❖ مهارت جرأت ورزی و قاطعیت ❖

[تبسم آسمانی]

بسم الله الرحمن الرحیم

مقدمه :

جرأت ورزی دقیقاً به چه معناست و چه چیزی را شامل می‌شود؟

جرأت ورزی نوعی توانایی برای اظهار وجود با اعتماد به نفس می‌ باشد، بدون اینکه مجبور باشیم به رفتار منفعلانه، پرخاشگرانه یا کنترل گرانه متوسل شویم. این ویژگی شامل خود آگاهی بیشتر می‌ باشد؛ یعنی داشتن بصیرت، علاقه و کنترل نسبت به "خود" واقعی‌ تان. این امر نیازمند این است که به نیازهای دیگران گوش داده و به آن پاسخ دهیم بدون اینکه علایق خود را نادیده بگیریم یا اصول اساسی و زیر بنایی خود را به خطر بیندازیم.

جرأت ورزی یعنی بهبود مهارت‌ های بین فردی؛ ارتباط مؤثرتر و کنترل استرس از طریق کنترل بهتر افراد و موقعیت‌ های مشکل آفرین. جرأت ورزی نوعی انتخاب است؛ توانایی اظهار خواسته‌ ها، عقاید و احساسات با اطمینان از اینکه در مقابل این خواسته‌ها، تحت سلطه،استثمار یا زور و اجبار نخواهیم بود

جرأت ورزی یعنی ارتباط مؤثر و این امر فقط به معنی انتخاب کلمات مناسب برای گفتن در یک موقعیت خاص نمی‌ باشد. درجه (تن) صدا، آهنگ ، میزان بلندی ، حالت چهره ، ژست و زبان بدن همگی در پیامی که شما به فرد دیگری می‌ فرستید نقش دارند و اگر این همتا سازی و تعدیل صورت نگیرد، شما پیام ناقصی را به طرف مقابل خواهید فرستاد.

در کل، اگر شما به هر طریقی خود یا فرد دیگری را تحقیر کنید سبک ارتباطی شما جرأت ورزانه نیست. اگرچه زمان‌ هایی خواهد بود که شما منفعل بودن را انتخاب می‌ کنید یا از "نیروی" پرخاشگرانه‌ تری استفاده می‌ کنید، اما پاسخ جرأت ورزانه همواره ارجحیت دارد و منجر به موقعیت‌ های برد - برد می‌ شود که در آن هر دو طرف نسبت به خویشتن احساس خوبی دارند.

مهارت‌ های جرأت ورزی قابل یادگیری هستند، در این کتاب فصول متعددی شامل رویکردها و تکنیک‌ های متنوعی است که می‌ توانند اتخاذ شوند تا افراد جرأت ورزی خود را بهبود ببخشند

دکتر سو بیشاپ
مترجمان : محمد صادق زمانی زارچی ،
محمد حسن آسایش

« کتابخانه الکترونیکی کتابراه »

[تبسم آسمانی]

فصل یکم: جرات ورز باشیم یا نباشیم؟

شرطی سازی

وقتی برای اولین بار وارد این دنیا شدید و تنها شش ماه از عمر شما می‌ گذشت، دو گونه رفتار را شناخته و نشان دادید: منفعل (رفتار وابسته) و پرخاشجویانه (رفتار سخت و مطالبه گرانه). وقتی بزرگتر شدید یکی از اولین کلماتی که آموختید و ادا نمودید کلمه "نه" بود. این روشی برای گفتن یا حرف زدن است، "من اکنون می‌ توانم استدلال عقلی را آغاز کنم و تصمیمات شخصی‌ ام را بگیرم.
"این امر راهی برای پایه گذاری استقلال به عنوان فردی واحد و بی همتا می‌ باشد. برای کودک نوپا، در برخی از اوقات منفعل بودن، داشتن رفتار پرخاش جویانه نسبت به دیگران، بیان آزادانه احساسات و "نه" گفتن بدون احساس گناه یا بد خواهی، امری خود بخودی و طبیعی است. آیا وقتی کودکی خردسال بودید به خاطر گفتن "نه" سرزنش شدید؟ به شما گفته شد این رفتار بی ادبانه است...؟ ممکن است احساسات دیگران را خدشه دار کند...؟ محبوبیت شما را کاهش می‌دهد؟ آیا ممکن است این مسئله با چرایی این امر که شما امروزه در گفتن کلمه"نه"با مشکل مواجه هستید مرتبط باشد؟

در دوران رشد اولیه‌ مان ما با افراد و رویدادها شرطی شدیم، و خیلی زود با این وضعیت سازگار شدیم که والدین یا دیگر بزرگسالان مسئول در آموزش اجتماعی خود را خشنود سازیم. به ما گفته شد چه چیزی خوب و چه چیزی بد است؛ چه کاری را باید انجام دهیم و چه کاری را نباید انجام دهیم. اغلب اوقات یکی از بهترین علایق کودکان خشنود سازی یا تسلیم شدن در برابر دیگران است چراکه معمولاً رفتار خوب از طریق لبخند و توجه بزرگترها پاداش داده می‌شود.

همچنین در بعضی مواقع رفتار بد هم به نوعی، توجه یا پاداش خود را می‌گیرد. برای مثال فرد با خود فکر می‌ کند،"اگر نتوانم به هر طریقی توجه او را جلب کنم، فریاد می‌ زنم، اشیاء را پرت می کنم یا نعره می زنم

هر توجهی حتی توبیخ شدن بهتر از نادیده گرفته شدن است". شما می‌توانید ببینید که چگونه الگوی منفعلانه / پرخاشجویانه توسعه می‌ یابد و چطور به عنوان یک فرد بزرگسال به درون رفتارهای انطباقی می‌رویم تا خواسته‌ هایمان را برآورده کنیم و صلح و آرامش را حفظ کنیم یا نیازهای دیگران را رفع کنیم و اغلب این امر به قیمت آسیب به بهزیستی خودمان تمام می‌شود.

رفتارهای منفعلانه و پرخاشجویانه به صورت خودبخودی به سمت ما می‌آیند و اغلب راحت‌ ترین گزینه به نظر می‌ رسند (گرچه به ندرت کارآمد ترین گزینه هستند)، در حالی که رفتار جرأت ورزانه بیشتر نیازمند یک پردازش شناختی است تا یک واکنش شهودی و بر مبنای حس ششم.

ما جرأت ورز به دنیا نیامدیم بلکه جرأت ورزی آموخته می‌ شود. گزینه جرأت ورزی، نیازها، احساسات و عقاید هر دو طرف یعنی ما و طرف مقابل را به رسمیت می‌ شناسد. با این حال، ما اغلب بدون توجه به این گزینه (جرأت ورزی)، با تکیه بر خلق و خوی خویش، موقعیت، افراد درگیر در این موقعیت و غیره، در جایی در طول طیف منفعل تا پرخاشجو پاسخ می‌ دهیم.

[تبسم آسمانی]

شرطی سازی نقش مهمی در کنش‌ ها و واکنش‌ های شما به عنوان یک بزرگسال ایفا می‌ کند. همچنین سهم انتظار نقش در این زمینه حائز اهمیت می‌ باشد. به عنوان مثال ممکن است این را به خورد ما داده باشند که بیان کردن خشم دور از متانت و وقار است، یا اینکه گریه کردن در محیط عمومی نشان از ضعف دارد، یا مردان باید جسور و جاه طلب باشند و از ورزش‌های با تماس جسمی لذت ببرند و غیره.

شرطی سازی ظریف روشی که ما به وسیله آن خود و دیگران را می‌ بینیم را تحت تأثیر قرار می‌ دهد؛ اما خبر خوب این است که شرطی سازی شخصیت شما را به صورت همیشگی ثابت نگه نمی‌ دارد. شما دائماً در حال رشد و تغییر هستید. چیزهای یادگرفته شده می‌ توانند دچار یاد زدودگی شوند، رفتارهای جایگزین می‌توانند آنقدر مورد بازبینی و تمرین قرار گیرند تا به شکل عادت همیشگی و ملکه ذهن درآیند.


انتخاب رفتار مناسب

پیش از بررسی جنبه‌ های مختلف آموزش جرأت ورزی، لازم به ذکر است که رفتار منفعلانه و پرخاش جویانه لزوماً بد نیستند. هر دو مورد می‌ تواند در مواقعی مناسب باشند. مثالی در این زمینه می‌ تواند اظهار خشم به صورت خیر اندیشانه در مقابل بی عدالتی اجتماعی باشد. ممکن است رفتار جرأت ورزانه همیشه بهترین گزینه نباشد.
برای سنجش میزان کارآمدی رفتار فعلی موارد زیر را امتحان کنید.

[تبسم آسمانی]

تمرین

پاسخی را علامت بزنید که به بهترین شکل نشان دهنده واکنش شما به موقعیت است، نه آن پاسخی که فکر می‌کنید درست است؛ سپس نظرات زیر را بررسی نمایید.

1. شما برای سازمانی کار می‌کنید که دارای یک خط مشی عادلانه بر مبنای ایجاد فرصت‌ های برابر می‌ باشد. به یکی از کارکنان شما قبلاً در رابطه با اظهارات نژاد پرستانه اخطار داده شده است. شما به صورت تصادفی می‌ شنوید که آن کارمند نوعی لطیفه نژاد پرستانه را برای همکار خود تعریف می‌کند.

الف) "من قبلاً توضیح داده‌ام که چرا چنین لطیفه‌هایی توهین آمیز تلقی می‌شوند. همچنین خطی مشی شرکت اجازه استفاده از زبان نژاد پرستانه یا جنسیت گرایانه (تبعیض جنسیتی) را به کسی نمی‌ دهد. اگر در این زمینه مشکلی هست می‌توانیم راجع به آن صحبت کنیم."

ب) "من می‌دانم که از نظر شما لطیفه‌های نژاد پرستانه تنها یک سرگرمی کوچک محسوب می‌ شود. اما شما می‌ دانید که اینها قوانین هستند و اگر رئیس از این موضوع مطلع شود، من مسئول این ماجرا شناخته می‌ شوم و به ضرر من تمام می‌شود."

ج) "قبلاً به شما پیرامون بیان دیدگاه‌ های نژاد پرستانه نکاتی گوشزد شده بود. این آخرین اخطار به شما خواهد بود. سرپیچی دوباره شما از قوانین شرکت به قیمت اخراج شما از شرکت تمام خواهد شد."

نظرات

گزینه (الف) جرأت ورزانه می‌باشد، اما این عضو از قوانین و هشدارهای قبلی که به او داده شده آگاهی دارد. رویکردی که در طول مقیاس به پرخاشجویی نزدیک‌تر باشد، کارامد تر است.

گزینه (ب) نه تنها منفعلانه است، بلکه نشان دهندۀ سبک مدیریتی ضعیف می‌باشد، بیشتر از اینکه مدافع سیاست‌های شرکت باشد با افراد متخلف سازش می‌کند.

گزینه (ج) اگرچه میزان پرخاش جویی را کاهش می‌دهد ولی در عین حال میزان مناسبی از نیرو را برای کارامد بودن دارا است و متخلف را بدون هیچ شبهه‌ای متوجه جایگاه و موقعیتش می‌کند.

[تبسم آسمانی]

2. شما شکایاتی را در مورد رفتار بد یکی از کارکنان خود داشته‌ اید. او را برای صحبت پیرامون این مسئله به دفتر خود فرا می‌ خوانید. پیش از اینکه بحث را مطرح کنید، او اشک‌ ریزان می‌ گوید:"من می دانم که این ملاقات برای چیست. بله، اخیراً نبست به برخی مشتریان کم حوصله و تا حدی بی ادب بوده‌ام، اما من در مورد شوهرم نگران هستم؛ او اخیراً آزمایشاتی برای اختلال خونی داشته است."

الف) "درسته، اما در حال حاضر نگرش‌ها و افکار شما به کار ما لطمه وارد می کند
شما باید بیاموزید که مشکلات خود را در خانه بگذارید و مادامی که در اینجا هستید تمامی تمرکز خود را صرف کار شرکت کنید."

ب)"متاسفم؛ من از بیماری او اطلاع نداشتم. آیا می‌ توانم به شما کمک کنم؟ آیا صحبت با بخش رفاهی کمکی می‌ کند؟"

ج) "فکر می‌ کردم قاعدتاً باید یک سری توضیحات در این زمینه داشته باشید. از اینکه مشکلاتی در خانه دارید خیلی متاسفم. با این حال ما یک سری انتظارات مشخصی را از کارکنان خود داریم و شکایات مطرح شده باید مورد بررسی و پیگیری قرار گیرد. "

نظرات

گزینه (الف) نه تنها پرخاشجویانه است بلکه برای این موقعیت شدید و نا مناسب می‌باشد.

گزینه (ب) اگرچه منفعلانه است اما در حال حاضر مناسب‌ترین و کارامد ترین روش برای کنار آمدن با موقعیت است.

گزینه (ج) جرأت ورز می‌باشد، اما آیا جرأت ورزی گزینه رفتاری مناسب در این موقعیت است؟ پاسخی نزدیکتر به رفتار منفعلانه در طول مقیاس مناسب‌ تر خواهد بود.

[تبسم آسمانی]

3. یکی از کارکنان یک اشتباه جزئی داشته و شما متوجه این موضوع نشده‌اید. اما رئیس شما از این مسئله مطلع شده و شتابان به دفتر شما می‌آید و می‌گوید:"فلان اشتباهی رخ داده و شما خیلی بی دقت و سهل انگار هستید. شما چطور خودتان را سرپرست میدانید؟"

الف)"حق با شماست. واقعاً متاسفم...باید چک می‌کردم. دیگر تکرار نخواهد شد.
فوراً همه چیز را مرتب و روبراه می‌کنم."

ب) "چه چیزی باعث ناراحتی شما شده است؟ ظاهراً امروز از دنده چپ بیدار شدید. من حرف‌های شما را نشنیده می‌گیرم. بدون شک امروز خودتان نیستید و با روزهای دیگر فرق دارید."

ج) "به خاطر اشتباه پیش آمده عذر خواهی می‌کنم. با این حال، گفتن اینکه من سهل انگار هستم کار درستی نیست و این اظهارات شما در مورد مهارت‌های سرپرستی‌ام مرا ناراحت می‌کند. استانداردهای من و تیمم در سطح بالایی است و اشتباهات هرازگاهی ممکن است پیش بیایند."

نظرات

گزینه (الف) بیش از حد منفعلانه است. سرزنش خود در هنگامی که شما یا تیم تان به صورت کلامی مورد حمله قرار می‌ گیرید، بدین معناست که خواهان بد رفتاری بیشتر از جانب طرف مقابل هستید.

گزینه (ب) احتمالاً گزینه خوبی خواهد بود به شرطی که شما رئیس خود را به خوبی بشناسید و بتوانید با شوخی و بذله گویی خلق او را تغییر دهید. با این حال این رفتار می‌تواند به عنوان رفتاری بی ادبانه و پرخاشجویانه تلقی شود و از همه مهمتر اینکه، نمی‌تواند نشان دهد که نه تنها کارتان بلکه خود شما نیز به صورت کلامی مورد حمله قرار گرفته‌اید.

گزینه (ج) پاسخ جرأت ورزانه و مناسبی به حمله رئیس محسوب می‌شود. این پاسخ اشتباه اصلی را تأیید می‌ کند و بابت آن طلب بخشش می‌کند، ولی به رئیس اجازه انتقاد ناعادلانه از شما یا تیم تان به صورت افراطی را نمی‌ دهد.

[تبسم آسمانی]

فصل دوم: برای دفاع از حق خود آماده شوید.

همان طور که جرأت ورز شدن تنها با خواندن کتاب‌ های مرتبط امکان پذیر نیست (شما باید مهارت های جرأت ورزی را تمرین کنید)، با عضله‌ های تنیده و قلب در حال تپشِ متأثر از استرس نیز نمی‌ توان رفتار جرأت ورزانه از خود نشان داد. زبان بدن تان شما را رسوا خواهد کرد. هر چیزی را که برای گفتن انتخاب کنید، حتی اگر"جرأت ورز” باشند، اگر با تن صدای نامناسب، شدت خیلی زیاد یا خیلی کم صدا و وضعیت بدنی یا حالت چهره نامناسب به گیرنده منتقل شوند، جرأت ورزی شما ناکارامد خواهد بود. از دید طرف مقابل شما فردی بیمناک، احساساتی، متخاصم و پرخاشجو خواهید بود.

وقتی یک نفر می‌ خواهد جرأت ورزی را یاد بگیرد نباید از موقعیت‌ های دشوار اجتناب کند؛ پس بیایید با آن مواجه شویم. موقعیت‌ هایی که از دید ما سخت‌ ترین موقعیت‌ ها برای جرأت ورز بودن است، دقیقاً همان موقعیت‌ هایی است که باید در آن جرأت ورز بودن را تمرین کنیم تا ترس ما از آنها بریزد. همچنین این موقعیت‌ ها همان مواردی هستند که ممکن است در آنها بیشترین احساس تنش را داشته باشیم. سناریوهای زیر را تجسم کنید.

تمرین

1. شما به اتاق رئیس فراخوانده شده‌ اید و با نگاه به چهره او می‌ توانید دریابید که این گفتگو پیرامون افزایش دستمزد یا ترفیع نخواهد بود.

2. والدین یا یکی از بستگان شما که از جهت سنی از شما بزرگتر است انتظار دارد تعطیلات سال نو را با شما بگذراند. شما و همسرتان دوست دارید یک تعطیلات سال نو آرام را در کنار هم تجربه کنید. همین الان با آن خویشاوند تماس گرفته‌اید تا به او بگویید که نمی‌توانید تعطیلات سال نو را با او در خانه‌ تان بگذرانید.

3. به این نتیجه رسیده‌اید که دیگر وقتش رسیده تا در مورد مسئله‌ای با همسرتان رو در رو شوید و می‌دانید که در این زمینه اختلاف نظرهایی وجود خواهد داشت

4. اگر چه توضیحاتی را در مورد علت تأخیرتان به مراجع ارائه کرده‌اید، اما او همچنان به رفتار ستیزه جویانه و پرخاش جویانه خود ادامه می‌ دهد.

5. مسئولیت شما این است که یک مشکل بهداشتی شخصی را با یکی از کارکنان در میان بگذارید.

نظرات و پیشنهادات

ممکن است شما هیچ یک از موقعیت‌ های زیر را تجربه نکرده باشید اما احتمالاً در آن شرایط برخی از علائم اضطراب را از خود نشان خواهید داد
مثل: دهان خشک شده، تعریق کف دست، سفت شدن عضله‌ های صورت، تپش قلب، به هم خوردن معده و دست کم، شک و عدم اعتماد به نفس در مورد عواقب تعامل بعدی.

حتی حضور در جلسات آموزش جرأت ورزی برای اکثر ما استرس آور خواهد بود. هر قدر هم که با این اصل موافق باشیم که، بهترین روش برای تمرین مهارت‌ های جدید اجرای آن در یک محیط امن است، باز هم اجرا یا بازی کردن در تکنیک ایفای نقش برای اولین بار می ‌تواند آسیب زا باشد.

[تبسم آسمانی]

کنترل تنش

در این قسمت نگاهی می‌ اندازیم به آنچه آن را پیش نیاز ضروری آموزش جرأت ورزی می‌ دانیم. به هر اندازه هم که در نظریه جرأت ورزی مهارت کسب کنید، اگر اضطراب علائم قابل مشاهده‌ ای از بیم را در شما ایجاد کند، این جریان طرف مقابل را از این موضوع مطلع خواهد کرد (حتی در سطح ناخودآگاه) و در نتیجه ارتباط تحت تأثیر قرار می‌ گیرد.

تعدادی راهبرد سازگاری در این زمینه وجود دارد. برای مثال، می‌ توانید از یک نوشیدنی تقویتی قبل از یک ملاقات مهم استفاده کنید و یا از مراقبه بهره مند شوید و یا ورزش‌ هایی با تنفس عمیق را انجام دهید. با این وجود، اگر یک بطری کوچک از نوشیدنی تقویتی را به همراه نداشته باشید، به ندرت در هنگام نیاز نوشیدنی تقویتی در دسترس شما خواهد بود و این امر به ضرر شما می‌ باشد. دستیابی به یک مراقبه متعالی در یک فروشگاه بزرگ شلوغ دشوار است و تنفس
عمیق وقتی عضله‌ های معده به هم گره خورده غیر ممکن است! به همین دلیل، من روش‌ های جایگزین زیر را به شما پیشنهاد می‌ کنم. حُسن این روش‌ ها در این است که می‌ توان آنها را در هر زمان و مکان و با کمترین توجه و آگاهی انجام داد. این‌ ها، روش‌ هایی نامحسوس و کارامد هستند که می‌ توانند اضطراب را کنترل کرده و باعث کاهش احساس خشم و استرس شوند.

تمرین

1. هر چیز در دسترس را تا جایی که می‌توانید محکم بگیرید و بفشارید: پاها و انگشتان پا، عضله‌ های بازو یا ران، مشت‌ ها و همچنین اگر کسی شما را نمی‌ بیند، عضله‌ های صورت خود را جمع کنید (حالتی مثل غنچه کردن لب). برای چند ثانیه این حالت را ادامه دهید و سپس فوراً تنش را از طرق عضله‌ ها رها کنید. تا جایی که می‌ توانید یا تا آنجایی که شرایط محیطی این اجازه را به شما می‌ دهد به صورت شل و سست ادامه دهید! اگر امکان پذیر است آن راتکرار کنید اکنون شما باید بتوانید چند نفس عمیق بکشید و آماده در دست گرفتن شرایط باشید.

2. این تکنیک شامل سفت کردن و سپس شل کردن عضله‌ های دیافراگم می‌باشد. کف دست‌ های خود را بهم بفشارید، نوک انگشتان دست رو به بالا، و ساعد دست در حالت افقی نسبت به زمین قرار می‌ گیرد. این عمل را آنقدر ادامه دهید تا فشار را در قسمت پایینی کف دست و زیر بازوها احساس کنید. عمل دم را انجام دهید و سپس اجازه دهید که نفس و هوای بازدم با ملایمت و آهستگی از طریق دهان نیمه باز خارج شود.

در حالی که عمل بازدم را انجام می‌ دهید، ماهیچه‌ های درون آن مثلث بین دنده‌ ها را سفت کنید. در پایان عمل بازدم این ماهیچه‌ها را شل کنید. با ملایمت تنفس کنید (دم). اگر می‌توانید این عمل را تکرار کنید

مزیت این تمرین کمک به کنترل صدا می‌باشد – شما قادر خواهید بود بدون لرزش ناشی از اضطراب در صدا با طرف مقابل ارتباط برقرار کرده، و بدون فریاد زدن یا بلندی صدای بیش از حد، خود را ابراز کنید.

نظرات

فراموش نکنید که آرمیدگی پس از کنار آمدن با یک موقعیت استرس زا نیز به همان اندازه دارای اهمیت است. اکثر افراد از این نکته آگاه خواهند شد که، این مدت زمانی است که به خوبی صرف یافتن یک تکنیک آرمیدگی سازگار با وضعیت آنها شده است.

آرامش درونی

با خودتان مهربان باشید و هر روز به هر روشی که دوست دارید، دقایقی را صرف آرام کردن بدن خود کنید. به موسیقی آرامش بخش گوش کنید؛ مراقبه را انجام دهید؛ از حمام آب گرم استفاده کنید (یا همه این موارد را همزمان انجام دهید!) وقتی بدن شما آرام شد، خود را در محیطی زیبا و آرام مجسم کنید، جایی که در آن احساس می‌کنید با دنیا در صلح هستید. برای من این محیط، سواحل دریاچه مورد علاقه‌ام در کامبریا در شمال انگلستان می‌باشد. ممکن است شما ترجیح دهید خود را در حالتی تصور کنید که در زیر آفتاب گرم روی سواحل طلایی دراز کشیده‌ اید و به صدای امواج گوش می‌ دهید، یا اینکه از قدم زدن در جنگلی پر از گل‌ های بهاری و آواز پرندگان لذت می‌برید.

می توانید خود را در میان رنگها، تصاویر و اصوات محو کنید. قوه تجسم خود را به کار بگیرید و روی حس‌ هایی که تجربه می‌ کنید تمرکز کنید. کدام صداها را می‌ توانید بشنوید؟ چه چیزی را می‌ توانید ببینید؟ چگونه احساس می‌ کنید؟ اکنون شما در حال تمرین دادن به ذهن تان هستید، آن را از عوامل بی فایده حواس پرتی خالی می‌ کنید، یاد می‌ گیرید که به آرامش درونی دست یابید و بنابراین به هر شکلی که زندگی با شما رفتار کند، توانایی خود را برای عمل به صورت جرأت ورزانه افزایش دهید

[تبسم آسمانی]

فصل سوم: تفکر مثبت

آموزش جرأت ورزی چند سالی است که وجود دارد و مثل خانه‌ های شطرنج نقاط تیره و روشن و جنبه‌ های مثبت و منفی داشته است. به عقیده برخی، این روش نوعی آموزش است برای اینکه چگونه راه خود را بیابیم و هر کاری دوست داریم انجام دهیم، حتی اگر دیگران دوست نداشته باشند (در حالیکه چنین چیزی صحت ندارد) یا اینکه چطور همانند طرف مقابل پرخاش جویانه رفتار کنیم (در صورتی که چنین موضوعی نیز درست نیست).

آموزش جرأت ورزی می‌ تواند نوعی ابزار خیلی مفید برای توسعه نفس باشد.
علاوه بر این افراد با مهارت‌ های جرأت ورزی خوب، دارای خود آگاهی افزون، اطمینان و عزت نفس بیشتر و مهارت‌ های ارتباطی مبتنی بر صداقت، نیرومند و کارامد هستند. آن‌ها برای خود و دیگران احترام قائل هستند. در رأس همه اینها تفکر مثبت وجود دارد.

افراد جرأت ورز خود انگاره مثبت خواهند داشت، از زبان مثبت استفاده خواهند کرد، در تعاملات به دنبال نتایج مثبت خواهند بود، در کار با افراد دیگر تلاش می‌ کنند راه حل‌ های مثبتی فراهم کنند تا از این طریق هر دو طرف "پیروز"باشند، صرف نظر از اینکه در دیدگاه‌ های دیگر افراد سهیم شوند یا خیر، در احترام به این دیدگاه‌ ها و عقاید به گونه‌ای مثبت عمل می‌ کنند.
حال بیایید نگاهی بیندازیم به چگونگی رشد و توسعه هریک از این حوزه ها.

خودآگاهی و عزت نفس

افراد به چند دلیل به آموزش جرأت ورزی روی می‌ آورند: بهبود مهارت‌ های مردمی (توانایی سر و کله زدن با اقشار مختلف)، کمک به چرخش (تغییر) الگوهای ارتباطی پرخاش جویانه به سمت رویکرد عقلانی‌ تر و متعادل‌تر؛ به منظور کسب اطمینان از اینکه آنها از حالا به بعد به عنوان افرادی ضعیف، حساس یا سپر بلای(دیوار کوتاه) خانواده یا اداره شناخته نمی‌ شوند، برای اینکه یاد بگیرند برای دفاع از حق خود به پا خیزند و غیره.

با پذیرش این موضوع که، در مواقعی بر قراری ارتباط در جایی در طول طیف پرخاشجو و منفعل متناسب است و به خاطر داشتن این نکته که، جرأت ورزی همواره یک گزینه رفتاری است (یعنی یکی از رفتارهایی است که می‌توانید انتخاب کنید)، باید بپذیرید که اگر عادتاً به روشی پرخاش جویانه یا منفعلانه عمل می‌ کنید، این امر ممکن است به ضرر شما باشد و لزوماً باعث پیروزی شما در برابر دوستان یا تحت تأثیر قرار دادن افراد نمی‌ شود. یکی از عوامل مؤثر در رفتار منفعلانه و پرخاش جویانه عزت نفس پایین است.

پس چگونه می‌ توانید خود را کمی بیشتر دوست داشته باشید؟ ابتدا باید خود را بشناسید؛ یعنی خود را با تمام ویژگی‌ های مثبت و منفی ببینید.

[تبسم آسمانی]

برای کمک به انجام این عمل، تمرین زیر را کامل کنید.

تمرین

1. تکه‌ای کاغذ بردارید (ممکن است به یک کاغذ بزرگ نیاز داشته باشید!) و تمامی جنبه‌ های خودتان که آنها را دوست ندارید در آن بنویسید. اگر مایلید می‌ توانید از نقاط منفی که توسط دیگران بیان می‌ شوند استفاده کنید (دیگران شما را چطور می‌ بینند؟). به خودتان دست کم ده دقیقه زمان بدهید. صادقانه پاسخ دهید. فقط شما باید این لیست (فهرست) را ببینید.

اکنون هر قسمت را با دقت بررسی کنید و زیر هر ویژگی منفی که احساس می‌ کنید نمی‌توانید کاری در مورد آن انجام دهید، خط بکشید. برای مثال، ممکن است از اینکه قدتان کوتاه است رنج ببرید ولی این چیزی است که طبیعت و ذات شما برایتان تعیین کرده، بنابراین نگرانی و افسوس خوردن در مورد این موضوع بی فایده است. این چیزی است که باید با آن زندگی کنید.

احتمالاً در زندگی مشکلاتی دارید که روی آنها کنترلی ندارید، مشکلاتی از قبیل بیماری یا داغ دیدگی. این‌ ها مواردی هستند که شما باید آنها را بپذیرید و بهتر است علیرغم همه این مشکلات دوستدار خودتان باشید. ما به این موضوع باز خواهیم گشت که چگونه می توانید در کمترین زمان این فرایند را آغاز کنید.

2. سپس، در کنار ویژگی‌ های منفی که قصد پذیرش آنها را دارید یک علامت بگذارید. برای مثال ممکن است دوستان تان شما را به واکنش بیش از حد در موقعیت‌ های مختلف" متهم"کنند، اما امکان دارد اعتقاد شما این باشد که حساسیت بالا در مورد برخی مسائل به شما انگیزه می‌ دهد تا برای این مسائل کاری انجام دهید. بررسی کنید که در چه زمانی این امر یک نیروی مثبت برای شما تلقی می شود و آن را ادامه دهید. با این وجود، در شرایطی که این روش کارایی ندارد و به عنوان منشاء اضطراب باعث توقف عمل و رشد می‌شود، نیازمند یافتن روش‌ هایی هستید تا در رابطه با این گرایش به واکنش بیش از حد دست به کاری بزنید.

3. دور تمام اشتباهات، نواقص و صفات رفتاری منفی که مایل به تغییرشان هستید خط بکشید. مثلاً از این مسئله آگاه هستید که زود از کوره در می‌ روید؛ این جریان ممکن است به شما یا اطرافیان آسیب بزند؛ یا اینکه انتقاد کردن یا مورد انتقاد واقع شدن برای شما دشوار است. فنون جرأت ورزی وجود دارند که می‌ توانند در این زمینه به شما کمک کنند. بعداً مطالبی در رابطه با این فنون به تفصیل بیان می‌ گردد. لیست را در نزد خود نگه دارید و پس از خواندن این کتاب، خواهید دید که چگونه این فنون در غلبه بر این صفات منفی شما را یاری خواهند کرد.

پیش از اینکه کار را ادامه دهیم بیایید یکبار دیگر به سطح اول نگاهی بیندازیم
اشتباهات و نواقص، جنبه‌ هایی از وجودتان که آنها را دوست ندارید و نمی‌ توانید برای آنها کاری انجام دهید. آیا واقعاً این مشکل اصلی است؟ آیا مجبورید بخت و سرنوشت خود را بپذیرید؟ شاید مجبور باشید، ولی آیا نمی‌ توان هیچ یک از این موارد را به تجربه‌ ای مثبت مبدل کرد؟

یک بار دیگر به بخش‌ هایی که زیر آنها خط کشیده‌ اید نگاه کنید. آن‌ ها چه نفعی برای شما داشته‌اند؟ آیا می‌ توانید در هیچ یک از آنها سطوحی از رشد و توسعه را ببینید؟

برای مثال اگر پیر شدن یکی از مواردی است که از آن خوش تان نمی‌ذآید، بیایید با آن مواجه شویم، فرایند بالا رفتن سن امری اجتناب ناپذیر است، برای همه ما اتفاق می افتد و کمتر کسی است که از آن لذت ببرد. سپس بگویید چه ویژگی‌های مثبتی می‌ توانید برای این فرایند ذکر کنید؟ ادامه دهید، برای یک لحظه منفی گرایی خود را از یاد ببرید. خطوط و چین و چروک‌ها و نزاع دائمی برای بی اعتنایی به جاذبه و حفظ تناسب اندام.
بپذیرید و به دنبال چیزهای خوب باشید. یکی از دوستان من اکنون چند سالی است که به خاطر بیماری مزمن توانایی کار کردن ندارد و بر کمک‌های دولتی و پس انداز های ناچیز متکی است. واقعیت – او اکثر اوقات در رنج و عذاب است؛ حقیقت- او با کمبود پول مواجه است. او می‌توانست جزء آن دسته از افرادی قرار بگیرد که مدام ناله و زاری می‌ کنند و با ذیحق دانستن خود اینگونه بیان کند که هیچ کار مثبتی نیست که بتواند برای این وضعیت انجام دهد. با این وجود، او عزت نفس و دوستان خود را حفظ می کند وی این کار را از طریق دادن داشته‌ هایش انجام می‌دهد. این داشته‌ها عبارتند از: زمان، اهمیت و توجه، استعدادها، توانایی گوش دادن، شادابی و رابطه دوستی که در واقع فوق العاده گرانبها و با ارزش است.

در حالی که به مرور کردن لیست خود ادامه می‌دهید، به دنبال موارد مثبت، امکانات، چالش‌ها باشید. در فرایند دنبال کردن خود انگاره مثبت، فعال باشید.