخصص دکوراسیون ؛ فوتبالیست طراح مد و ... هستم که اینقدر در این خصوص مطلب می خوانم؟ پس گاهی اوقات لازم است که انگشتتان را خیلی تند روی صفحه گوشی سُر بدهید. خیلی تند، بدون اینکه مطالب را بخوانید (از آن رد شوید!).

12- برایتان خودِ پیام مهم است یا فرستنده پیام؟ دوست من پیام را نخوانده ؛ علامت لایک ارسال نکنید. وقتی پیام را می خوانید و با آن مخالف هستید مخالفت خود را ابراز کنید.

13- زمانی کسی را به گروهی Add (اضافه) کنید که قبلا نظر مثبت او را درباره پیوستن به آن گروه دریافت کرده باشید.

14- وقتی یک عضوی گروه را ترک می کند از دست او ناراحت نشوید. هر کس صاحب اختیار خودش است.

15- همه آدم ها به حضور فعال در شبکه های مجازی علاقه ندارند. بعضی ها فقط دوست دارند پیام ها را بخوانند. از دست آنها ناراحت نشوید.

16- اگر دو یا سه نفر از اعضای گروه با شما دوست صمیمی هستند یا جزو فامیل هستند تصور نکنید که گذاشتن عکس های یادگاری مربوط به ده یا بیست سال پیش حتما آنها را ذوق زده و خوشحال می کند. ممکن است این کار باعث کدورت شود. بعد از جلب رضایت، عکس ها را در گروه به اشتراک بگذارید.

17- شبکه های اجتماعی موبایلی خیلی جذاب هستند. ولی باور کنید هنوز رسانه ای جای کتاب را نمی گیرد. این روزها ذهن ما پر شده از جمله های فیلسوفانه و عمیقی که ما درباره شان هیچ اطلاعات جانبی نداریم. درباره همه چیز می توانیم تک جمله های قشنگی بگوییم. البته اگر خوب حفظ کرده باشیم! چون کتاب کم می خوانیم.

18- دنبال آن نباشید که موضوعات پیچیده هستی یا فلسفه یا اجتماع را در فضای شبکه های اجتماعی موبایلی به بحث بگذارید. تا شما استدلالتان را تایپ کنید طرف گفت و گوی تان حوصله اش سر رفته و درباره موضوع دیگری با فردی دیگری وارد گفتگو شده است.

به فرزندانمون یاد بدیم که جرئی از جامعه هستند. اگر از جامعه مینالند باید خودشون رو اصلاح کنند. ادب و منش صحیح رو باید در هر مکان و زمانی رعابت کرد و هر کلمه ای رو به زبون نیاورد و ننوشت. نوشتن کلمات زشت، مایه افتخار و بلوغ نیست. در هر جمعی در نهایت اونی که مودب‌تر باشه، محترم‌تر هم هست حتی اگر ظاهرا قدرتمندتر نباشه.
(اگر کسی قدرت رو به احترام ترجیح میده، به این نکته توجه کنه که رهبر همیشه بالاتر از رئیسه و کسی که احترام داره، رهبری میکنه نه ریاست. هم خدا و هم خرما)

به فرزندمون یاد بدیم ارزش و اعتبار هر آدمی رو خودش و کسانی که اطرافش هستند، تعیین می‌کنند. نه مردمی که از فرسنگها فاصله برای عکس و آرایشش "لایک" میزنن.
این روزها عکسهایی از بچه‌های سیزده-چهارده ساله در شبکه میبینم که در کشوری مثل امریکا، سلب حق حضانت از والدین رو به همراه داره. بیخیالی و بی‌فکری خودمون رو نشونه روشنفکری ندونیم و یا به سن بچه‌ها ربط ندیم.
همه می‌دونن که رفتار ناشایست با بچه‌ها نشونه بیماری والدینش هست. اما بعضیها درک نمیکنن که بی‌توجهی هم دست کمی از این مسئله نداره. چه بچه شما دو سالش باشه و چه پونزده سال! شما مسئولید.

بهشون یاد بدیم غالب آدمها شبیه اونچه که در پروفایل مجازیشون به نظر میرسند؛ نیستند. نه اونقدر زیبا، نه اونقدر خوش‌صحبت و فرهیخته و نه حتی اونقدر که به نظر میرسه خوشبخت. لازم نیست خودشون رو به شکل کسی که نیستند در بیارن، تا کسانی که نمیشناسن ازشون تعریف کنند.

بچه‌ها رو بیش از حد محدود نکنیم یا مدام مشغول چک کردن گوشی و... متعلق به اون ها نباشیم. می‌فهمند، ناراحت میشن، از شما فاصله میگیرن و دیگه حتی نمی‌تونید کنترلشون کنید. به جای اینکار با دوستی و حواس جمع و با کمی فضا، مراقب رفتارشون باشیم.

اینکه بدون هیچی توضیحی، یه تبلت بدیم دست بچمون و بزاریم خودش کشف کنه، مثل اینه که بزاریم خودش در مورد روابط اجتماعی یاد بگیره. قطعا یاد میگیره، اما کجا و چطوری مهمه!
الان مثل زمان ما نیست که بچه‌ها سوالات خاص رو از دوست و معلم و خاله و عمو بپرسن. توی اینترنت می‌گردن، از اولین کسی که در اون زمینه متخصص به نظر میرسه میپرسن و جوابی که شما رو وجشت زده، خودشون رو راضی و اون شخص رو خوشحال میکنه، دریافت میکنن!

گروههای زیادی در شبکه های اجتماعی وجود داره که هرکدوم بسته به سبک فکر میتونند الگویی برای زندگی ما یا فرزندانمون باشند. از دسته های آشپزی و جهانگردی و راهکارهای تحصیل و آموزش هنر، زبان و... تا جکهای زننده و مروج فساد و بیماری‌های روانی و خشونت و... به طور معمول هر آدمی به صورت غالب جذب دسته‌ای از این گروه‌ها میشه و شبکه‌ها هم در همون زمینه ارتباطات بیشتری بهش معرفی می‌کنند. برنامه‌های خوب رو بهم معرفی کنیم و مطالب جالب رو به اعضای خونواده نشون بدیم.

فکر نکنیم که ای بابا... جکه دیگه! می‌خندیم! نه اتفاقا. اگر جکی فقط برای یه مسخره بازی لحظه‌ای باشه، هیچ وقت این قدر معروف نمیشه تا به گوش شما برسه. هر لطیفه ای معنا و هدفی پشتش هست. شک نکنید! فقط باید ببینید آیا اون مفهوم ارزشمند و عالیه یا تخریبگر و شرم‌آور.

-------------------------------------

1. نیازی نیست هرکسی که شماره مارا داشته باشد یا ما شماره اشون و داشته باشیم در لیست دوستانمون داشته باشیم، میتوانیم با برداشتن تیک خودکار آضافه کردن دوست به لیست دوستان این مسله و کنترل کنیم.

2. ما همه ی افرادی که شماره اشون و داریم نمیشناسیم، برخی شبکه ها نیازی به داشتن گزینه Add ندارند بنابراین ما خودمون میتوانیم فردی و که آشنایی باهاش نداریم و صرفا یک شماره ازشون داریم و از لیست دوستانمون حذف کنیم.

3. این نکته نظر شخصی خودمه :
هرچند اینطور محیط ها مزیت هایی از جهت هزینه کمتر و راحتی در ارسال پیام و فایل های صوتی و تصویری ومتنی دارند ولی من همیشه این محیط ها و محیطی رسمی ندیدم، و اگر مجبور شدم با همکاری یا همکلاسی یا اساتیدم ارتباط تلفنی و مجازی داشته باشم، هیچوقت از این محیط ها استفاده نکردم، همیشه سعی کردم بصورت پیامک یا در صورت نیاز به ارسال فایل تصویری یا صوتی و...از طریق ایمیل اینکار را انجام دهم، تا با استفاده از این شبکه ها امکان صحبت های غیر ضرروری به خودم و طرف مقابل ندهم، بنظرم اگر کار رسمی با افراد رسمی داشته باشیم بهتر است از این محیط ها برای ارتباط تا حد امکان استفاده نکنیم.

ممکن است سوال این باشد که فرد مقابل این مسله و رعایت نکنند، میتوانید اگر پیامی رسمی از جانب یک فرد رسمی در شبکه اجتماعی دریافت کردید شما پاسخ آن پیام را از طریق پیامک تلفن نه شبکه اجتماعی ارسال نمایید.اینطوری فرد مورد نظرتان موضع شمارا متوجه خواهند شد.

4. برای اینکه بتوانید زمان حضور در شبکه های اجتماعی مدیریت کنید، تمامی گروه هایی که در آن عضو هستید و روی حالت سکوت قرار دهید اینطوری هروقت خودتون به شبکه مراجعه کردید متوجه پیام های گروه ها میشوید در اینصورت زمانتان هم مدیریت میشود.
میتوانید این روند و بروی اشخاصی که کار ضروری باهاتون ندارن و فقط پیام کپی میکنند هم امتحان کنید.

سلام

• از دسترسی کودکان زیر سن بلوغ به این نرم افزار ها ، باید جلوگیری کرد. با این کار از دسترسی زودرس آنان به اطلاعات غیرضروری و نیز - آلوده شدن ذهنشان بر اثر مشاهده تصاویر غیراخلاقی جلوگیری می‌شود.

• از تبادل اطلاعات با افراد نا آشنا و غریبه باید اجتناب کنیم .

• هر خبری از این شبکه ها می آید ، لزومی ندارد درست باشد - پس باید از منبع اصلی آن آگاه باشیم.

• ماهیت ابزارهای ارتباطی موبایل، همگانی (Public) بودن آن هاست. قطعاً بیشتر کاربرانی که از وایبر، و ..... استفاده می کنند، حریم بسیار خصوصی ندارند. چیزی که بسیار خطرناکه همین توافق اولیه نصب نرم افزار هست که به ما میگه :

دسترسی و حتی امکان تغییر اطلاعات شخصی شما توسط "وایبر"
دسترسی این نرم افزار به اطلاعات جغرافیایی و مکانی شما از طریق اینترنت یا جی پی اس و ......
پس باید مواظب باشیم هر عکسی و هر اطلاعاتی ! را در گوشی نزاریم .

• مدت زمان استفاده مهم هست در این نوع شبکه ها – باید وقتمان را مدیریت کنیم و سعی کنیم بیشتر در محیط واقعی با دوستان و خانواده باشیم .