موضوع: عزت نفس

سلام.

مطالب این تاپیک را از این سایت نقل میکنم.
امیدوارم که با راهنمایی های کارشناسان تالار و همکاری دوستان، تاپیک خوبی بشه.

از دوستانی که پستهای مرتبط با موضوع در این تاپیک بگذارند و به پربار کردن تاپیک کمک کنند متشکرم.

عزت نفس چیست؟
ما به عنوان یک انسان ارزشی برای خودمون قائلیم. معمولا عزت نفس یعنی این که ما خودمان را چگونه می بینیم و چطور در مورد خودمان فکر می کنیم. اگر ارزشی که ما برای خودمان می گذاریم، اغلب منفی باشد، این موقع هست که ما مشکل عزت نفس داریم.

عزت نفس پایین
آیا تا حالا از خودتون به طور کلی ناراضی و ناراحت بودید؟
آیا تا حالا فکر کردید که شما ضعیف و احمق هستید؟ به اندازه کافی خوب نیستید؟ نسبت به بقیه مردم پایین ترید؟ بی فایده اید؟ بی ارزشید؟ جذاب نیستید؟ زشتید؟ دوست داشتنی نیستید؟ مغلوب و بازنده اید؟

هر کسی معمولا زمانی که شرایط استرس زا و سختی را تجربه می کند، ممکنه از این صفات و لغات برای خودش استفاده کند. اما اگر شما اغلب با این صفات در مورد خودتون فکر می کنید، مشکل عزت نفس دارید.


عزت نفس پایین یعنی معمولا نظر کلی منفی نسبت به خود داشتن
خود را به شکل منفی قضاوت و ارزیابی کردن
و ارزش کلی منفی روی خود گذاشتن

افراد با عزت نفس پایین معمولا باورهای منفی عمیق و اساسی در مورد خودشون دارند. این باورها را اغلب به شکل واقعیت و حقیقتی در مورد هویت خودشون پذیرفته اند، در حالی که این فقط نظر و افکاری هست که آنها درباره خودشان دارند (و واقعیت نیست)

اثرات عزت نفس پایین

نکوهش خود
فرد با عزت نفس پایین دائم درمورد خودش حرفهای منفی می زند.
از خودش، عملش و تواناییهاش انتقاد می کند یا حتی خودش را مسخره می کند.
احساس حماقت دارد، به خودش شک دارد، وقتی مشکلی پیش می آید خودش را سرزنش می کند.


نادیده گرفتن جنبه های مثبت
وقتی ازآنها تعریف می شود جدی نمی گیرند و باور نمی کنند یا این که می گویند خیلی مهم نیست، شانسی بود.
در عوض روی این که چه کاری را انجام ندادند یا چه اشتباهاتی کردند تمرکز می کنند.


احساسات منفی
فردی با عزت نفس پایین اغلب احساس غم، افسردگی، اضطراب، گناه، شرم، ناامیدی، و خشم دارد.


تاثیر روی کاریا تحصیل
اشخاص با عزت نفس پایین به نتایجی کمتر از توانایی شان می رسند، زیرا باور دارند که از دیگران توانایی کمتری دارند.
از ترس این که نتوانند کاری را خوب انجام دهند، در رقابت ها و فرصت های پیش آمده شرکت نمی کنند.
این افراد احتمالا سخت کار می کنند و به خودشون فشار می آورند چون فکر می کنند که باید کمبودها و ضعف مهارتشان را به این شکل جبران کنند یا بپوشانند.
برایشان سخت است که باور کنند نتایج خوبی که می گیرند نتیجه توانایی ها و ویژگیهای مثبت خودشان است.


مشکلات در رابطه
افراد با عزت نفس پایین، در روابط شخصی شان، با هر انتقاد یا عدم تاییدی ناراحت و پریشان می شوند،
برای رضایت و خشنودی دیگران هر کاری می کنند،
خیلی خجالتی اند یا در حضور دیگران نگران خودشان هستند (نگران نگاه دیگران به خودشان)
حتی ممکن هست از صمیمیت و تماسهای اجتماعی اجتناب کنند.

احتمال این که در مقابل اذیت و سرزنش و سو استفاده افراد خانواده یا شریک زندگیشان از خودشان دفاع و حمایت کنند کم هست.
از طرف دیگر در تعاملاتشان با دیگران خیلی پرخاشگر و مهاجمی برخورد می کنند.


تفریح و سرگرمی
افراد با عزت نفس پایین در فعالیتهای تفریحی و سرگرمی شرکت نمی کنند چرا که فکر می کنند لیاقت شادی و تفریح را ندارند.
از فعالیتهایی که در آنها مورد قضاوت یا ارزیابی قرار بگیرند اجتناب می کنند. مثلا مسابقه ورزشی، رقص، کلاسهای هنری یا شرکت در هر نوع مسابقه و نمایش و رقابتی.


مراقبت از خود
افرادی که برای خودشان ارزش قائل نیستند ممکن است در مصرف الکل و مخدرها زیاده روی کنند.
برایشان مهم نیست که لباس تمیز و نو و زیبا بپوشند، موهای مرتب داشته باشند.
از طرف دیگر اگر احساس کنند که کامل به نظر نمی رسند تلاش می کنند با مخفی نگه داشتن خودشان از دیگران، هر گونه نقص و اشکال خودشان را پنهان کنند.


علت یا معلول؟
عزت نفس پایین مشکل افراد زیادی هست.
این مشکل می تواند به عنوان بخشی از یک مشکل جاری – مثل افسردگی- باشد،
یا در نتیجه مشکلات دیگر پیش بیاید – مثل بیماریهای مزمن، مشکل رابطه-
یا ممکن است یک مشکل مجزا باشد.

هر کدام که باشد، خوبیش این هست که شما می توانید برای داشتن عزت نفس سالم تمرین کنید.

شروع عزت نفس پایین

تجربیات منفی کودکی

باورهای ما در مورد خودمان، بیشتر مواقع بر اساس آن چه که در کودکیمان اتفاق اقتاده، شکل می گیرد.
تجربیات کودکی ما در خانواده، گروه همسالان، جامعه، مدرسه و غیره، افکار و باورهای ما را در مورد همه چیز، از جمله خودمان، تحت تاثیر قرار می دهد.
اگر باورهای ما در مورد خودمان منفی است، احتمالا تجربیات منفی در کودکی داشتیم که باعث این موضوع شده است. مثلا:

1- تنبیه، نادیده گرفته شدن و مراقبت نشدن، سواستفاده،
2- مشکل در رعایت استانداردهای والدین ( سخت بودن رسیدن به سطح مورد توقع والدین )
3- جا نیفتادن و جور نبودن با جمع خانواده یا مدرسه
4- مشکل در رعایت استانداردهای گروه همسالان
5- وسیله تخلیه استرس و پریشانیهای دیگران بودن ( یک چیزی شبیه این که زورشون به شما می رسیده، با این که نقشی در موضوع نداشتید ... )
6- جایگاه اجتماعی خانواده شما
7- عدم وجود تجربه های مثبت

علاوه بر این، تجربه های منفی بزرگسالی مثل سواستفاده، استرس طولانی یا آسیب های روحی عمیق می تواند باعث ضعف عزت نفس شود.

باورهای اساسی منفی

دلیل این که حتی وقتی شرایط کنونی ما با شرایط گذشته مان متفاوت است همچنان با عزت نفس پایین زندگی می کنیم، در باورهای اساسی منفی است.
تجربه های منفی کودکی و نوجوانیمان ما را به باورهای اساسی منفی در مورد خودمان رسانده است.
مثلا کودکی که دائما تنبیه و انتقاد شده است به این باور می رسد که "من بی ارزشم" یا "من بد هستم". این ها نمونه ای از باورهای اساسی منفی هستند.

ارزیابی های قویا ریشه دوانده و محکم شده در مورد ارزش و بهای خودمان به عنوان یک انسان که معمولا به شکل جمله های " من ... هستم" بیان می شود، مثل من احمق هستم، من به اندازه کافی خوب نیستم و غیره.




قواعد و فرض ها

وقتی این باورهای اساسی منفی را در مورد خودمان قبول کنیم، احساس خیلی بدی به خودمان داریم و احساسات منفی قوی ای تجربه می کنیم.
به منظور محافظت از خود و اطمینان از ادامه زندگی، برای خودمان و زندگیمان یکسری قواعد و فرض ها می سازیم.
هدف از این قواعد و فرض ها، دفاع و محافظت از خودمان در مقابل باورهای اساسی منفی ماست

مثلا فردی که فکر می کند بی ارزش است،
قواعدی مثل "من باید آدمهای دیگر را خوشحال کنم" یا " نباید نیازهام را بیان کنم"
و فرض هایی مثل " فقط زمانی مردم من را دوست دارند که کارها را درست و کامل (پرفکت) انجام بدهم"
برای خودش ایجاد می کند.

(می خواهیم بد نباشیم، بی ارزش نباشیم، یک سری قواعدی برای خودمان می گذاریم که ارزشمند بشیم. مثلا باید دیگران را خوشحال کنم تا ارزشمند بشم، باید پرفکت باشم تا دیگران دوستم داشته باشند ....)




رفتارهای غیرمفید

این فرض ها و قواعد، اساس رفتارهای روزانه شما را تعیین می کند.
لذا بخاطر قواعد و فرضهاتون، شما سعی می کنید که هر چیزی را کامل (پرفکت) انجام بدهید،
هر کاری را به خاطر خشنود کردن دیگران انجام می دهید،
هیچ گاه خودتان را مطرح نکنید و ... این لیست همینطور پیش می رود.

پستهای 3# و 4# در این مدل خلاصه می شود:

عزت نفس پایین خوابیده

اگر بتوانید قواعد خودتون را رعایت کنید، تا حد زیادی احساس خوبی دارید. اما این احساس سطحی است.

دنبال کردن این قواعد و فرض ها معایبی دارد. اول این که شما فشار زیادی را متحمل می شوید که عزت نفستان را مدیریت کنید و احساس بدی نداشته باشید.
دوم این که باورهای اساسی منفی که در مورد خودتان داشتید همچنان دست نخورده باقی می ماند، چرا که هیچوقت آنها را تست نکردید و به چالش نکشیدید.

در واقع عزت نفس پایین شما، خوابیده و منتظر فرصت و کمترین تلنگر هست تا بیدار شود.

بنابراین تغییر این باورهای اساسی و فرضها و قواعد و رفتارهای غیرمفید برای داشتن عزت نفس سالم، مهم است.

قبل از این که جلوتر برویم، خودتان را در چند جمله توصیف کنید.
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ...............

خودتان را چگونه توصیف کردید؟
از چه لغاتی استفاده کردید؟
توصیفی که نوشتید به طور کلی مثبت، متوازن یا منفی است؟
چه ارزشهایی به خودتان یا جنبه هایی از خودتان نسبت دادید؟
این ارزشها مثبت، متوازن یا منفی است؟

همانطور که قبلا گفتیم:

عزت نفس پایین یعنی معمولا نظر کلی منفی نسبت به خود داشتن
خود را به شکل منفی قضاوت و ارزیابی کردن
و ارزش کلی منفی روی خود گذاشتن

اینها نمونه ای از جملاتی هست که افراد با عزت نفس پایین به خودشان نسبت می دهند:
وقتی توی مهمونی با افرادی که نمی شناسم صحبت می کنم مضطرب و دست پاچه می شوم. من از نظر اجتماعی بی عرضه ام. از این موضوع متنفرم!
بسیاری از مطالبی که مربی امروز می گفت نمی فهمیدم. من واقعا نادانم!
من اضافه وزن دارم و خیلی زشت و چاق هستم.
من مهم نیستم.
من بازنده ام.
من به اندازه کافی خوب نیستم.

بر اساس آنچه که در مورد عزت نفس پایین گفته شد، آیا فکر می کنید شما این مشکل را دارید؟ آیا اغلب توصیفات منفی از خودتان دارید که در مطلب بالا ننوشتید؟ می توانید آنها را اینجا بنویسید.
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ...............



در پست 2# اثرات عزت نفس پایین را گفتیم
(نکوهش خود، نادیده گرفتن جنبه های مثبت، احساسات منفی، تاثیر منفی روی کار و تحصیل، مشکل در روابط، کوتاهی در تفریح و سرگرمی و توجه به خود)
در این قسمت با توجه به پست 2# ، بنویسید که عزت نفس پایین روی کدام جنبه از زندگی شما تاثیر منفی گذاشته است.
.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ...............

در انتهای پست 2# گفتیم که عزت نفس پایین

می تواند به عنوان بخشی از یک مشکل جاری – مثل افسردگی- باشد،
یا در نتیجه مشکلات دیگر پیش بیاید – مثل بیماریهای مزمن، مشکل رابطه-
یا ممکن است یک مشکل مجزا باشد.

در این قسمت به بررسی این موضوع می پردازیم.

عزت نفس پایین می تواند بخشی از یک مشکل کنونی شما باشد. اگر افسردگی دارید، عزت نفس پایین یک محصول جانبی این مشکل هست. نگاه منفی به خود داشتن یک علامت افسردگی است. اگر همیشه احساس بی ارزش بودن و گناهکار بودن دارید، نیز همینطور

تعدادی از علائم افسردگی:

• حس دائمی غم، گرفتگی، تهی بودن
• کاهش لذت از فعالیتهایی که قبلا دوست داشتید یا بی علاقگی به بیشتر چیزها
• کاهش یا افزایش اشتها
• مشکل خواب ( بی خوابی، خوابیدن بیش از حد، نیمه شب بیدار شدن و ناتوانی در دوباره خوابیدن)
• احساس خستگی و بی انرژی بودن
• احساس بی قراری و اضطراب یا کاهش سرعت انجام کارها در مقایسه با قبل
• مشکل در تمرکز و تصمیم گیری
• افکاری مثل این که مرگ برای شما بهتر هست یا به فکر آسیب رساندن به خود باشید

اگر 5 تا از علائم فوق را دارید که شامل بی حوصلگی و کاهش لذت و ذوق باشد و در بیشتر روزهای دو هتفه گذشته این حس را داشتید احتمالا افسردگی دارید. بهتر هست که به دکتر یا متخصص سلامت روان مراجعه کنید. روشهای موثر زیادی برای درمان افسردگی وجود دارد و تحقیقات نشان می دهد که اگر افسردگی درمان شود، عزت نفس پایین همراه با آن هم درمان می شود.

اگر اخیرا افسردگی داشته اید و علائم فوق را تجربه کرده اید، آنها را اینجا ذکر کنید.

.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ...............

عزت نفس پایین می تواند نتیجه یک مشکل دیگر باشد. می تواند بخاطر شرایط سخت و پراسترس زندگی - مثل مشکلات مالی طولانی، بیماری طولانی، دردهای مزمن، تصادفی که منجر به نوعی ناتوانی شده، مشکلات رابطه، یا مشکلی که حلش مشکل است- باشد. گاهی اوقات وقتی یک مشکلی در یک دوره طولانی با ماست، فرد دلسرد و بی روحیه می شود. اعتماد به نفسش را از دست می دهد و عزت نفسش کاهش پیدا می کند. مشکلات روانی دیگر مثل حملات پانیک، ترس اجتماعی ... می تواند به تدریج عزت نفس را کاهش دهد.

شرایط کنونی شما چطور است؟ چه نوع مشکلاتی دارید؟ چه مدت طول کشیده اند؟ آنها را در این قسمت بنویسید.

.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ...............

عزت نفس پایین می تواند به خودی خود یک مشکل مجزا باشد و عاملی برای مشکلات دیگر. گاهی اوقات عزت نفس پایین خودش یک مشکل هست که فرد را در خطر تجربه کردن مشکلات دیگر مثل افسردگی، افکار دائمی خودکشی، اختلالات اشتها، ترس اجتماعی قرار دهد. ممکن هست اگر چه در زمان حال مشکلی نیست و افسرده یا مضطرب یا ... نیستید، اما در گذشته اینطور نبوده. اگر خلق و خوی شما اغلب با توجه به شرایط متغیر است، یا قبلا افسردگی را تجربه کرده اید و فکر می کنید عزت نفس پایین دارید، این موضوع می تواند شما را در معرض خطر افسردگی دوباره قرار دهد. عزت نفس پایین به عنوان یک فاکتور آسیب پذیری، شبیه چیزی است که در زمینه مخفی است و در زمانی که اصلا انتظارش را ندارید بیرون بیاد و به شما آسیب بزند.

آیا در گذشته مشکل افسردگی، اضطراب یا هر مشکل دیگری در سلامت روان داشته اید؟ آیا فکر می کنید عزت نفس پایین در آینده ممکن است برای شما مشکلی ایجاد کند؟

.................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. .................................................. ...............

سلام

با تشکر از شیدا خانم



مسیر حرکت به سمت عزت نفس ،،،مسیری هست که باید از خانواده ها - سپس مدارس ، دانشگاه ها ، جامعه و ....شروع و توسعه داده شود

همین سیستم انتقاد و تعریف از هم خیلی مهمه


یعنی در روز ما چند بار از دیگران انتقاد می کنیم ؟
چند بار به ما انتقاد میشه؟
چند بار تعریف میکنیم؟
چند بار از کار ما تعریف میشه؟


انتقادها بالاست ، و کارهای خوب و درست کم دیده میشه و این نشون میده شاید شاید طیف زیادی از ماها عزت نفس بالایی نداریم


در دوران کودکی و در مدرسه ،، بچه بیشتر ازش انتقاد میشه یا تعریف میشه ؟؟
چه آموزش هایی داده شده؟
توی مدرسه به معلم گفتن از بچه ها تعریف و تمجید کنید یا اینکه معلم بچه ها را دعوا می کن؟
سیستم تشویق و جریمه در مدارس و خانواده ها چگونه هست ؟



بچه ها کارشون الگو برداری ست . یعنی الگوی ذهنی اونها میشه رفتارشون !!



یه کودکی نقاشی میکشه و این یعنی ایجاد دو رفتا ر : : تعرف والدین - یا انتقاد !

اگر به کودک انتقاد وحشناک بشه و مورد تمسخر قرار بگیره ،،،عزت نفسش کم میشه - چون میگه کارش ارزشمند نیست و این یعنی من ارزشی ندارم !


توجه نکردن عامل دیگر هست :
کودک داره نقاشی میکشه - می خواد بره به بابای نشون بده - بابا هم داشته فوتبال میدیده - کودک به باباش میگه : نقاشیم خوب شد ؟

آقای بابا هم اصلا نمی بینه - میگه آره - و به خیال خودش بچه نمی فهمه !

ولی بچه می فهمه و به خودش میگه : به من توجه نمیشه و حس بی ارزشی میکنه


20 سال بعد با همین روند ،،، اون کودک دیگه میشه یه جوون ! - یه جوونی که خودش را ارزشمند نمی دونه

و برای اینکه ارزشمندی خودش را ثابت کنه کارهای غیر منطقی انجام میده ( دوستی با هر شخص - دروغ - تخریب دیگران و .....)




لازمه درمان و موفقیت در این مهم اینکه ،،، اون شخص گذشته را رها کنه و به خودآگاهی برسه .

اینکه بگه کی هست ؟ هدفش چیه ؟

و ارزشمندی خودش را از دیگران گدایی نکنه و وابسته به چیزی نباشه ( پول - علم - ازدواج و ....) - بلکه در مقام یه انسان بفهمه که ارزشمنده و اشرف مخلوقاته

و خودش را از نو تعریف کنه .



به قول سعدی :

ای نفس چون وظیفه روزی مقررست /آزاد باش تا نفسی روزگار هست
از پیری و شکستگیت هیچ باک نیست / چون دولت جوان خداوندگار هست
صاحب کمال را چه غم از نقص مال و جاه / چون ماه پیکری که برو سرخ و زرد نیست
.