میتونیم مغز انسان را از سه جلوه بهش نگاه کنیم که هر کدام ویژگیخاصی دارند و منجر به بروز رفتار خاصی در ما میشوند.
مغز خزنده :
قسمتی از مغز که وظیفه اصلی آن تلاش برای زنده ماندن و صرفه جویی در انرژی ست.
این مغز مسؤول تنفس، گردش خون، ضربان قلب و دیگر اعمال حیاتی بدن انسان است و تلاش میکند تا با صرف کمترین انرژی ممکن وظایف خود را انجام دهد و به این ترتیب انرژی بیشتری ذخیره کند.
چرا که هدف آن مدیریت بلند مدت بدن و فعالیتهای حیاتی آن است. دلیل نامگذاری این مغز این است که ابتدا در خزندگان شناسایی شد .
ویژگیهای این مغز:
*به علت وظیفه اصلی آن که وظیفه حیات است، این مغز به دنبال مصرف کمترین انرژی است و به همین علت تنبل است .
*در هنگام مواجه شدن با خطر، این مغز شرایط را برای فرار یا مواجه شدن با خطر، فراهم میآورد.
*تلاش این مغز این است که تا جایی که ممکن است انرژی کمتری مصرف شود و به این ترتیب به دنبال حفظ حالت موجود است.( تغییرات برای همین سخت به نظر میرسه )
* ترسهای ما هنگام مواجه شدن با محیطهای جدید نتیجه فعالیت این مغز است.
این مغز هنگام مواجه شدن با مسائل به دنبال این است که آیا این موقعیت خطرناک است یا نه؟ آیا جدید و جالب است؟ اگر جدید و جالب نیست به آن توجهی نخواهم کرد ، چون توجه نیز انرژیبر است.
* آیا میتوان این پروسه یا روبرو شدن با این موقعیت را به آینده موکول کرد؟ به این ترتیب تا آنجا که ممکن است سعی در به تعویق انداختن امور دارد.
*در مقابل تفکر نیز مقاومت از خود نشان میدهد چون میگه انرژی مصرف میشه .
مغز عاطفی یا مغز میانی:
مغز عاطفی به دنبال کسب لذتهای سریع و دوری از هر دردی است. یعنی مغز عاطفی لذتهای لحظهای و مربوط به زمان حال را به لذتهای آینده ترجیح میدهد .
مثلا وقتی با یک شیرینی خامهای روبرو میشود، میگوید که بخور ، و چاق شدن یا مضر بودن آن را نادیده میگیرد. در این حالت میگویند که مغز عاطفی بر مغز منطقی غلبه کرده است .
ویژگیهای این مغز عبارتند از:
-از درد فراری است و اگر موقعیتی خسته کننده باشد نمیخواهد با آن مواجه شود.
-به دنبال لذتهاست - هر کار لذت بخشی را تأیید میکند.
-با جزئیات کاری ندارد چرا که نیاز به تفکر دارد و از احساس به دور است.
- توجه کم و حواسپرتی ، مخصوصا وقتی که از کاری لذت نمیبرد مانند مطالعه ... لذا کشش به چیزهای لذتبخش مثل بازی با تلفن دارد .
- از سختیها نیز فراری است چرا که لذتی ندارد .
مغز منطقی :
مغزی که با آن به تفکر میپردازیم و قسمت عمده مغز ماست و تصور کلی ما از مغز نیز مربوط به همین قسمت است. ولی با این حال از این بخش کمتر استفاده میشود!
دلیلی که برای این مسأله بیان میکنند به همان مسأله مصرف بالای انرژی این قسمت مربوط است.
ویژگیهای این مغز اینها هستند:
هنگام مواجه شدن با موقعیتهای مختلف ، به دنبال این مسائل میگردد که : عقلانی است یا نه؟ چه فایده و سودی دارد؟
گفته میشود که ۹۳ درصد تصمیمات انسانتوسط مغز عاطفی و خزنده گرفته میشود و باعث میشود تا این تصمیمات ناخودآگاه باشند.
( می تونیم از نفس اماره و ... نام و تعبیر ببریم در این راستا )
یه مثال از عملکرد این سه مورد :
امروز صبح که قصد بیدار شدن از خواب را داشتید، سه درگیری بین این سه مغز ایجاد شده است:
مغز خزنده می گوید: بخواب! لازمه که انرژی داشته باشی!
مغز عاطفی می گوید: الان بخوابی بیشتر خوش می گذره - فقط ۵ دقیقه دیگه بخواب .
برای همین ترجیح می دهیم بخوابیم و دکمه تأخیر را بزنیم تا بیشتر خوش بگذرد ...
اما اگر قرار باشد جایی بروید که به شما احساس خوب و لذت بدهد مثل رفتن به کوه با دوستتان ، صبح زود هم به سادگی بیدار می شوید!
مغز منطقی می گوید: امروز باید تلاش کنی و در جهت موفقیت قدم برداری و بهتر از دیروز باشی!
یا می گوید: کار بسیار مهمی داری باید همین الان از جای خود برخیزی .
برای خیلی از افراد به واسطه شغلی که دارند مانند: آتش نشان ها، پرسنل اورژانس، نیروهای نظامی که در حال آماده باشن .. مغز خزنده و عاطفی اونها جور دیگه کار می کنه در این حیطه ...
فوراً اطلاعات به مغز منطقی می رود و می گوید همین الان برخیز .
اولین و مهمترین کاری که می توانیم برای غلبه بر این وضعیت انجام دهیم این است که به مرحله آگاهی برسیم .
در واقع انسان اگر بخواهد هر وضعیت از زندگی خود را بهبود ببخشد ابتدا باید به کارها و رفتارهای خود آگاه باشد تا با آگاهی خود به بهبود آن وضعیت کمک کند.
باید بدانیم در هر موقعیتی چه اتفاقی در ذهن ما در حال رخ دادن است و آگاه شویم که این رفتار ما ، کار کدام مغز است،
با این کار به خودمان کمک کرده ایم تا به مرحله آگاهی برسیم و البته باعث می شود که یکسری از فعالیت های اشتباه را انجام ندهیم و یا از تکرار آنها جلوگیری کنیم.
به عنوان مثال وقتی در حال نوشیدن نوشابه هستیم و یا وسوسه می شویم که آن را بخریم، یک لحظه به این فکر کنیم که این تصمیم مغز عاطفی است که می گوید همین الان لذت ببر، همینطور از خُنکی و مزه خوبش!
بنابراین با آگاهی به این موضوع می گوییم که: الان وقت لذت بریدن نیست و فوراً نوشابه را کنار می گذاریم و سکان هدایت خودمان را به مغز منطقی می سپاریم.
مغز منطقی خود را با سئوال درگیر کنیم و بگیم چه سودی دارد و چه زیان هایی .
هر جا دیدید مغزتون داره مقاومت میکنه یه باری بهش اضافه کنید ،،، عقب نشینی می کنه .
اون فقط داره ما را فریب می ده انرژی نسوزونه و یا فقط در جهت لذت ، با ما بهتر همسو میشه.
هر موقع می خوایم جلوی نفسمون وایستیم ، مغز میانی و خزنده می یاد وسط ،،، جالب اینکه اونها بدشون می یاد .
مغز خزنده و میانی را امر به معروف و نهی از منکر کنیم با استفاده از مغز منطقی ....تا به مرور زمان عادت بشه – پخته بشه .
مثلا گرسنه هستیم و میخوایم غذا بخوریم همون لحظه صبرکنیم بگیم دستور باید از بالا صادر بشه ( مغز منطقی ) اون اجازه داد بعدا و مثلا 15 دقیقه بعد میل کنیم .
در راستای ارزشهای زندگیمون هدف گذاری کنیم ،،، کار کنیم ،،، از مغز منطقی کار بکشیم ، نگران نباشیم اون قوی هست .
انسان فقط این جسم نیست -- یه چیزی فراتر و والاتره ...ما سوار بر این سفینه هستیم ! نه اون سوار بر ما .
موفق و موید باشید
در پناه حضرت دوست
علاقه مندی ها (Bookmarks)