نفوذ فرهنگ و باورهای متضاد با خانواده ایرانی، در پوشش لغات بیگانه!

[سحر بهاری]

پیشینه و غنای زبان و ادبیات فارسی ایران بر كسی پوشیده نیست. ذخایر ارزشمند علمی و ادبی تمدن اسلامیِ بر جای مانده به زبان فارسی از صاحب نامان عرصه علم و ادبیات فارسی گواه روشنی بر این ادعا است.

از زمان نگارش شاهنامه شاهکار ادبی حکیم ابوالقاسم فردوسی تاکنون بیش از هزار سال می گذرد. او سی سال رنج کشید تا زبان اجدادی اش را که سینه به سینه و نسل به نسل به او منتقل شده بود در قالب اشعار شاهنامه حفظ کند و پس از او سعدی شیرین سخن و حافظ علیه الرحمه و بسیاری دیگر از بزرگان ادب فارسی راه او را پیش گرفتند تا زبان فارسی به محاق فراموشی نرود.

زبان فارسی اکنون مورد هجوم بسیاری از واژه های خارجی قرار گرفته است. از جمله این واژه های خارجی، واژه های انگلیسی، فرانسوی، عربی و حتی آلمانی و... است که اگر برای این موضوع فکری اساسی نشود، زبان فارسی روز به روز ضعیف تر می شود و با ضعیف شدن زبان فارسی خطر اضمحلال و حتی نابودی آن به وجود می آید و یا اینکه به صورت زبانی در می آید که از هر ۵ کلمه اش ۳ الی ۴ واژه آن خارجی و یک واژه آن فارسی است.

بچه ها از سنین کودکی زبان انگلیسی یاد می گیرند. در نتیجه از فارسی غافل می مانند. اکنون در دوره متوسطه و نیز دانشگاه ها هم می بینیم که اهمیت به زبان فارسی بسیار کم است و تاثیر آن را ما اساتید دانشگاه در پایان نامه های اکثر دانشجویان به وضوح مشاهده می کنیم که چقدر از نظر انشا، دانشجویان ضعیف هستند. خیلی خوب است که ما زبان های دیگر را فرا بگیریم، اما بدین معنا نیست که زبان خود را از یاد ببریم و یا به خودمان اجازه بدهیم آن را با زبان های بیگانه عجین کنیم.[۱]

متاسفانه استفاده از کلمات بیگانه بسیار متداول شده است. بویژه در بین جوانان که براحتی در محاوره‌های خود از کلمات بیگانه استفاده می‌کنند و در بکار بردن این کلمات نه تنها ابایی ندارند که خیلی هم به خود می‌بالند. این معضل را باید یک فاجعه بزرگ فرهنگی تلقی کرد که اگر با برنامه ریزی مناسب فرهنگی جلوی آن را نگیرند نسل جوان بشدت آسیب خواهند دید.

وقتی تاریخ استعمار را در آفریقا مطالعه می‌کنیم می‌بینیم که کشور‌های استعمار گر در کشور مستعمره بطور گسترده زبان رسمی خود را تدریس می‌کردند و این اقدام آنان به این دلیل بود که می‌خواستند با تدریس زبان خود فرهنگ کشورشان را در کشور مستعمره ترویج کنند. حال استعمار در صدد است تا به طرق مختلف با ترویج کلمات بیگانه در زبان فارسی، فرهنگ مبتذل برخی جوامع را در جوامعی دیگر مثل جامعه ایرانی تسری دهد و متاسفانه عده‌ای افراد ناآگاه هم به این امر دامن می‌زنند.

در سال ۱۹۲۲ حکومت کمونیستی شوروی در جمهوری آذربایجان که یکی از جمهوری‌های ۱۵ گانه تشکیل دهنده اتحاد جماهیر شوروی بود الفبای عربی را به لاتین تغییر داد.
قطعا تغییر خط در کشور‌های فوق الذکر در راستای همان قطع ارتباط فرهنگی با گذشته یک ملت و القاء یک فرهنگ جدید و ورود کلمات بیگانه به زبان مادری آن کشور‌ها بود. [۲]

ورود فضای مجازی به زندگی افراد هم استفاده از کلمات بیگانه را تشدید کرده است آنهم کلماتی که اغلب آن‌ها معادل فارسی دارند.

به عنوان نمونه: به جای جمله: "مدیر گروه، من و علی را عضو کرد، چون ما اعضای فعالی هستیم و پیام‌های باحال و جالبی به گروه ارسال می‌کنیم. "می گویند: ادمین من و علی را اَد کرد، چون ما ممبر‌های اکتیوی هستیم و فایل‌های و لینک‌های فانی را به گروه فور وارد می‌کنیم. "

یا "فیلمی که من دیدم غمگین و شاد بود و قلبم به درد آمد. میگویند: فیلمی که دیدم سد اَند هپی بود، هارتم درد گرفت."

متاسفانه در "فاجعه سرای فضای مجازی" که بیشتر جوانان هم در آن فعالیت دارند همه در حال سبقت گرفتن از یکدیگر برای استفاده از کلمات بیگانه هستند. وقتی هویت یک زبان خدشه دار شود، بی تردید هویت سخنگوی آن زبان نیز متزلزل خواهد شد.

قطعا هدف اصلی این هجمه عظیم خدشه دار کردن فرهنگ اصیل ایرانی و قطع ارتباط فرهنگی با گذشته ریشه‌های فرهنگی و نیز در نهایت ترویج فرهنگ ها و باور های دیگر با توسل به ورود کلمات بیگانه است.

هر زبان تنها از گفتار و یا نوشتار تشکیل نشده بلکه در دل خود هزاران پیام و هدف را به همراه دارد و دربردارنده فرهنگ و آداب و سنن آن کشور نیز هست که گاه به شکل یک حماسه در دل اشعار فردوسی و یا مضامین پرمایه عرفانی در شعر مولانا و یا غزلی زیبا از حافظ نمود پیدا می‌کند و صد البته هر متن یا گفتار دارای رابطه‌ی طولی و بینامتنی نیز با دیگر متن هاست که به بالندگی آن کمک شایانی خواهد کرد لیکن اگر در این میان کلمات بیگانه بی تدبیر و بدون اندیشه و تحقیق وارد این زبان اصیل گردد قطعا و بدون شک اثرات مخرب جبران ناپدیری بر پیکره‌ی زبان پارسی خواهد گذاشت.

این امر باعث ایجاد گسست فرهنگی بین نسل‌های جدید و بیگانگی آن‌ها با فرهنگ کهن و اصیل فارسی خواهد شد و شاید نسلی بی هویت و ناآشنا با هر آنچه ثمره‌ی رنج‌های ۳۰ ساله‌ فردوسی‌ ها و قلم فرسایی بیهقی هاست پدید آید.

واژه‌ها و کلمات حامل فرهنگ، آداب و رسوم و باور‌های یک کشور هستند. به عبارتی کلمات و واژه‌ها بار فرهنگی دارند؛ لذا اگر زبان آسیب ببیند فرهنگ ما آسیب خواهد دید و اگر فرهنگ ما آسیب ببینید از هویت ایرانی جز نامی باقی نخواهد ماند.

امروزه همه کشور‌های دنیا دریافته اند که اگر بخواهند فرهنگ و باورهای‌کشور خود را ترویج دهند بهترین روش آن آموزش زبان ملی شان در کشور‌های دیگر است تا به همراه زبان، فرهنگ و باورهای کشورشان را در اذهان مردم ماندگار کنند.

جالب است بدانید؛

_ زبان فارسی در ٢٩ کشور جهان صحبت می‌شود، که در ردیف ششم بعد از زبان اسپانیایی و قبل از زبان آلمانی (از نظر تعداد کشورهایی که در آن‌ها فارسی صحبت می‌کنند) رده‌بندی شده است.[۴]

_ زبان فارسی دومین زبان کلاسیک جهان بعد از زبان یونانی شناخته شده و همه ویژگی‌های یک زبان کلاسیک را دارد. زبان‌های لاتین و سانسکریت در ردیف‌های سوم و چهارم قرار دارند.

_ زبان فارسی از نظر تنوع مَتَل (ضرب‌المثل) بین ۳ کشور اول دنیاست.

_زبان فارسی از نظر دامنه و تنوع واژه‌ها یکی از پرمایه‌ترین و بزرگ‌ترین زبان‌های دنیاست.

_در کمتر زبانی فرهنگ لغاتی مثل لغت‌ نامه‌ ١٨ جلدی دهخدا یا فرهنگ معین در ۶ جلد دیده می شود.

_ زبان فارسی توانایی ساختن ۲۲۵ میلیون واژه را دارد که در میان زبان‌های جهان بی‌همتاست!

_ زبان فارسی سیزدهمین زبان پرکاربرد در محتوای وب و اینترنت است.

_ زبان فارسی یک سده پیش از لاتین و ۱۲ سده قبل از انگلیسی وجود داشته است.

_ از ۱۰ شاعر برتر جهان ۵ نفر از آن‌ها فارسی‌ زبان‌ هستند.

_ آخرین نکته هم این که زبان فارسی زبانی است که می‌شود تعداد زیادی فعل را کنار هم گذاشت و در آخر یک جمله معنی‌ دار داشت. مثل: داشتم، می‌رفتم، دیدم، گرفته، نشسته، گفتم، بذار، بپرسم، ببینم، میاد، نمیاد، دیدم، میگه، نمی‌خوام، بیام، می‌خوام، برم، بگیرم، بخوابم!

* راه چاره چیست؛

۱- رسانه‌ها بویژه رسانه ملی هر گونه کاربرد واژه‌ای بیگانه‌ای را که معادل فارسی دارد ممنوع کنند.

۲- شرکت‌ها موظف شوند که فقط از اسامی ایرانی استفاده کنند.

۳- صدور بخشنامه‌های رسمی مبنی بر ممنوعیت استفاده از واژ‌های بیگانه توسط مسئولان در مکاتبات و در سخنرانی‌ها

۴- پویایی بیشتر فرهنگستان در معادل سازی واژه‌هایی که معادل فارسی ندارند.

۵- همه آپارتمان‌ها و کسبه و کارخانه‌های تولیدی، اطلاعیه ها، تابلوها و... فقط مجاز به استفاده از اسامی فارسی شوند.

۶- دقت والدین به شیوه ی گفتگوی فرزندان و بکارگیری روش های مؤثر جهت ترغیب آنان به استفاده از کلمات فارسی

۷- خرید تولیدات آثار هنری برتر و بروز کشورهای جهان و معادل سازی گفتگوها و آثار خوانندگان و ... به زبان فارسی

۸- ایجاد خودباوری و خودآگاهی، به این معنی كه فرهنگ ها و زبان های دیگر به معنای واقعی بهتر یا برتر نیستند.[۳]

۹- برگزاری برنامه های گوناگون علمی، هنری و فرهنگی مفرح در راستای حفظ زبان فارسی
و ...

منابع؛
[۱] مصاحبه خبرگزاری تسنیم با دکتر یدالله ثمره استاد زبان شناسی و عضو پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی
[۲] خبرگزاری صدا و سیما _ الهام قنواتی دکترای زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه آزاد آبادان_ خانم طالب زاده استاد حوزه علمیه_ دکتر افسر دیر استاد زبان و ادبیات فارسی
[۳] ایرنا
[۴] خبرگزاری آنلاین
[۵] اضافه کردن متن های مرتبط به مقاله