چهل نکته در باره تنبیه بدنی

چهل نکته در باره تنبیه بدنی

تنبیه یعنی آگاه ساختن و به طور کلی عبارت است از : ارائه یک محرک آزار دهنده یا تنبیه کننده ، به دنبال یک رفتار نامطلوب ، به منظور کاهش دادن یا از بین بردن آن رفتار .

1- کودک باید در حد فهم وتوان عقلی اش، هم درک کند و هم بپذیرد که چرا تشویق یا تنبیه می شود.
2- تشویق و تنیبه ، مناسب با عمل و رفتار انجام شده از جانب کودک و مربی باشد .

3- ریشه و علت خطا برای هر دو ، هم مربی و هم کودک به طور کامل مشخص و روشن شده باشد .
4- تنبیه بدنی ، خشن ترین و نامطلوب ترین روش تغییر رفتار است .

5- تنبیه ، رفتار نا مطلوب را در فرد از بین نمی برد بلکه به شکل موقتی آن را خاموش می کند .
6- تنبیه بدنی ، ممکن است باعث شرکت نکردن کودک ، و به کنارگیری او از فعالیت ها بیانجامد .

7- خشونت تمایل به خشونت را کاهش نمی دهد ، بلکه خشونت موجب خشونت است .
8- تنبیه شدید یا مقید کننده ، می تواند بی اندازه ناکام کننده باشد و ناکامی ، خود یکی از علل اصلی پرخاشگری است .

9- والدینی که تنبیه شدید اعمال می کنند ، فرزندانی پرخاشگر به بار می آورند .
10- تنبیه ، گرانترین و در عین حال کم اثر ترین وسیله یادگیری و اصلاح رفتار است .

11- فرد تنبیه شده ، ممکن است برای احتراز از تنبیه ، از یک رفتار ، اجتناب ، اما رفتارهای دیگر را جانشین آن کند .
12- تنبیه ، کودک را ترسو بار می آورد و کتک نیز ، شخصیت کودک را در هم شکسته و تعادل روانی او را بر هم می زند .

13- شخص تنبیه شونده ، ممکن است سر انجام به تنبیه کننده حمله ور شود و در مقابل او بایستد.
14- تنبیه موقعیت فردی و اجتماعی فرد را متزلزل می کند .

15- تنبیهای بدنی ، ممکن است به ایجاد عقده ، نسبت به اولیاء و مربیان منجر شود و حالت طغیان و سرکشی را در کودک برانگیزاند .
16- تنبیه ، باعث واکنشهای روانی و عاطفی ، مانند : اضطراب – ترس افراطی – دلشوره دائمی و ... شود.

17- تنبیه ، باعث می شود تنبیه شونده از کلیه چیزهایی که در ارتباط با تنبیه است ، متنفر شود.
18- کسانی که شاهد تنبیه شدن افراد ، توسط دیگران بوده اند ، در مواقع و مکانهای دیگر ، خود به تنبیه دیگران اقدام کرده اند .

19- تنبیه ، در کاهش رفتار نامطلوب به طور موقت مؤثر است اما موجب نابودی رفتار نامطلوب نمی شود و چه بسا به افزایش رفتار نا مطلوب کمک کند .
20- نباید در تنبه زیاده روی نمود ، چون در اقر تکرار و زیاده روی ، اثر خود را از دست می دهد و فرد با تنبیه سازگار می شود .

21- معلم ، نباید به هیچ وجه امر تنبیه را به دانش آموزان دیگر محول کند، که این امر ، در روان کودک و همچنین در روابط فیمابین دانش آموزان اثر ناروا و زیانبخش بر جای می گذارد.
22- تبینه باید بیدرنگ و متناسب با جرم ، سن و توان افراد باشد .

23- تحقیقات روانشناسی نشان می دهد که ، 90 شیطنتهای بچه ها مرضی نیستند .
24- بسیاری از تنبیه ها ، به دلیل عدم درک روان و ذهن کودک در حال رشد است .

25- از تنبیه بدنی ، سرزنش و خجالت دادن کودک ، جداً و قویاً خود داری کنید .
26- از لجبازی کردن ، سربه سر گذاشتن ، مشاجره با کودک ، خود داری کنید .

27- تنبیه باعث خشم کودک می شود و این احساس را در وی به وجود می آورد که هیچکس اورا درک نمی کند .
28- تنبیه محصول هیجان و عواطف است تا منطق و دلیل .

29- تنبیه بدنی ، گاهی ماهیت ( دیگر آزاری دارد ) یعنی معلم یا والدین با تنبیه کودک از لحاظ عاطفی ارضا می شوند .
30- گروهی از کودکان ، مبتلا به نوعی

31- والدینی که طغیان را با طغیان جبران می کنند ، الگویی از طغیان برای کودک فراهم می کنند.
32- تنبیه کردن ، یعنی آسیب رساندن و تنبیه ، مبارزه با معلول است نه علت .

33- تند ترین و غالباً بی حساب ترین، کم اثرترین و خشن ترین واکنش در برابر رفتار نا مطلوب دیگران ، تنبیه بدنی است .
34- تنبیه بدنی ، شخصیت فرد را مضمحل می کند .

35- تنبیه ، اغلب ، متابعت به بار نمی آورد .
36- هر خطا و اشتباه کودک قابل تنبیه نیست .

37- در مقام تنبیه ، به رخ کشیدن خوبیهای همسالان موجب تحریک حسادت کودک می شود .
38- سعی کنید به جای تهدید و تنبیه ، انتقال و بد بینی ، نقاط مثبت افراد را مد نظر قرار دهید .

39- معروف ترین قانونی که اسلام ، معلمان و مربیان را بدان دعوت کرده است قانون تشویق است.
40- تنبیه امکان دارد رفتار نامطلوب راتقویت نماید

روشهايي ديگر به جاي تنبيه

1- همواره به نيازهاي زمينه‌اي كودك توجه كنيد.

(موقعي كه درصف منتظر هستيد، به كودك وسيله‌اي بدهييد تا بازي كند يا سرگرم شود).

2- به كودك اطلاعات بدهيد و دلايل خود را توضيح دهيد.

(اگر روي ديوار را خط خطي يا نقاشي مي‌كند براي وي توضيح دهيد كه چرا فقط از كاغذ براي نقاضي و رنگ كردن استفاده مي‌كنيم).

3- احساس زيربنايي و زمينه‌اي را در كودكتان جستجو كنيد.

(اگر كودك شما نسبت به خواهر كوچك‌ترش خشم نشان مي‌دهد و او را كتك مي‌زند وي را تشويق كنيد خشم و حسادت خود را به روش بي‌ضررتري نشان دهد).

4- محيط را تغيير دهيد اغلب اوقات ايجاد تغيير در محيط آسان‌تر از تغيير دادن كودك است.

(اگر كودك شما مرتباً وسايلي را از كمد بيرون مي‌آورد، درب كمد را قفل كنيد. اگر وسايل تزئيني جلوي تلويزيون را جابجا مي‌كند، جاي آن وسايل را عوض كنيد).

5- راه‌هاي جايگزين بهتر و قابل قبول‌تري پيدا كنيد. به رفتار كودكتان تغيير جهت دهيد. مستقيماً به او نگوييد اين كار را انجام بده، بلكه به او بگوييد در عوض كجا مي‌تواند اين كار را انجام دهد.

(اگر نمي‌خواهيد كودك شما در اتاق پذيرايي توپ بازي كند مستقيماً به او نه نگوييد، بلكه بگوئيد اين كار را مي‌تواند در حياط انجام دهد).

6- به او عملاً نشان دهيد كه مي‌خواهيد چگونه رفتار كند.

(اگر بچه شما دم گربه را مي‌كشد، به او نشان دهيد چگونه بايد يك گربه را نوازش كرد. عملاً اين كار را انجام دهيد و فقط به گفتن اكتفا نكنيد).

7- به جاي دستور دادن به وي قدرت انتخاب بدهيد. تصميم‌گيري به كودك امكان اختيار مي‌دهد ولي فرمان دادن باعث جنگ قدرت ميان او و شما مي‌شود.

(دلت مي‌خواهد دندانهايت را قبل از پوشيدن لباس خواب مسواك بزني يا بعد از آن؟

به جاي اينكه به او بگوييد: برو دندانهايت را مسواك كن).

8- گاهي نيز تخفيف‌هاي كوچكي به كودكتان بدهيد.

(چون خسته هستي مي‌تواني امشب مسواك نزني).

9- زماني را براي آماده‌ شدن اختصاص دهيد.

(اگر قرار است شب به ميهماني برويد، از قبل و به طور مشخص به او بياموزيد كه از وي انتظار داريد چگونه رفتار كند. اجراي نقش به صورت بازي مي‌تواند كودك را براي موقعيتهاي دشوار آماده كند).

10- احساس خود را بيان كنيد. اجازه بدهيد بچه‌ها بدانند رفتارشان چه تاثيري بر شما گذاشته است.

(از جمع كردن خرده نان كه بر كف اتاق ريخته شده خسته شدم).

11- حتي‌آلمقدور اجازه دهيد پيامدهاي طبيعي رفتار كودك رخ بدهد. بيش از حد وي را نجات ندهيد.

(اگر كودك شما حوله خيسش را پس از استحمام براي خشك شدن آويزان نكرده است، خودش روز بعد با حوله خيس مواجه خواهد شد. اگر لباسهايش را پس از برگشتن از مدرسه سرجاي خود نگذاشته است طبيعتاً فردا براي يافتن آنها دچار مشكل خواهد شد و با تاخير به مدرسه خواهد رسيد).

12- در موقع لزوم محكم باشيد.

(اگر كودك شما اصرار دارد هنگام عبور از خيابان دست شما را رها كرده و بدود، محكم دست او را بچسبيد و نگهداريد. در عين حال كه خطرات كارش را نيز شرح مي‌دهيد).

13- كودك خود را بغل كنيد. كودكاني كه پرخاشگرانه و نامتناسب رفتار مي‌كنند، از آغوش گرفتن و بغل كردن به روش حمايتي و محبت آميز سود مي‌برند. اين عمل به آنها فرصت مي‌دهد احساسات حبس شده خود را از طريق اشك رها كنند.

14- دقايقي را با كودك خود بگذرانيد. زماني را براي گوش كردن به او،‌ مشاركت در احساسات، بغل كردن و حل تعارضات بگذاريد.

15- وقتي را براي بازي كردن با او بگذاريد. خيلي از موقعيتهاي تعارض‌زا را مي‌توان به بازي تبديل كرد.

(بياييد در حالي كه فكر مي‌كنيم هفت كوتوله هستيم، اينجا را تميز كنيم. بيا دندانهاي يكديگر را مسواك بزنيم).

16- خنده و شوخي را جايگزين شدت عمل كنيد.

(اگر كودكتان از دست شما عصباني است، او را تشويق كنيد خشم خود را از طريق يك بازي جنگي به شما نشان دهد. خنده كمك مي‌كند خشم و احساس ناتواني وي تخفيف يابد.

17- با هم بحث و تبادل‌نظر كنيد.

(اگر آماده هستيد زمين بازي را ترك كنيد و كودك شما هنوز مي‌خواهد ادامه دهد به يك توافق درباره ساعت بازي برسيد).

18- تعارضات موجود را به صورت دو طرفه و مشاركتي حل كنيد. راجع به تعارضاتي كه با كودكتان داريد صحبت كنيد، ‌نيازهاي خود را مشخص نماييد و از وي براي پيدا كردن راه حل كمك بخواهيد. قوانين را با هم مشخص كنيد و جلسات خانوادگي تشكيل دهيد.

19- انتظارات خود را تعديل كنيد. بچه‌هاي كوچك نيازها و احساسات شديدي دارند. آنها به طور طبيعي پر سر و صدا، كنجكاو و نامرتب، كم‌طاقت،‌ پرتوقع، ‌فراموشكار، ترسو، خودمحور و سرشار از انرژي هستند. سعي كنيد آنها را همانگونه كه هستند بپذيريد.

20- زماني را براي خودتان كنار بگذاريد. در مواردي كه شرايط براي شما قابل تحمل نيست اتاق را ترك كنيد و براي كسب مجدد آرامش و قضاوت صحيح، هر كاري لازم است انجام دهيد.

سلام
خدا قوت،
از ارسال مقالات جالب شما تشكر می كنم.
لطفا به منابع مقالات هم حتما اشاره شود. اگر منبع آن را نداشتد حتما ذكر كنید. منبع : مشخص نیست. تا اگر بعدا صاحب مقاله مشخص شد عنوان شود.

سلام.
خواهش می کنم.
ببخشید، فراموش کردم منابع را ذکر کنم.
از یادآوریتون ممنون و سپاسگزارم.
حتما در آینده ذکر می کنم.

ایده آل ترین تنبیه :
تنبیه به معنای آگاه کردن نه به معنای کتک زدن

[http://www.hamdardi.net/imgup/10611/...373d5cd4cc.jpg

مادر با عجله وارد اتاق شد. تمام فضا را دود پر کرده بود. فقط چند دقیقه پسرش را در خانه تنها گذاشته بود و او با شیطنت تمام کبریتی را روشن کرده و به ریشه‌های فرش لوله‌شده کنار دیوار گرفته بود تا ببیند چه اتفاقی می‌افتد. مادر که هم ترسیده بود و هم عصبانی شده بود نمی‌دانست واقعا باید چه عکس‌العملی نشان دهد. آرزوی تمامی والدین این است که بدون تنبیه کودکانشان بتوانند آنها را تربیت کنند. اما واقعیت این است که برای شکل دادن به ساختار رفتاری کودکان قرار دادن محدودیت‌هایی لازم است که گاهی تنها با تنبیه ممکن می‌شود...

والدین زیادی درباره شیوه تنبیه مسالمت‌آمیز و بی‌خطر فرزندانشان سوال می‌کنند. لازم است اشاره کنیم که مقصود ما از تنبیه در این مقاله ارائه شیوه تربیتی مطلوب، ایجاد حد و مرز رفتاری، چگونگی نشان دادن مناسب و نامناسب بودن رفتار به کودک و نهی نمودن کودک از رفتار های نامناسب است.خوب است در این زمینه به این نکات توجه کنیم.

بهتر است والدین قوانین کمی وضع کنند ولی در عوض نظارت خوبی بر رعایت‌ آنها داشته باشند تا مورد مسخره قرار نگیرند.


آیا روش «تنبیه ایده‌آل» وجود دارد؟ :
نوع تنبیه بستگی دارد به عمل زشتی که فرزندتان مرتکب شده است و به نوع فرهنگ خانواده. تنبیه ایده‌آل، تنبیهی عادلانه، منطقی و کاربردی است. اگر فرزندتان گلدانی را شکسته منطقی‌ترین تنبیه این است که از او بخواهید مکان کثیف شده را پاک کند یا با پول تو جیبی‌هایش دوباره گلدانی بخرد اما اگر پولی دزدیده مجبورید به گونه‌ای او را تنبیه کنید که شوکه شده و متوجه اشتباهش بشود. اکثر کارشناسان معتقدند تنبیه بدنی از آنجا که حس تحقیر را در کودک زنده می‌کند، به هیچ عنوان مناسب نیست.


والدینی که جرات تنبیه‌ کردن ندارند :
والدینی که قدرت تنبیه ندارند، نمی‌توانند برای فرزندشان نیز قوانینی وضع کنند. کاملا عادی است که فرزندانشان بی‌ادب و شلوغ بار بیایند و همیشه در مدرسه دچار مشکلاتی شوند. وقتی برای کودکی قوانینی وضع می‌کنیم یعنی به او می‌گوییم که در صورت رعایت این قوانین می‌تواند در جمع خانواده و جامعه پذیرفته شود. در حقیقت اینگونه او را برای زندگی آماده می‌کنیم. برخی از والدین وظیفه تنظیم و وضع مقررات و محدویت‌ها را با رفتار خشونت‌آمیز با فرزند اشتباه می‌گیرند. یک کودک دو ساله را در نظر بگیرید. کودکان در این سن علاقه بسیار زیادی به فرو کردن انگشت‌شان در پریز برق دارند. اگر هنگام انجام این کار ضربه‌ای روی دستشان بزنید آنها می‌فهمند که نباید این کار را انجام دهند. در حالی که بسیاری از والدین با ادای کلمات سعی می‌کنند او را از این کار منع کنند و علاقه‌ای به تنبیه فرزندشان ندارند.

[http://www.hamdardi.net/imgup/10611/...3918fd9730.jpg]


آیا تنبیه کردن سبب تربیت شدن می‌شود؟ :

وقتی محدودیتی برای کودکان قایل نباشیم آنها قدرت را در دست می‌گیرند و از دو تا سه سالگی ناسازگاری‌های آنها در مهد و مدرسه آغاز می‌شود. این کودکان لوس و مستبد بار می‌آیند و از والدین انتظار دارند تمامی وسایل مد روز را برای آنان تهیه کنند.



آیا می‌توان تنبیه را از نوجوانی آغاز کرد؟ :

هیچ گاه برای آغاز وضع مقررات و قرار دادن محدودیت دیر نیست، والدین می‌توانند در سن نوجوانی از وضع مقرراتی در مورد مقدار پول تو جیبی و ساعات بیرون ماندن از خانه آغاز کنند اما این نکته را فراموش نکنید که در این سن والدین باید آماده شنیدن سخنان آزاردهنده نوجوان‌شان باشند و درست عکس‌العمل نشان دهند. بهتر است والدین قوانین کمی وضع کنند ولی در عوض نظارت خوبی بر رعایت‌ آنها داشته باشند تا مورد مسخره قرار نگیرند.

وقتی محدودیتی برای کودکان قایل نباشیم آنها قدرت را در دست می‌گیرند و از دو تا سه سالگی ناسازگاری‌های آنها در مهد و مدرسه آغاز می‌شود.



وقتی کودک به قوانین احترام نمی‌گذارد :

برخی از والدین تنبیهی بیش از حد را برای فرزندانشان در نظر می‌گیرند. این امر باعث می‌شد کودک حس کند در حق او بی‌عدالتی شده است. اگر به کودکی دو ساله بگویید که باید یک ساعت یک گوشه بنشیند چون فلان کار را کرده است، غیرعادلانه و نشدنی است. باید تنبیهی انتخاب شود که کودک قدرت تحمل آن را داشته باشد در غیر این صورت او از تنبیه فرار کرده و مجددا همان اشتباهات را تکرار می‌کند. اگر والدینی نمی‌دانند چه نوع تنبیهی مناسب فرزندشان است بهتر است با مشاوران کودک یا روانشناسان صحبت کنند. به هر حال اگر روابط آنان با کودکشان دچار مشکل شده است نباید به همان صورت روابط را ادامه داد.


( منبع: سایت تبیان )

http://www.hamdardi.net/images/www.h....com_2.net.jpg

ده رفتار مناسب به جاي تنبيه بدني

http://www.hamdardi.net/imgup/10611/...387deeea06.jpg

بعضي از والدين آخرين راه چاره را در تربيت فرزندان ، تنبيه بدني مي دانند؛ اما همواره به جاي تنبيه و اعمال خشونت راه بهتري هم مي توان پيدا كرد. چون تنبيه بدني عوارض متعددي در رفتار و روحيه فرزند شما به جاي خواهد گذاشت. حتي اگر بسيار به ندرت كودك خود را تنبيه مي كنيد، حتماً اين مطلب را مطالعه كنيد...

بسياري از والدين عمداً دست به تنبيه بدني نمي زنند. معمولاً هنگامي اين رفتار از بزرگترها سر مي زند كه كنترل خود را از دست بدهند يا احساس نااميدي كنند.

ممكن است بابا به خاطر اين كه سه بار از كودك خواسته تلويزيون را خاموش كند و او توجهي نكرده عصباني شود و كتكش بزند. يا وقتي پسر كوچولوي چهار ساله به وسط خيابان مي دود شايد مامان او را بزند تا حواسش بيشتر جمع باشد.

همه پدر و مادرها مي دانند كه گوش نكردن كودك به حرف آنها چقدر ناراحت كننده است؛ نگراني و دلهره از به خطر افتادن سلامت بچه هم به همين صورت. مادري كه گفتيم، از اين كه پسرش دوباره به وسط خيابان بدود و مثل اين دفعه شانس نياورد! خيلي نگران است.

اكثر والدين حداقل يك بار فرزندشان را تنبيه بدني كرده اند يا احساس كرده اند او يك كتك مفصل لازم دارد. اما به راستي چرا اين تعداد از پدر و مادرها از تنبيه بدني استفاده مي كنند؟ شايد بگوييد: چون مؤثر است. ولي واقعيت اين است كه اگر تنبيه بدني مؤثر باشد فقط و فقط در كوتاه مدت تأثيرگذار است.

مادر سميرا كوچولو گهگاه او را تنبيه بدني مي كند، ولي آن سوي ماجرا اينست که ، مربي او در مهدكودك مرتب بايد مراقبش باشد تا بچه هاي ديگر را آزار ندهد!

در سال 2002 يك تحقيق وسيع در مورد آثار و عوارض تنبيه به عمل آمد. خانم «اليزابت تامسون» از مركز ملي كودكان فقير در دانشگاه كلمبيا، اطلاعات گردآوري شده طي 62 سال را مورد بررسي قرار داد و دريافت كه: هر قدر كودك بيشتر تنبيه شود احتمال بروز رفتار پرخاشگرانه در او بيشتر مي شود. ضمناً چنين كودكي بيشتر رفتارهاي نادرستي مثل دروغگويي، حقه بازي و آزار و اذيت ديگران را از خود نشان خواهد داد. كودكاني كه با تنبيه بزرگ شده اند كمتر درست و نادرست را از هم تشخيص مي دهند، و در غياب والدين خود بيشتر از ساير بچه ها رفتارهاي نادرست و بي ادبانه انجام مي دهند.

يكي از مادران كه معمولاً فرزندش را تنبيه بدني مي كند مي گويد: «بچه من موقعي رفتارش درست است كه او را تنبيه مي كنم. اما راستش، نمي دانم رفتار درست او به خاطر ترس است يا اين كه واقعاً خوب و بد را از هم تشخيص داده است.»

پس چه بايد كرد؟ آيا جايگزين مناسبي به جاي تنبيه بدني وجود دارد؟ رفتارهايي كه در ذيل آورده شده با اين اعتقاد فهرست شده كه يك كودك سزاوار احترام است، حتي وقتي رفتارش آنگونه كه بايد نيست.

سعي كنيد در رفتارتان ملايم و مهربان باشيد. وقتي تن (TONE) صدايتان عادي و طبيعي باشد كودك بهتر حرفتان را مي شنود.

كمي تأمل كنيد. يك مكث كوتاه در عكس العمل و اندكي صبر هنگام هيجان، مي تواند گره گشا باشد. چه اشكالي دارد كه بگوييم: «الآن براي مواجهه و حل اين مسئله خيلي ناراحت هستم و موقعيت مناسب نيست. بعداً در موردش صحبت مي كنيم.»

به او بياموزيد. به جاي مجازات او به خاطر كار نادرستش، كار درست را به او ياد بدهيد. مثلاً بگوييد: «وقتي اسباب بازي هايت را در اتاق پذيرايي رها مي كني من اين كارت را نمي پسندم. دوست دارم دفعه بعد آنها را در كمد بگذاري.»

مثبت باشيد. به جاي آنكه بگوييد :«چند مرتبه بايد به تو بگويم كه دندانهايت را مسواك بزني؟!» مي توانيد بگوييد : «دندان هاي قشنگت را مسواك بزن كه همين طور قشنگ بماند. بعد منو خبر كن كه بعد از تو مسواك بزنم.»

«توضيح» به جاي «تهديد». مي توانيد با يك توضيح مختصر، علت زشتي رفتار او را روشن كنيد تا در ذهنش دليلي براي تغيير رفتار داشته باشد.

از عصبانيت دوري كنيد. به جاي تمركز روي اشتباه يا رفتار نادرست كودك، كه شما را براي هيجان و عكس العمل احساسي آماده مي كند، از هر يك از موارد خطاي فرزندتان به عنوان موقعيت خوبي جهت راهنمايي او و فراگيري استفاده كنيد.

انگيزه بدهيد. به او با جملات خاصي انگيزه بدهيد و صحبت هاي تشويق كننده داشته باشيد.

انعطاف پذير باشيد. وقتي كودك مي پرسد: «مي تونم اين برنامه تلويزيون رو تا آخر ببينم، بعد بريم بيرون؟» منطقي باشيد. اگر فرصت داريد، به درخواستش جواب مثبت بدهيد. بدين ترتيب كودك رفته رفته با هنر گفتگو و مذاكره آشنا مي شود.

از لجبازي و زورآزمايي بپرهيزيد. هيچ كاري مخربتر و بي فايده تر از زور آزمايي با فرزند نيست. او را به همكاري كردن تشويق كنيد. مثلاً مي توان گفت : «من مشكلي دارم. من دوست دارم تو پيراهن تميزي بپوشي ولي مي بينم كه تو بازهم همون قبلي رو مي پوشي. به نظرت چطور مي شه اين مسئله رو رفع كرد؟». وقتي مشكل را با كودك در ميان بگذاريد احتمالاً بيشتر علاقه مند مي شود كه در حل آن كمك كند و با شما همكاري كند.

زيرك باشيد. اگر عملكرد فعلي شما اثر ندارد با زيركي راه ديگري پيدا كنيد. تغيير خط مشي شما آسان تر است تا اين كه هميشه بخواهيد اول او تغيير كند. از خودتان بپرسيد: «چه كار ديگري مي توانم بكنم تا او را به عكس العمل بهتري ترغيب كند؟»

نكته: در رابطه با مجازات كودك اين سه قاعده را به ياد داشته باشيد:

- هنگام عصبانيت از مجازات بپرهيزيد.

- براي تلافي كردن يا انتقام گرفتن، مجازات نكنيد.

- هميشه مجازات شديدتر، مجازات بهتر نيست

منبع

اثرات تنبیه بدنی

آثار منفی تنبیه بدنی کدامند؟
تنبیه بدنی به جز در موارد استثنایی و با رعایت شرایط راهکار مناسبی برای تربیت نیست؛ چرا که انسان با پند ادب می‏شود و کتک، مخصوص چارپایان است. امام علی 7می‏فرماید: فان العاقل یتغط بالادب و البهائم لا تتعظ الا بالضرب.

آثار منفی تنبیه بدنی :

1. تحقیر شخصیت: کودک یا نوجوانی که کتک می‏خورد، شخصیتش تحقیر می‏شود و کسی که به شخصیت او توهین شود، امیدی به خیرش نیست و دیگران از شر او در امان نخواهند بود.
من هانت علیه نفسه فلا ترج خیره. من هانت علیه نفسه فلا تأمن شره.

2. ایجاد روحیه‏ ی تسلیم پذیری: تنبیه بدنی، فرزند شما را تو سری خور بار می‏آورد و در آینده، به دیگران نیز اجازه خواهد داد به او زور بگویند و قدرت دفاع از حق خود را نخواهد داشت.

3. کینه‏ ی تنبیه کننده: کودک، کینه‏ی تنبیه کننده را به دل می‏گیرد و در آینده به شکل‏های گوناگون (درس نخواندن، سهل‏ انگاری در عبادت، بی‏نظمی، اعمال خلاف و...) از او انتقام می‏گیرد.
اربابی به نوکر خود قول داد دیگر او را نیازارد و وقتی نوکر اطمینان یافت که ارباب راست می‏گوید، با لبخند ملیحی بر لب و در کمال سادگی گفت: پس، از این به بعد، من هم در سوپ شما تف نمی‏اندازم.

4. ماهر کردن مجرم در جرم: برخلاف تصور برخی والدین که ادعا می‏کنند با کتک، رفتار خلاف فرزند را اصلاح کرده ‏اند، این گونه نیست؛ بلکه او را در ارتکاب جرم، ماهرتر می‏کنند و با تنبیه بدنی، به او می‏آموزند که در ارتکاب عمل خلاف، دقت بیشتری داشته باشد تا به دام نیفتد.

5. اضطراب: کودک یا نوجوان، دائم مضطرب است که نکند بر اثر عمل مشابهی، دوباره به ویژه در حضور دیگران تنبیه شود.

6. از بین رفتن اعتماد به نفس: فرزندی که دائم تنبیه می‏شود، اعتماد به نفس خود را از دست می‏دهد و شهامت انجام کارهای بزرگ را نخواهد داشت.

7. روحیه‏ ی زورگویی: از این پس، او نیز به ضعیف‏تر از خود (خواهر و برادر کوچک‏تر و همسالان) زور می‏گوید و آنان را کتک می‏زند. اگر می‏خواهید این اثر منفی را با تمام وجود حس کنید، رفتارش را با خواهر یا برادر کوچک‏تر بنگرید. او نیز دقیقا همان گونه که شما رفتار می‏کنید، آنان را توبیخ می‏کند و حتی همان الفاظی را به کار می‏برد که شما برای خودش به کار می‏برید.

---

در چه صورتی می‏توان برای تربیت فرزندان از تنبیه بدنی استفاده کرد؟

اگر ساز و کارهای باز دارنده، یعنی تحریک عواطف، قهر، محرومیت و شیوه‏ی بده و بستان اثری نداشت می‏توانید از تنبیه بدنی استفاده کنید؛ البته در صورتی که به شرایط آن توجه داشته باشید.
مقصود از تنبیه بدنی در نوپایان، ضربه‏ای کوچک به پشت دست در صورت انجام کارهای خطرناک و در سنین بالاتر، زدن با کف دست به کفل یا زدن با انگشتان دست به بدن است. در تنبیه بدنی، هرگز از ترکه، کمربند یا شلاق و امثال آن استفاده نکنید.
تنبیه بدنی باید به صورت طرحی از پیش تعیین شده و کاملا حساب شده باشد. والدینی که از روی عصبانیت و برای تشفی صدر (خنک شدن دل)، فرزندان خود را کتک می‏زنند، نه تنها کودک را اصلاح نمی‏کنند، بلکه او را جری‏تر و در ارتکاب جرم، ماهرتر خواهند کرد
به جز نوپا که در صورت ارتکاب عمل خطرناک، همان لحظه باید عکس العمل نشان دهید، در کودک بزرگ‏تر، پیش از تنبیه، بهتر است او را تهدید کنید. این تهدید به تنبیه بدنی باید غیرمستقیم و با کنایه باشد (کاری نکن که کاسه‏ ی صبرم لبریز شود. مرا به کاری وادار نکن که بعد پشیمانی داشته باشد و...).
پس از چند بار تهدید، تنبیه را به صورت پیش گفته عملی سازید و مطمئن باشید تأثیر فراوانی خواهد داشت؛ زیرا کودکی که سال‏ها بردباری پدر یا مادر را دیده و استفاده‏ ی آنان از ساز و کارهای بازدارنده را مشاهده کرده و اتمام حجت آنان را به گوش شنیده، خود را مستحق چنین برخوردی می‏داند و به طور قطع در اصلاح رفتارش اثر خواهد گذاشت. توجه داشته باشید که وقتی کودک را تنبیه می‏کنید، حتماً علت آن را به او بگویید.
از دیدگاه اسلام، در صورتی که فرزند، مرتکب یکی از گناهان «کبیره» شده باشد، سرپرست او می‏تواند به قدری که ادب شود و «دیه» واجب نشود او را به صورت بدنی تنبیه کند.

---

پسر 9 ساله‏ام را فراوان کتک زده‏ام. آیا برای از بین بردن آثار منفی این رفتار، راهی هست؟

برای از بین بردن آثار منفی تنبیه بدنی، از راهکارهای ذیل استفاده کنید:
1. برای از بین بردن تحقیر شخصیت، شخصیت او را گرامی بدارید. نقاط مثبت او را به ویژه در جمع بگویید و به او احترام بگذارید.
2. برای از بین بردن روحیه‏ی تسلیم ‏پذیری، به او برای اظهار نظر میدان بدهید؛ گرچه نظرش مخالف شما باشد.
3. او مضطرب است؛ برای از بین بردن این اضطراب، به او اطمینان خاطر بدهید که دیگر از تنبیه بدنی استفاده نخواهید کرد.
4. برای مقابله با زورگویی او، برخورد منطقی را پیشه سازید.
5. برای تقویت اعتماد به نفس فرزندتان، ارتباط بیشتری با او برقرار کنید؛ به او مسؤولیت بدهید؛ مهربانی و عطوفت داشته باشید؛ اعتماد خود را به او نشان دهید و در مسائل زندگی با وی مشورت کنید.
6. به میزان کتک‏هایی که زده‏اید، به فرزندتان طلا بدهکارید. حسابی بانکی برایش گشوده، بدهکاری‏های خود را به حسابش واریز کنید (ر.ک: پرسش 87).
در صورتی این دین از دوش شما برداشته می‏شود که فرزندتان پس از بلوغ رضایت دهد و در درگاه الاهی آمرزش بطلبید.

---

به جای تنبیه بدنی از چه راه‏هایی برای تربیت کودک می‏توان استفاده کرد؟

می‏توانید به جای تنبیه بدنی، از ساز و کارهای بازدارنده استفاده کنید:

1. محرومیت موقت: این شیوه برای کودکان خردسال (بیشتر، زیر 5 سال) مناسب است؛ بدین گونه که او را به ازای هر سال سن، یک دقیقه در اتاقی بدون امکانات (البته نه تاریک و ترسناک) قرار دهید؛ پس برای مثال، کودک 3 ساله را 3 دقیقه وامی‏دارید تا در اتاقی بماند و از فعالیت عادی (بازی، تلویزیون و...) محروم شود.
اگر کودک شما مقاومت کرد، محرومیت او را دو برابر کنید. در مورد نوپایان می‏توان آن‏ها را روی صندلی نشاند و کنارشان ایستاد.
2. محرومیت: این شیوه برای همه ‏ی سنین مناسب است؛ بدین گونه که کودک را از اسباب‏ بازی، تلویزیون، رایانه، پول توجیبی و... به طور مقطعی و متناسب با رفتار نامطلوب، محروم می‏کنیم.
3. قهر: قهر، وسیله‏ ی بسیار مؤثری برای اصلاح رفتار کودک و نوجوان است؛ البته نباید طولانی و در استفاده از آن زیاده ‏روی شود.
4. تحریک عواطف و احساسات: برای اصلاح رفتار می‏توان احساس کودک و نوجوان را با جمله‏ هایی عاطفی (برای این عمل تو غصه می‏خورم؛ از این کار تو رنجورم و...) تحریک کرد. توجه داشته باشید که استفاده ‏ی پی در پی از این شیوه، آن را بی‏اثر می‏کند.
برخی والدین (به ویژه مادر) در تحریک عاطفه‏ ی کودک با جمله‏ هایی از قبیل «تو با این رفتار مرا پیر می‏کنی؛ با این عمل باعث مرگ من خواهی شد و...» زیاده‏روی می‏کنند که ممکن است احساس فرزند را جریحه‏ دار کند و آثار روحی بدی داشته باشد.
5. بده و بستان: فرزند، نیازهای فراوانی دارد. اگر به خواسته‏ی شما مبنی بر اصلاح رفتار خود بی‏توجهی می‏کند، منتظر باشید تا برای رفع نیاز خود نزد شما بیاید. در این هنگام به او بگویید: من هم خواسته‏ای دارم؛ خواسته‏ام را برآور (بده) تا به نیازت پاسخ گویم (بستان).
6. تهدید به تنبیه: در صورت عدم تأثیر ساز و کارهای پیش گفته، تهدید به تنبیه بدنی (البته به طور غیر مستقیم و با کنایه) می‏تواند مؤثر باشد

---

آیا برای پیشگیری از رفتارهای نابهنجار کودکان و انجام اعمال عبادی می‏توان از اهرم فشار و زور استفاده کرد؟

جلو رفتارهای نابهنجار کودکان را باید گرفت؛ اما برای این کار، استفاده از اهرم فشار و زور (مگر به ضرورت) کارساز نیست. بت را باید شکست؛ اما بت شکستن راه دارد. حضرت ابراهیم 7 بت‏ها را شکست؛ ولی برای پذیرش بت‏پرستان، تبر را به گردن بت بزرگ آویخت تا بتواند رفتار خود را توجیه و بت‏پرستان را قانع کند.
استفاده از زور، سبب طغیان کودک می‏شود.
رسول خدا فرمود: کودکانتان را تحت فشار قرار ندهید و آنان را به طغیان وا ندارید
در موارد بسیاری، مشکلات جدی را با تذکر آرام و برخورد خوب می‏توان از بین برد.
به اعتقاد باکستن (Buksten)، از اندیشه‏ روان غربی، چیزی را که می‏شود با قاشق تراشید، با چاقو نمی‏تراشند.
هیچ‏گاه فندق را با پتک نمی‏شکنند. در صورتی که فرزند شما مرتکب گناه شد، باید از ساز و کارهای بازدارنده، یعنی محرومیت، قهر، شیوه‏ی بده و بستان و تهدیداستفاده کنید و اگر مؤثر نیفتاد، تنبیه بدنی در حدی که «دیه» واجب نشود و فرزند تأدیب شود، جایز است.
برای انجام عبادت، از زور و اهرم فشار استفاده نمی‏کنیم؛ زیرا مسائل عبادی زور بردار نیست و عبادت باید عاشقانه انجام شود. رسول خدا 6فرمود:
افضل الناس من عشق العبادة... و احبها بقلبه. برترین مردم کسی است که به عبادت عشق بورزد و آن را از صمیم قلب دوست بدارد.
استفاده از اهرم فشار و زور، شیرینی عبادت را در کام کودکان تلخ می‏کند.

---

اثرات تنبیه بدنی/-اثرات-منفی-تنبیه-بدنی-دهنوی-نسیم-مهر